Δικαστική συμπαράσταση. Αντικατάσταση συμπαραστάτη λόγω αδυναμίας εκτέλεσης καθηκόντων (προχωρημένη ηλικία). Αντικατάσταση μέλους εποπτικού συμβουλίου (Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, αριθμός απόφασης 12269/2011)

Περίληψη: Δικαστική συμπαράσταση. Αντικατάσταση συμπαραστάτη λόγω αδυναμίας εκτέλεσης καθηκόντων (προχωρημένη ηλικία). Αντικατάσταση μέλους εποπτικού συμβουλίου. Διορισμός νέου δικαστικού συμπαραστάτη, καθόσον η ήδη ορισθείσα συμπαραστάτρια αδυνατεί να ανταποκριθεί στα καθήκοντα της λόγω της προχωρημένης ηλικίας της και του πλήθους προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζει. Ορισμός και νέου μέλους του ήδη ορισθέντος εποπτικού συμβουλίου, δοθέντος ότι η αντικαταστάτρια δικαστική συμπαραστάτης είναι ορισμένο μέλος του εποπτικού συμβουλίου. Δεκτή η σχετική αίτηση. Μη νόμιμο το αίτημα θέσεως του συμπαραστατούμενου σε δικαστική συμπαράσταση, εφόσον αυτός έχει ήδη τεθεί σε τέτοια κατάσταση με την προηγούμενη απόφαση του Δικαστηρίου, η οποία δεν έχει ανακληθεί ή μεταρρυθμιστεί. Η παράλειψη προσαγωγής της έκθεσης της αρμόδιας κοινωνικής υπηρεσίας δεν δημιουργεί τυπικό απαράδεκτο για τη συζήτηση της υπόθεσης και την έκδοση σχετικής απόφασης Περιστατικά. Πολιτική Δικονομία. Οι αποφάσεις της εκούσιας δικαιοδοσίας έχουν δεσμευτική ισχύ, η οποία εκδηλώνεται τόσο αρνητικά, με την έννοια της αδυναμίας επανόδου του διαδίκου με την άσκηση παρόμοιας αίτησης, εκτός αν στηρίζεται σε διαφορετικά περιστατικά, όσο και θετικά, με την έννοια της δέσμευσης κάθε τρίτου προσώπου ή αρχής ως προς την επελθούσα διάγνωση ή διάπλαση.

[...] Από τις υπ` αρ. 1087/04-03-2011 και 1088/04-03-2011 εκθέσεις επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης Δήμητρας Παπαχατζή, τις οποίες οι αιτούντες νόμιμα επικαλούνται και προσκομίζουν, αποδεικνύεται ότι ακριβές επικυρωμένο αντίγραφο της υπό κρίση αίτησης, με πράξη ορισμού δικασίμου και κλήση προς συζήτηση για την αρχικώς ορισθείσα δικάσιμο της 03-02-2010 και πρακτικό αναβολής για την ως άνω σημειούμενη δικάσιμο, αντίστοιχα, επιδόθηκαν νομότυπα και εμπρόθεσμα στην καθ` ης (αρθ. 802§2, 748§§1, 3 και 4, 741, 122§1, 123, 124 και 128§4 ΚΠολΔ). Η τελευταία, ωστόσο, δεν εμφανίστηκε προσηκόντως κατά την παραπάνω δικάσιμο, όταν η υπόθεση εκφωνήθηκε από τη σειρά του οικείου πινακίου, καθώς δεν εκπροσωπήθηκε νόμιμα από πληρεξούσιο δικηγόρο, και, συνεπώς, πρέπει να δικαστεί ερήμην. Η διαδικασία, όμως, θα προχωρήσει σαν να ήταν και αυτή δικονομικώς παρούσα (αρθ. 754§2 ΚΠολΔ).

Με την κρινόμενη αίτησή τους, οι αιτούντες εκθέτουν ότι δυνάμει της υπ` αριθμ. 4896/2002 απόφασης του Δικαστηρίου αυτού, τέθηκε ο .......................................... του ........................, κάτοικος Θεσσαλονίκης, σε καθεστώς πλήρους στερητικής δικαστικής συμπαράστασης, ενώ ταυτοχρόνως με την ως άνω απόφαση διορίστηκε ως δικαστική συμπαραστάτρια αυτού, η μητέρας του, ......... χήρα ......................., καθώς επίσης και τριμελές εποπτικό συμβούλιο αποτελουμένου από τους αιτούντες. Ότι σήμερα η ορισθείσα δικαστική συμπαραστάτρια αδυνατεί να ανταποκριθεί στα καθήκοντα της λόγω της προχωρημένης ηλικίας της και του πλήθους προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζει και συνακολούθως παρίσταται ανάγκη να διοριστεί νέος (αντικαταστάτης) δικαστικός συμπαραστάτης του ............................. καθώς και νέο μέλος του εποπτικού συμβουλίου, δοθέντος ότι η δια της κρινόμενης αίτησης προτεινόμενη ως αντικαταστάτρια, δεύτερη αιτούσα, δυνάμει της ανωτέρω δικαστικής απόφασης είχε διοριστεί ως μέλος του τριμελούς εποπτικού συμβουλίου της δικαστικής συμπαράστασης. Με βάση τα μνημονευόμενα πραγματικά περιστατικά, οι αιτούντες, κατ` εκτίμηση του δικογράφου, ζητούν να τεθεί σε καθεστώς πλήρους δικαστικής συμπαράστασης ο ....................... του ..................., να διοριστεί δε η δεύτερη αιτούσα ως οριστική δικαστική συμπαραστάτρια αυτού, παυθείσας από τα καθήκοντά της καθ` ης, καθώς επίσης και να αντικατασταθεί η δεύτερη αιτούσα, η οποία δυνάμει της ανωτέρω δικαστικής απόφασης είχε διοριστεί μέλος του τριμελούς εποπτικού συμβουλίου, από το προτεινόμενο στην αίτηση τους πρόσωπο. Με το εν λόγω περιεχόμενο και αιτήματα, η υπό κρίση αίτηση αρμοδίως, καθ` ύλην και κατά τόπον, εισάγεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται ο τόπος της συνήθους διαμονής του συμπαραστατούμενου, κατά την προκειμένη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (αρθ. 739 επ., 740§1, 801 §1 ΚΠολΔ και 121 ΕισΝΑΚ), και είναι ορισμένη και νόμιμη, πλην του αιτήματος περί υποβολής του συμπαραστατούμενου σε καθεστώς πλήρους δικαστικής συμπαράστασης, το οποίο πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτο, καθόσον σύμφωνα με το άρθρο 778 ΚΠολΔ οι αποφάσεις της εκούσιας δικαιοδοσίας έχουν δεσμευτική ισχύ, η οποία εκδηλώνεται τόσο αρνητικά, με την έννοια της αδυναμίας επανόδου του διαδίκου με την άσκηση παρόμοιας αίτησης, εκτός αν στηρίζεται σε διαφορετικά περιστατικά, όσο και θετικά, με την έννοια της δέσμευσης κάθε τρίτου προσώπου ή αρχής ως προς την επελθούσα διάγνωση ή διάπλαση.

Εφόσον δε εν προκειμένω, οι αιτούντες ισχυρίζονται ότι ............. έχει ήδη τεθεί σε πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση με απόφαση αυτού του Δικαστηρίου, η οποία δεν έχει ανακληθεί ή μεταρρυθμιστεί, η απόφαση αυτή εξακολουθεί να έχει δεσμευτική ισχύ, και το αίτημα να τεθεί εκ νέου αυτός σε δικαστική συμπαράσταση πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτο ενόψει της διάταξης του άρθρου 778 του ΚΠολΔ, στηριζόμενη. Κατά το μέρος που κρίθηκε νόμιμη η αίτηση στηρίζεται στις διατάξεις των άρθρων 1639, 1651, 1669, 1670, 1680, 1682 ΑΚ και 801 §1 ΚΠολΔ, πρέπει δε να εξεταστεί περαιτέρω για να κριθεί αν είναι βάσιμη και από ουσιαστική άποψη, δεδομένου ότι για το παραδεκτό της συζήτησης της τηρήθηκε η απαιτούμενη προδικασία του άρθρου 748§ 2 ΚΠολΔ με την επίδοση αντιγράφου της αίτησης με πράξη ορισμού δικασίμου και κλήση προς συζήτηση για την αρχικώς ορισθείσα δικάσιμο της 03-02-2010 και πρακτικό αναβολής για την ως άνω σημειούμενη δικάσιμο στον αρμόδιο Εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης (βλ. τις με αριθμό 1080 και 1081/04-03-2011 εκθέσεις επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης Δήμητρας Παπαχατζή), ενώ τηρήθηκε και η προδικασία, που προβλέπεται από τα αρθ. 802§2 και 748§§1, 3 και 4 ΚΠολΔ, με την επίδοση αντιγράφου της αίτησης με πράξη ορισμού δικασίμου και κλήση προς συζήτηση για την αρχικώς ορισθείσα δικάσιμο της 03-02-2010 και πρακτικό αναβολής για την ως άνω σημειούμενη δικάσιμο στον συμπαραστατούμενο (βλ. τις με αριθμό 1084/04-03-2011 και 1085/04-03-2011 εκθέσεις επίδοσης της ως άνω δικαστικής επιμελήτριας).

Από την εκτίμηση της χωρίς όρκο κατάθεσης του πρώτου αιτούντος, που εξετάστηκε νόμιμα στο ακροατήριο, η οποία περιέχεται στα ταυτάριθμα με την παρούσα απόφαση πρακτικά συνεδρίασης του Δικαστηρίου τούτου, καθώς και από όλα ανεξαιρέτως τα έγγραφα που νόμιμα προσκομίζουν οι αιτούντες, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Με την υπ` αριθμ. 4896/2002 απόφαση του Δικαστηρίου αυτού, ο .......................... του ......., τέθηκε σε καθεστώς πλήρους στερητικής δικαστικής συμπαράστασης λόγω της διαγνωσθείσας αδυναμίας του να επιμελείται μόνος του των προσωπικών και περιουσιακών του υποθέσεων. Με την ίδια απόφαση διορίσθηκε δικαστική συμπαραστάτριά του, η μητέρα του και εδώ καθ` ης, ........ σύζυγος ..............., το γένος ..................... ......, στην οποία ανατέθηκε και η επιμέλεια του προσώπου του και τριμελές εποπτικό συμβούλιο αποτελούμενο από τους αιτούντες .................. του ..............., ................... του ....... και ................. του .................. Πλην όμως η καθ` ης, λόγω της ηλικίας της (90 ετών) και της βεβαρυμμένης κατάστασης της υγείας της αδυνατεί πλέον να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις τού λειτουργήματος που της έχει ανατεθεί, όπως άλλωστε και ή ίδια κατέθεσε κατά την χωρίς όρκο εξέταση της από το Δικαστήριο και ως εκ τούτου συντρέχει σπουδαίος λόγος αντικατάστασης της. Καταλληλότερο πρόσωπο προς τούτο κρίνεται, με αποκλειστικό γνώμονα το συμφέρον του συμπαραστατούμενού (αρθ. 1684 ΑΚ), όπως το καθορίζουν οι βιοτικές και ψυχικές ανάγκες του, η δεύτερη αιτούσα, .................... του ........, κάτοικος Θεσσαλονίκης, οδός ..... ...........αρ. ...., στην οποία πρέπει να ανατεθεί και η επιμέλεια του προσώπου του συμπαραστατούμενου, καθόσον αυτή, ενόψει και της ιδιότητας της ως μέλους του εποπτικού συμβουλίου, παρέχει τα εχέγγυα ότι θα ασκήσει με επάρκεια και συνέπεια το λειτούργημα που της ανατίθεται, ενεργώντας πάντοτε προς το συμφέρον του συμπαραστατούμενου, δεδομένου ότι τον φροντίζει και τον περιποιείται, περιβάλλοντας τον με αισθήματα αγάπης και στοργής. Συνεπεία, όμως, του κατά τα ανωτέρω διορισμού της δεύτερης αιτούσας ως δικαστικής συμπαραστάτριας του συμπαραστατούμενου και δοθέντος ότι αυτή (δεύτερη αιτούσα) έχει ήδη διοριστεί δυνάμει της υπ` αριθμ. 4896/2002 τελεσίδικης απόφασης του Δικαστηρίου αυτού ως μέλος του τριμελούς εποπτικού συμβουλίου της δικαστικής συμπαράστασης, παρίσταται ανάγκη και συντρέχει, σπουδαίος λόγος αντικατάστασης της και απαλλαγής της από τις υποχρεώσεις της ως μέλους του ως άνω εποπτικού συμβουλίου, εν όψει ιδίως των αυξημένων πλέον υποχρεώσεων της ως δικαστικής συμπαραστάτριας αλλά και λόγω της ανεπίτρεπτης συγκέντρωσης των δύο ιδιοτήτων στο ίδιο πρόσωπο.

Καταλληλότερο προς αντικατάσταση αυτής πρόσωπο κρίνεται η .................. του ................, κάτοικος Θεσσαλονίκης, οδός .......... αρ. ....-...., η οποία συγκεντρώνει τις εκ του νόμου απαιτούμενες προϋποθέσεις για να επωμιστεί, μαζί με τα άλλα δύο μέλη του διορισθέντος εποπτικού συμβουλίου, το έργο της εποπτείας της δικαστικής συμπαράστασης, παρέχει δε τα εχέγγυα ότι θα ασκήσει τα εποπτικά της καθήκοντα με υπευθυνότητα, επάρκεια και συνέπεια, έχοντας ως μοναδικό γνώμονα το συμφέρον του συμπαραστατούμενου. Σημειώνεται, εξάλλου, ότι το Δικαστήριο προχώρησε στην κρίση του αυτή χωρίς την έκθεση της αρμόδιας κοινωνικής υπηρεσίας του αρθ. 1674 ΑΚ, καθόσον στο αρθ. 19§4 του ν. 2521/1997 ορίζεται ότι αν η έκθεση αυτή δεν υποβληθεί εμπρόθεσμα, το Δικαστήριο δικάζει χωρίς έκθεση, η οποία, άλλωστε, δεν είναι δεσμευτική, αλλά απλά συνεκτιμάται, με συνέπεια η παράλειψη προσαγωγής της να μην δημιουργεί τυπικό απαράδεκτο για τη συζήτηση της υπόθεσης και την έκδοση σχετικής απόφασης (ΑΠ 1953/2006 ΝοΒ 2007/938). Κατ` ακολουθίαν όλων των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση, κατά το μέρος που κρίθηκε νόμιμη, πρέπει να γίνει δεκτή και ως κατ` ουσίαν βάσιμη κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό. Τέλος, πρέπει να διαταχθεί, κατ` αρθ. 1675 ΑΚ και 802§4 ΚΠολΔ, η Γραμματέας του Δικαστηρίου τούτου αφενός μεν να καταχωρίσει το διατακτικό της παρούσας απόφασης στο ειδικό βιβλίο, που τηρείται για το σκοπό αυτό στη Γραμματεία αυτού του Δικαστηρίου, αφετέρου δε να επιμεληθεί για την επίδοση της παρούσας στα πρόσωπα, που αναφέρονται στις παραπάνω διατάξεις του ΚΠολΔ, εκτός από τον συμπαραστατούμενο, η επίδοση προς τον οποίο κρίνεται ατελέσφορη, εν όψει της προφανούς, αδυναμίας του να επικοινωνεί με το περιβάλλον (αρθ. 802§5 ΚΠολΔ), όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ:

ΔΙΚΑΖΕΙ ερήμην της καθ` ης.

ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ όσα στο σκεπτικό κρίθηκαν ως απορριπτέα.

ΔΕΧΕΤΑΙ εν μέρει την αίτηση.

ΠΑΥΕΙ την ......... σύζυγο ................, το γένος ..............., από τη θέση της δικαστικής συμπαραστάτριας του συμπαραστατούμενου ............... του ............ ΔΙΟΡΙΖΕΙ νέα οριστική δικαστική συμπαραστάτρια του .................... του ............., κατοίκου Θεσσαλονίκης, την ........... του .......... κάτοικο Θεσσαλονίκης, οδός .............. αρ. ....., στην οποία αναθέτει εν όλω και την επιμέλεια του προσώπου του συμπαραστατούμενου. ΠΑΥΕΙ την .................. του ........., κάτοικο Θεσσαλονίκης, οδός ..... ................ αρ. ...., από τα καθήκοντα του μέλους του εποπτικού συμβουλίου της δικαστικής συμπαράστασης στην οποία τέθηκε ο ................. του ......, κάτοικος Θεσσαλονίκης. ΔΙΟΡΙΖΕΙ στη θέση του παυθέντος μέλους του εποπτικού συμβουλίου, ............. του ........., την ........... του ................., κάτοικο Θεσσαλονίκης, οδός ............. αρ. ........

ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ τη Γραμματέα αυτού του Δικαστηρίου: α) να προβεί στην καταχώρηση του διατακτικού της παρούσας απόφασης στο ειδικό βιβλίο, που τηρείται στη Γραμματεία του Δικαστηρίου τούτου για το σκοπό αυτό, και β) να επιμεληθεί για την επίδοση της παρούσας στην ως άνω διορισθείσα δικαστική συμπαραστάτρια και στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία.

Καραγιάννης και Συνεργάτες, Δικηγορικό Γραφείο, Θεσσαλονίκη - Αθήνα

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος