Αναγνώριση αλλοδαπού δεδικασμένου. Αναγνώριση αλλοδαπής δικαστικής απόφασης διαζυγίου (Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, αριθμός απόφασης 834/2010).
[...] Οι προϋποθέσεις που προβλέπονται από τη διάταξη του άρθρου 323 ΚΠολΔ, προκειμένου απόφαση αλλοδαπού δικαστηρίου να ισχύει και να αποτελεί δεδικασμένο στην Ελλάδα, τελούν υπό την επιφύλαξη διεθνών συμβάσεων, διμερών ή πολυμερών, οι οποίες, κατά κανόνα απωθούν την εφαρμογή του εσωτερικού δικαίου, δηλαδή του ως άνω άρθρου 323 ΚΠολΔ (βλ. Κουσούλη, σε Κεραμέως/Κονδύλη/Νίκα, έκδοση 2000, τόμο α΄, 649 και τις εκεί παραπομπές σε νομολογία). Περαιτέρω, από τις διατάξεις των άρθρων 23 και 24 της Ελληνοσοβιετικής Σύμβασης «περί δικαστικής αρωγής σε αστικές και ποινικές υποθέσεις», που υπογράφηκε την 21.5.1981 και κυρώθηκε από την Ελλάδα με το νόμο 1242/1982, η οποία εξακολουθεί να ισχύει στις σχέσεις της Ελλάδας με την Ρ. Ομοσπονδία δυνάμει του ελληνορωσικού πρωτοκόλλου της 13.12.1995, προκύπτει ότι απόφαση των δικαιοδοτικών οργάνων του ενός από τα συμβαλλόμενα μέρη αναγνωρίζεται στο έδαφος του άλλου μέρους, εφόσον: α) έχει αποκτήσει ισχύ δεδικασμένου κατά το δίκαιο της Πολιτείας όπου εκδόθηκε, β) ο διάδικος που ερημοδίκησε είχε κληθεί εμπρόθεσμα και με τον προσήκοντα τρόπο κατά το δίκαιο της χώρας προέλευσης της απόφασης, γ) για την ίδια υπόθεση μεταξύ των ίδιων διαδίκων δεν έχει εκδοθεί προηγούμενη απόφαση με ισχύ δεδικασμένου στην Πολιτεία όπου ζητείται η αναγνώριση ή δεν έχει εγερθεί άλλη αγωγή με το ίδιο αντικείμενο μεταξύ των ίδιων διαδίκων στα δικαστήρια της Πολιτείας στην οποία ζητείται η αναγνώριση και δ) η υπόθεση δεν υπαγόταν στην αποκλειστική διεθνή δικαιοδοσία των δικαστηρίων της Πολιτείας όπου επιδιώκεται η αναγνώριση της απόφασης. Στο άρθρο 26§1 της Σύμβασης ορίζεται ότι οι αναφερόμενες στο άρθρο 23 αποφάσεις που αφορούν υποθέσεις μη περιουσιακής φύσης αναγνωρίζονται στο έδαφος των δύο συμβαλλόμενων μερών χωρίς συμπληρωματική έρευνα.
Από τις τελευταίες διατάξεις προκύπτει με σαφήνεια ότι η εν λόγω Σύμβαση εισάγει μία ρήτρα αυτόματης αναγνώρισης των αποφάσεων που αφορούν την προσωπική κατάσταση (μη περιουσιακής φύσης), οι οποίες αναπτύσσουν αυτοδίκαια στην ημεδαπή έννομη τάξη τις ενέργειές τους, χωρίς ο ενδιαφερόμενος να οφείλει να προσφύγει ενώπιον δικαστηρίου, για να ζητήσει την αναγνώρισή τους. Η διαδικασία αυτή πάντως γίνεται παγίως δεκτό ότι μπορεί να εφαρμοστεί και σε περίπτωση κινδύνου αμφισβήτησης της αλλοδαπής απόφασης προσωπικής κατάστασης από τις αρχές του κράτους όπου προσκομίζεται προς αναγνώριση. Σε κάθε περίπτωση για την αναγνώριση της απόφασης προσωπικής κατάστασης, είτε γίνεται αυτόματα είτε δια της δικαστικής οδού, πρέπει να πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 24 της Σύμβασης, καθόσον οι ρήτρες αυτόματης αναγνώρισης δεν αφορούν τις προϋποθέσεις αλλά μόνο τη διαδικασία αναγνώρισης. Κατά το άρθρο 27 της Σύμβασης αρμόδιο δικαστήριο της εκτέλεσης και, συμφωνά με τα μόλις εκτεθέντα, και της αναγνώρισης σε κάθε κράτος μέλος είναι εκείνο που προβλέπουν οι εσωτερικές δικονομικές διατάξεις του συμβαλλόμενου μέρους, δηλαδή στη χώρα μας το δικαστήριο που ορίζεται στο άρθρο 905 ΚΠολΔ. Εξάλλου, κατά την έννοια των άρθρων 905 §§ 1-3 και 323 αρ. 2-5 ΚΠολΔ, με τον όρο «απόφαση αλλοδαπού πολιτικού δικαστηρίου» νοείται οποιαδήποτε κρίση οργάνου της αλλοδαπής πολιτείας, το οποίο κατά το δίκαιο της είναι επιφορτισμένο, έχοντας τη σχετική δικαιοδοσία, με την επίλυση ιδιωτικών διαφορών κατά προδιαγεγραμμένη, έστω και συνοπτική, διαδικασία, είναι δε αδιάφορος ο τύπος τον οποίο περιβάλλεται η ως άνω δικαιοδοτική κρίση ή ο χαρακτηρισμός της από το δίκαιο της αλλοδαπής πολιτείας ως απόφασης, διάταξης, πράξης κλπ. Συνεπώς, αφού η εγκυρότητα της απόφασης θα κριθεί με βάση το δίκαιο της πολιτείας στην οποία εκδόθηκε, είναι αδιάφορο για την υπόσταση της αν φέρει ή όχι τη μορφή που καθορίζουν οι δικοί μας δικονομικοί κανόνες, έστω και αν οι τελευταίοι ανάγονται στην εσωτερική δημόσια τάξη και έχουν χαρακτήρα αναγκαστικού δικαίου (ΑΠ 496/1994 ΝοΒ 43,552). Ας σημειωθεί δε ότι το αλλοδαπό δίκαιο του τόπου έκδοσης της απόφασης είναι αυτό που θα προσδιορίσει τη δικονομική ωριμότητα της απόφασης, δηλαδή αν αυτή αποτελεί δεδικασμένο ή και αμετάκλητο όπου απαιτείται (ΑΠ 1314/1994 ΕλλΔνη 37, 636). Στην προκειμένη περίπτωση, ο αιτών με τη κρινόμενη αίτησή του ζητά να αναγνωρισθεί ότι απορρέει δεδικασμένο στην ελληνική επικράτεια από την με αριθμό 2/437/15.11.2000 απόφαση διαζυγίου του Δικαστηρίου της περιοχής Μπουτίρσκιϊ της πόλης Μόσχας Ρωσίας, σύμφωνα με το οποίο λύθηκε ο γάμος του με την Ρ. Μ. Με το περιεχόμενο αυτό η κρινόμενη αίτηση παραδεκτά (άρθρα 23, 26 § 1, 27 της Ελληνοσοβιετικής Σύμβασης του 1981 και 905 και 739 ΚΠολΔ) εισάγεται προς συζήτηση ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, που δικάζει κατά τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας(άρθρα 740 έως 781 ΚΠολΔ). Είναι δε νόμιμη στηριζόμενη στις αναφερόμενες στην ανωτέρω νομική σκέψη διατάξεις σε συνδυασμό με το άρθρο 28§1 του Συντάγματος κι επομένως πρέπει, να εξεταστεί περαιτέρω και ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα.
Από όλα τα έγγραφα που προσκομίζει ο αιτών, μερικά από τα οποία μνημονεύονται παρακάτω χωρίς όμως να παραλείπεται κάποιο κατά την ουσιαστική εκτίμηση της υπόθεση, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα: Ο αιτών σύναψε γάμο με τη Ρ. Μ. του Ρ. στις 09.03.1988, που καταχωρήθηκε στο Ληξιαρχείο της πόλης Ερεβάν με αριθμό ληξιαρχικής πράξης 183. Από το γάμο τους αυτό απέκτησαν δύο τέκνα, τη Σ., που γεννήθηκε στις 26.05.1989 και την ’., που γεννήθηκε στις 27.10.1992. Ο ως άνω γάμος λύθηκε με την υπ' αριθμ. 2/427/15.11.2000 απόφαση του Δικαστηρίου της περιοχής Μπουτίρσκιϊ της πόλης Μόσχας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, η δε ως άνω λύση καταχωρήθηκε ληξιαρχικώς στις 31.07.2001 με την υπ' αριθμ. 1979 ληξιαρχική πράξη του Ληξιάρχου Δήμου Μ. Μόσχας, όπως αποδεικνύεται από την ως άνω απόφαση και από το υπ' αριθμ. Ι-ΜΙΟ 691023/31.07.2001 πιστοποιητικό διαζυγίου του ως άνω Ληξιάρχου, των οποίων προσκομίζεται επίσημη μετάφραση από τη ρωσική στην ελληνική γλώσσα. Η ως άνω απόφαση τέθηκε σε ισχύ από τις 26.11.2000 και είναι τελεσίδικη και αμετάκλητη, όπως αποδεικνύεται από τη σχετική σημείωση στο πρώτο φύλλο δεύτερη σελίδα αυτής. Από την έκδοση της ως άνω απόφασης, με την οποία, όπως προαναφέρθηκε, τελειώνει αμετάκλητα η διαδικασία του διαζυγίου, συνάγεται ότι αμφότεροι οι σύζυγοι έλαβαν γνώση του περιεχομένου του και δεν στερήθηκαν τα δικαιώματα υπεράσπισης τους. Ο σχετικός δε τρόπος λύσης του γάμου δεν προσκρούει στην ημεδαπή δημόσια τάξη ή τα χρηστά ήθη, ενόψει και της παρόμοιας διαδικασίας κατά τη διάταξη του άρθρου 1441 ΑΚ για τη λύση του γάμου. Εξάλλου, δεν καθιερώνεται με κάποια διάταξη αποκλειστική αρμοδιότητα των ελληνικών δικαστηρίων για τέτοιου είδους υποθέσεις. Από το με αριθμό 53.562/30.11.2009 προσκομιζόμενο πιστοποιητικό του Γραμματέα του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης αποδεικνύεται δε ότι δεν έχει εγερθεί αγωγή με αντικείμενο τη λύση του γάμου μεταξύ των ίδιων διαδίκων στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης και συνεπώς ούτε έχει εκδοθεί απόφαση του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης σχετική με την κρινόμενη υπόθεση, δηλαδή τη λύση ή ακύρωση του γάμου των προαναφερομένων προσώπων. Συνακόλουθα, εφόσον δεν υφίσταται λόγος που να αποκλείει την αναγνώριση του δεδικασμένου της ανωτέρω πράξης της αλλοδαπής πολιτειακής αρχής, καθώς αυτή δεν έρχεται σε σύγκρουση με την ημεδαπή δημόσια τάξη και τα χρηστά ήθη της ελληνικής κοινωνίας, πρέπει η κρινόμενη αίτηση να γίνει δεκτή και ως ουσιαστικά βάσιμη, όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ: ΔΕΧΕΤΑΙ την αίτηση. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι υφίσταται δεδικασμένο, που απορρέει από την με αριθμό άνω 2/427 από 15.11.2000 απόφαση του Δικαστηρίου της περιοχής Μπουτίρσκιϊ της πόλης Μόσχας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, σύμφωνα με το οποίο λύθηκε ο από 09.03.1988 τελεσθείς γάμος του αιτούντος με την Ρ. Μ. του Ρ.
Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, Δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα