Καραγιάννης & Συνεργάτες - Δικηγορικό Γραφείο

ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ - ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
& ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ | ΑΘΗΝΑ - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

  • Καραγιάννης - Σταματίου και Συνεργάτες - Δικηγορικά Γραφεία
    Διασφαλίζουμε τα Συμφέροντα σας!
  • Καραγιάννης - Σταματίου και Συνεργάτες - Δικηγορικά Γραφεία
    Γνώση & Εμπειρία
  • Καραγιάννης - Σταματίου και Συνεργάτες - Δικηγορικά Γραφεία
    Συνέπεια & Αποτελεσματικότητα
  • Καραγιάννης - Σταματίου και Συνεργάτες - Δικηγορικά Γραφεία
    Εχεμύθεια & Εμπιστοσύνη
  • Καραγιάννης - Σταματίου και Συνεργάτες - Δικηγορικά Γραφεία
    Ειλικρίνεια & Υπευθυνότητα
  • Καραγιάννης - Σταματίου και Συνεργάτες - Δικηγορικά Γραφεία
    Αξιοπιστία & Επαγγελματισμός
Επικοινωνήστε μαζί μας
2103810723 (Αθήνα) | 2310525720 (Θεσσαλονίκη) | info@karagiannislawfirm.gr

Τέκνα και προσβολή πατρότητας. Πότε το τέκνο τεκμαίρεται γεννημένο σε γάμο. Ανατροπή του τεκμηρίου με την άσκηση αγωγής προσβολής της πατρότητας από το σύζυγο της μητέρας (Εφετείο Κρήτης, αριθμός απόφασης 63/2011)

Περίληψη: Τέκνα και προσβολή πατρότητας. Πότε το τέκνο τεκμαίρεται γεννημένο σε γάμο. Ανατροπή του τεκμηρίου με την άσκηση αγωγής προσβολής της πατρότητας από το σύζυγο της μητέρας. Προθεσμία άσκησης της αγωγής. Απαιτείται και γνώση του τοκετού από το σύζυγο. Αναστολή της προθεσμίας αν η μητέρα με δόλο απέκρυψε ότι το τέκνο δεν ήταν του συζύγου της. Τέκνο γεννημένο πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 1329/1983 και εφαρμοστέο δίκαιο. Εκπρόθεσμη η ένδικη αγωγή, η οποία είναι και βάσιμη.

Κατά τη διάταξη του άρθρου 1465 § 1 ΑΚ (νέου) το τέκνο που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου της μητέρας του ή μέσα σε τριακόσιες ημέρες από τη λύση ή την ακύρωση του τεκμαίρεται, ότι έχει πατέρα το σύζυγο της μητέρας (τέκνο γεννημένο σε γάμο). Κατά τη διάταξη του άρθρου 1467 ΑΚ (νέου), η ιδιότητα του τέκνου, ως προς το οποίο συντρέχει ένα από τα τεκμήρια των άρθρων 1465 ΑΚ και 1466 του ιδίου Κώδικα, ως τέκνου γεννημένου σε γάμο, μπορεί να προσβληθεί δικαστικώς, αν αποδειχθεί ότι η μητέρα δεν συνέλαβε πράγματι από το σύζυγο της ή ότι κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα της σύλληψης ήταν φανερά αδύνατο να συλλάβει από αυτόν, ιδίως εξαιτίας ανικανότητας ή αποδημίας του ή επειδή δεν είχαν σχέσεις και κατά τη διάταξη του άρθρου 1470 ΑΚ (νέου), η προσβολή της πατρότητας αποκλείεται για το σύζυγο της μητέρας όταν περάσει ένα έτος αφότου πληροφορήθηκε τον τοκετό και τα περιστατικά, από τα οποία προκύπτει ότι η σύλληψη του τέκνου δεν έγινε από αυτόν, και σε κάθε περίπτωση, όταν περάσουν πέντε έτη από τον τοκετό. Από τη γραμματική διατύπωση της τελευταίας από τις παραπάνω διατάξεις (1470 ΑΚ) προκύπτει ότι αφετηρία της πενταετούς προθεσμίας αποκλεισμού του δικαιώματος προσβολής της πατρότητας από τον σύζυγο της μητέρας δεν είναι απλώς το γεγονός του τοκετού, αλλά η γνώση αυτού, από την οποία κινείται η προθεσμία αυτή. Διαφορετική άποψη για την έννοια της διάταξης αυτής θα υπερακόντιζε το σκοπό του νόμου, που δεν είναι η εγκατάλειψη ανυπεράσπιστου του συζύγου της μητέρας με την απόδοση σ` αυτόν ενός τέκνου, που ενδεχομένως δεν είναι γεννήτορας του. Εξάλλου, από τον συνδυασμό των προπαρατεθεισών διατάξεων με τη μεταβατική διάταξη του άρθρου 67 του ν. 1329/1983 που ορίζει ότι «Η ιδιότητα του τέκνου που γεννήθηκε πριν από την ισχύ αυτού του νόμου, ως τέκνο γεννημένο σε γάμο, κρίνεται σύμφωνα με το δίκαιο που ίσχυε κατά το χρόνο της γέννησης του. Η προσβολή όμως της πατρότητας κρίνεται σύμφωνα με το νέο δίκαιο. Ο σύζυγος της μητέρας μπορεί να προσβάλει την πατρότητα του, όταν το τέκνο γεννήθηκε πριν από την ισχύ αυτού του νόμου, μόνον εάν δεν είχε χάσει το κατά το προηγούμενο δίκαιο δικαίωμα της αποκήρυξης του τέκνου ή της αμφισβήτησης της πατρότητας του», συνάγεται ότι, με το τελευταίο εδάφιο της διάταξης αυτής διαφοροποιούνται εν μέρει οι προϋποθέσεις αποκλεισμού του δικαιώματος προσβολής της πατρότητας από τον σύζυγο της μητέρας για το τέκνο που γεννήθηκε πριν από τις 15.2.1983, σε σχέση με αυτές του άρθρου 1470 παρ. 1 ΑΚ, παραπέμποντας (το εδάφιο αυτό) στην προϊσχύουσα διάταξη του άρθρου 1474 ΑΚ, σύμφωνα με την οποία η αποκήρυξη και η σχετική περί αυτής αγωγή αποκλείεται μετά παρέλευση έτους από τότε που ο σύζυγος έλαβε γνώση του τοκετού (ΑΠ 1020/1986 ΕλλΔνη 28. 1419 και Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΔΣΑ, ΕφΠατρ 459/1992 ΕλλΔνη 35. 411, ΑρχΝ ΜΓ. 493 και Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΔΣΑ).

Περαιτέρω, από το συνδυασμό των άρθρων 255, 257, και 279 του ΑΚ συνάγεται, ότι η αποσβεστική προθεσμία, όπως και η παραγραφή των αξιώσεων λόγω της αναλογίας δικαίου (ΑΠ 430/2003 ΕλλΔνη 44.1634) αναστέλλεται, μεταξύ άλλων, για όσο χρόνο, ο δικαιούχος αποτράπηκε με δόλο του υπόχρεου να ασκήσει το δικαίωμα, ο δε δόλος του υπόχρεου πρέπει να συμπίπτει με το τελευταίο εξάμηνο του χρόνου της παραγραφής ή της αποσβεστικής προθεσμίας. Η νομοθετική πρόβλεψη της αναστολής για δόλο του υπόχρεου αποτελεί έκφραση της γενικής αρχής του δικαίου, κατά την οποία δεν είναι ανεκτός ο δόλος στις συναλλακτικές σχέσεις και σε αυτήν περιλαμβάνεται και η επίτευξη της παρόδου του χρόνου με παρελκυστικές συζητήσεις ή διαπραγματεύσεις, που έχουν σκοπό την απραξία του δικαιούχου μέχρι να συμπληρωθεί η παραγραφή ή η προθεσμία. Τέλος, ο ισχυρισμός του δικαιούχου περί αναστολής της προθεσμίας λόγω δόλου του υπόχρεου μπορεί να προβληθεί μόνο από τον ίδιο (ΑΠ 1497/2008 ΕλλΔνη 50. 1343) ως αντένσταση κατά της προτεινόμενης (και αυτεπαγγέλτως εξεταζόμενης) ενστάσεως περί συμπληρώσεως της αποσβεστικής προθεσμίας, η οποία (αντένσταση), για να είναι πλήρης, πρέπει να καθορίζει σε τι συνίσταται ο δόλος και ότι η δόλια ενέργεια έλαβε χώρα μέσα στο τελευταίο εξάμηνο προ της συμπληρώσεως του χρόνου της αποσβεστικής προθεσμίας και διήρκεσε μέχρι το τελευταίο εξάμηνο πριν από την άσκηση της αγωγής, αφού η αναστολή αυτή διαρκεί καθ` όλο το χρόνο της δόλιας αποτροπής (ΑΠ 715/2006 Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΔΣΑ- ΝοΒ 2008- Παρατηρήσεις στην ΑΠ 715/2006 της ΚΑ. Παντελίδου, ΕφΑΘ 2825/2002 ΕλλΔνη 2003. 560). Βαρεία αμέλεια δεν αρκεί, ενώ τη συμπλήρωση του χρόνου της παραγραφής δεν επηρεάζει η διατήρηση της πλάνης του δικαιούχου, η ολιγωρία του ή η επιπολαιότητα του (ΕφΑΘ 6026/2001 ΕλλΔνη 45. 900). Σημειωτέον ότι δεν χωρεί αναστολή της παραγραφής από την έκδοση της πρωτόδικης απόφασης μέχρι την άσκηση ενδίκου μέσου (ΟλΑΠ 1143/1983 ΕλλΔνη 25.126).

Ο ενάγων και ήδη εκκαλών με την από 28.1.2009 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης δικογράφου 46/30.1.2009 αγωγή του, που άσκησε εναντίον των εναγομένων και ήδη εφεσίβλητων ιστορούσε, ότι είχε τελέσει με την πρώτη από αυτές νόμιμο γάμο κατά το έτος 1973, που λύθηκε κατά το έτος 1985 με αμετάκλητη απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Χανίων, από τον οποίο μεταξύ άλλων, γεννήθηκε στις 31.5.1980 η δεύτερη εναγομένη. Οτι από τις αρχές του έτους 1980 μέχρι και τον Απρίλιο του ιδίου έτους τελούσαν σε διάσταση με την πρώην σύζυγο του και είχαν κατά αραιά χρονικά διαστήματα σαρκικές σχέσεις, καθόσον αυτή είχε συνάψει εξωσυζυγικό δεσμό με άλλον άνδρα, τον Χρ.Τ. Οτι μετά τον Απρίλιο του έτους 1980 επανασυμβίωσαν, για τον λόγο ότι η ίδια τον είχε διαβεβαιώσει ψευδώς ότι διέκοψε την εξωσυζυγική της σχέση. Οτι από τότε που ο ίδιος έλαβε γνώση του τοκετού, δηλαδή κατά την ίδια ημέρα της γέννησης της δεύτερης εναγομένης, η πρώτη εναγομένη πρώην σύζυγος του, ενεργώντας δολίως και με σκοπό να τον αποτρέψει να ασκήσει το δικαίωμα του προσβολής της πατρότητας, του απέκρυπτε μέχρι και την 14.1.2009 το γεγονός ότι δεν τη συνέλαβε (δεύτερη εναγομένη) από τον ίδιο, αλλά από τον προαναφερόμενο εραστή της με τον οποίο διατηρούσε εξωσυζυγικές σχέσεις και κατά το έτος 1979, παράλληλα δε τον διαβεβαίωνε ανελλιπώς, μέχρι και την παραπάνω ημερομηνία, ότι επρόκειτο για δικό του γνήσιο τέκνο, με αποτέλεσμα ο ίδιος (ενάγων) να μην έχει προσβάλλει την πατρότητα και να διατηρεί μέχρι και την ως άνω ημερομηνία που τελικά η πρώτη εναγομένη του αποκάλυψε την αλήθεια, συναισθηματικούς δεσμούς με τη δεύτερη εναγομένη, επιδεικνύοντας στοργή και επιμέλεια για την ανατροφή της, παρακινούμενος πάντοτε από την πρώην σύζυγο του, πιστεύοντας πεπλανημένα όχι από δική του βαρεία αμέλεια, ολιγωρία ή επιπολαιότητα ότι ήταν ο βιολογικός της πατέρας. Περαιτέρω, ο ίδιος εξέθετε ότι ενόψει των προεκτεθέντων, ανεστάλη η παραγραφή άσκησης του ενδίκου δικαιώματος του από τη γνώση του τοκετού μέχρι και την 14.1.2009, ημερομηνία που εμπίπτει στο τελευταίο εξάμηνο πριν από την άσκηση της κρινόμενης αγωγής του. Με βάση δε τα προαναφερόμενα, ζητούσε να αναγνωρισθεί η ανυπαρξία σχέσεως γονέως και τέκνου μεταξύ του ίδιου και της δεύτερης εναγομένης και τέλος να καταδικασθούν οι εναγόμενες στην καταβολή των δικαστικών του εξόδων.

Επί της αγωγής αυτής, η οποία εκδικάσθηκε την 19.11.2009 κατ` αντιμωλία των διαδίκων ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χανίων, εκδόθηκε η εκκαλούμενη απόφαση, η οποία την απέρριψε ως νομικά αβάσιμη, με το αιτιολογικό, ότι η δεύτερη εναγομένη, φυσικό τέκνο της πρώτης, γεννήθηκε στις 31.5.1980, ενώ κρινόμενη αγωγή ασκήθηκε εντός του έτους 2009, ενώ δηλαδή είχε ήδη εκπνεύσει η από το άρθρο 1470 αρ. 1ΑΚ πενταετής αποσβεστική προθεσμία.

Κατά της απόφασης αυτής παραπονείται ο ενάγων με την έφεση του, για εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου και ζητεί την εξαφάνιση της με σκοπό την παραδοχή της αγωγής του ως νομικά και ουσιαστικά βάσιμης. Με το παραπάνω περιεχόμενο και αίτημα η αγωγή είναι κατά τα προαναφερόμενα στις μείζονες σκέψεις νόμιμη, στηριζόμενη στην προϊσχύουσα διάταξη του άρθρου 1465 § 1, 1467, 1469 περ. 1, 1474 (παλαιό), 255, 257 και 279 ΑΚ, 67 ν. 1329/1983, 618 εδ. α περ. β, 619 παρ. 3, 68, 70 ΚΠολΔ, εφόσον η δεύτερη εναγομένη γεννήθηκε πριν από έναρξη ισχύος του ν. 1329/1983 (18.2.1983), κατ` άρθ. 67 του ιδίου νόμου. Επομένως, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που απέρριψε την αγωγή, ως νόμω αβάσιμη, με την προδιαληφθείσα αιτιολογία, εσφαλμένα εφάρμοσε και ερμήνευσε το νόμο, κατά παραδοχή του λόγου της ένδικης έφεσης.

Από ... αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Ο ενάγων είχε τελέσει νόμιμο θρησκευτικό γάμο με την πρώτη εναγομένη στις 21.10.1973 στην Αθήνα. Κατά τη διάρκεια του γάμου τους γεννήθηκε στα Χανιά την 31.5.1980 η δεύτερη εναγομένη, η οποία τεκμαίρεται ότι είναι φυσικό τέκνο του ενάγοντος - εκκαλούντος. Ομως, κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης της, που έλαβε χώρα εντός του έτους 1979, η πρώτη εναγομένη-εφεσίβλητη μητέρα της είχε συνάψει εξωσυζυγικό δεσμό με τον Χρ.Τ, γεγονός το οποίο αγνοούσε ο ενάγων. Ακολούθως, από τις αρχές του έτους 1980 οι ανωτέρω σύζυγοι τελούσαν σε διάσταση λόγω του εξωσυζυγικού δεσμού της συζύγου - δεύτερης εναγομένης, την ύπαρξη του οποίου είχε λάβει γνώση τότε ο ενάγων. Κατά τον Απρίλιο του ιδίου έτους οι ίδιοι επανασυμβίωσαν, κατόπιν των διαβεβαιώσεων της συζύγου περί διακοπής του εξωσυζυγικού της δεσμού. Ο ενάγων από την ημέρα του τοκετού, εκλάμβανε την δεύτερη εναγομένη ως γνήσιο τέκνο του, ενώ στην πραγματικότητα η εναγομένη σύζυγος του την είχε συλλάβει από την εξωσυζυγική της σχέση με τον Χρ.Τ. Ο ίδιος, συνέχιζε να έχει την πεπλανημένη αυτή πεποίθηση και μετά τη λύση του γάμου του με την πρώτη εναγόμενη σύζυγο του, που έλαβε χώρα με την υπ` αριθ. 129/1985 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Χανίων, η οποία έχει καταστεί αμετάκλητη.

Ειδικότερα, ο ενάγων - εκκαλών συνέχιζε, ως βιολογικός πατέρας να επιδεικνύει στην δεύτερη εναγόμενη - εφεσίβλητη περισσή στοργή, να επιμελείται της ανατροφής της και να έχει άρρηκτο συναισθηματικό δεσμό με αυτήν. Η προπεριγραφόμενη πεποίθηση του ενάγοντος, η οποία διήρκεσε μέχρι και την 14.1.2009, δεν οφειλόταν σε δική του βαρεία αμέλεια, σε απραξία, ολιγωρία ή επιπολαιότητα του, αλλά οφειλόταν σε δόλο της πρώτης εναγομένης, η οποία απέκρυπτε μέχρι την παραπάνω ημερομηνία από τον πρώην σύζυγο της την αλήθεια, ότι δηλαδή η δεύτερη εναγομένη δεν ήταν δικό του γνήσιο τέκνο, αλλά είχε ως βιολογικό πατέρα τον Χρ.Τ, με τον οποίο αυτή είχε συνάψει εξωσυζυγική σχέση από το έτος 1979, οπότε και συνέλαβε τη θυγατέρα της, γεγονότα που αγνοούσε ο ενάγων μέχρι την παραπάνω αναφερόμενη ημερομηνία. Η παραπάνω δόλια συμπεριφορά της πρώτης εναγομένης, η οποία παράλληλα διαβεβαίωνε συνεχώς τον πρώην σύζυγο της ότι η θυγατέρα της ήταν δικό του γνήσιο τέκνο μέχρι και το τελευταίο εξάμηνο του χρόνου της νόμιμης αποσβεστικής προθεσμίας, στόχευε στην αποτροπή του ενάγοντος να ασκήσει εγκαίρως το νόμιμο δικαίωμα του περί προσβολής της πατρότητας, και ειδικότερα στην απώλεια της προς τούτο νόμιμης προθεσμίας. Τελικά, την 15.1.2009 η ίδια του αποκάλυψε την αλήθεια, ότι δηλαδή ο φυσικός γεννήτορας της κόρης της δεν ήταν ο ίδιος, αλλά ο Χρ.Τ., καθώς και ότι με αυτόν διατηρούσε εξωσυζυγική σχέση και μάλιστα κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα της σύλληψης της θυγατέρας της. Προς απόδειξη δε των προδιαληφθέντων, του ανέφερε μάλιστα ότι ο τελευταίος (Χρ.Τ.) και η τεκμαιρόμενη ως άνω φυσική του (ενάγοντος) θυγατέρα, είχαν υποβληθεί ήδη από την 19.10.2007 σε εξέταση με τη μέθοδο αποτύπωσης του DNA (DNA PROFILING) (βλ. την από 19.10.2007 έγγραφη ανάλυση αποτελεσμάτων αποτύπωσης DNA του ευρισκομένου στην Αθήνα επί της οδού ............... αρ. .... Διαγνωστικό Κέντρου Γενετικής που νομότυπα προσκομίζει με επίκληση ο ενάγων - εκκαλών).

Στο εν λόγω έγγραφο και συγκεκριμένα στα συμπεράσματα αναλύσεων, αναφέρεται ότι το προς εξέταση τέκνο, είναι πράγματι τέκνο του φερόμενου ως πιθανού πατέρα, Χρ.Τ, όλα δε τα αναλυθέντα (δέκα τρία συνολικά) πολυμορφικά αλλήλια του πατέρα ανευρίσκονται και στο γενετικό υλικό του τέκνου και ότι αναλυτικότερα και σύμφωνα με τη στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων στον ελληνικό πληθυσμό, η πιθανότητα πατρότητας (W) είναι > 99,99%. Επομένως, με βάση τα ως άνω αποδειχθέντα, συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 255 εδ. 2 ΑΚ περί αναστολής της παραγραφής και ως εκ τούτου η ενιαύσια αποκλειστική προθεσμία της προσβολής της πατρότητας (αποκήρυξης τέκνου) εκ μέρους του ενάγοντος - εκκαλούντος ανεστάλη κατά τη λήξη αυτής μέχρι και την 14.1.2009, για να συμπληρωθεί μετά την πάροδο εξαμήνου (άρθρο 257 § 2 ΑΚ), με συνέπεια η κρινόμενη αγωγή του που ασκήθηκε κατά την 30.1.2009 να είναι εμπρόθεσμη. Η πρωτόδικη απόφαση εκδόθηκε στις 23.3.2010 και η ένδικη έφεση ασκήθηκε στις 22.4.2010. Κατ` ακολουθία των ανωτέρω πρέπει: 1) Να γίνει δεκτή και ως ουσιαστικά βάσιμη η ένδικη από 22.4.2010 με αύξοντα αριθμό 14/22.4.2010 έφεση του εκκαλούντος - ενάγοντος, 2) Να εξαφανισθεί η εκκαλούμενη απόφαση. Ακολούθως, αφού κρατηθεί η υπόθεση από το παρόν Δικαστήριο για ουσιαστική έρευνα (άρθ. 535 § 1 ΚΠολΔ) της από 28.1.2009 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης δικογράφου 46/30.1.2009 αγωγής, να γίνει αυτή δεκτή και να αναγνωρισθεί η ανυπαρξία σχέσεως γονέως και τέκνου μεταξύ του ενάγοντος και της δεύτερης εναγομένης.

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, Δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα

Επικοινωνία

Θεσσαλονίκη

Πολυτεχνείου 21 (6ος Όροφος), 54626

2310525720

Αθήνα

Σολωμού 58 και Πατησίων (6ος Όροφος), 10682

2103810723

Για να σας παρέχουμε την καλύτερη online εμπειρία, χρησιμοποιούμε cookies.