Στην περίπτωση που το χορηγηθέν κληρονομητήριο είναι ανακριβές, η τροποποίησή του δεν γίνεται με την έκδοση πρόσθετου τροποποιητικού ή συμπληρωματικού, αλλά μόνο με την έκδοση νέου κληρονομητηρίου (Μονομελές Πρωτοδικείο Ρόδου, αριθμός απόφασης 663/2009)

Περίληψη: Εκούσια δικαιοδοσία. Ανακριβές κληρονομητήριο. Στην περίπτωση που το χορηγηθέν κληρονομητήριο είναι εν μέρει ανακριβές, η τροποποίησή του δεν γίνεται με την έκδοση πρόσθετου τροποποιητικού ή συμπληρωματικού, αλλά μόνο με την έκδοση νέου πλήρους κληρονομητηρίου. Ανίσχυρο κληρονομητήριο μετά τη δημοσίευση ιδιόγραφης διαθήκης, καταλείποντας στις αιτούσες το 1/3 του ημίσεως ακινήτου.

[...] Σύμφωνα με το άρθρο 1966 ΑΚ, οι έννοιες της ανάκλησης ή τροποποίησης ανακριβούς κληρονομητηρίου δεν διαφέρουν των εννοιών της αφαίρεσης ή κήρυξης ανισχύρου του τελευταίου, ενόψει του ότι στην περίπτωση που το χορηγηθέν κληρονομητήριο είναι εν μέρει ανακριβές, τότε η τροποποίηση αυτού δεν γίνεται με την έκδοση πρόσθετου τροποποιητικού ή συμπληρωματικού κληρονομητηρίου, αλλά μόνο με την έκδοση νέου πλήρους κληρονομητηρίου, έτσι ώστε, χάριν των συναλλαγών, το κληρονομητήριο να ενσωματώνεται κάθε φορά σ` ενιαία δικαστική απόφαση και να μη διασπάται σε περισσότερες (ΜΠρΛαρ. 773/2000, ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ 2001, σελ. 137, με σχετικές παραπομπές στη θεωρία, Μπαλής, Κληρονομικό Δίκαιο, σελ. 262 παρ. 2, Κ. Παπαδοπούλου, Αγωγές Κληρονομικού Δικαίου, έκδ. 1995, β` τόμος, παρ. 88, σελ. 204). Οι αιτούσες, επικαλούμενες έννομο συμφέρον, ζητούν με την υπό κρίση αίτησή τους και κατ` ορθή εκτίμηση του δικογράφου- α) να κηρυχθεί κυρία η από 5.12.1990 ιδιόγραφη διαθήκη του παππού τους, Ι. Λ., κατοίκου εν ζωή Δήμου ........., αποβιώσαντος την 3η.5.1995 στον αυτό ως άνω τόπο, β) να ανακληθεί μερικώς η υπ` αριθμ. 485/1995 απόφαση του Δικαστηρίου τούτου, όσο και το εκδοθέν, δυνάμει της τελευταίας, υπ` αριθμ. 269/1995 κληρονομητήριο του Γραμματέως του Δικαστηρίου τούτου, για τους λόγους που αναφέρονται στην υπό κρίση αίτηση και γ) να εκδοθεί και εγχειρισθεί κληρονομητήριο, με το οποίο να πιστοποιείται ότι και αυτές, πλην του πατέρα τους, Β. Λ., είναι κληρονόμοι του ανωτέρω θανόντος, συγκεκριμένα δε, εκ διαθήκης, επί του αναφερομένου στην εν λόγω αίτηση ακινήτου και σε ποσοστό 1/3 εξ αδιαιρέτου εκάστη στο ήμισυ του τελευταίου, ήτοι σε ποσοστό 1/6 εξ αδιαιρέτου εκάστη.

Η αίτηση αυτή αρμοδίως εισάγεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, κατά τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας (άρθρα 218, 740§1, 807§1 εδ. α, 808§3 εδ. α`, 819, 823 Κ.Πολ.Δ.) και είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1721, 1776, 1956 επ. 1965, 1966 ΑΚ και 807§1 εδ. α, 808§3 εδ. α Ί 823 Κ.Πολ.Δ., πλην του αιτήματος για ανάκληση της ανωτέρω απόφασης, το οποίο καθίσταται άνευ αντικειμένου, χορηγηθέντος του κληρονομητηρίου (Δ. Μακρή, Η Εκουσία Δικαιοδοσία, εκδ, 2004, παρ. 527, σελ. 384, Α. Γεωργιάδη - Μ. Σταθόπουλου, ΕΡΝΟΜΑΚ, Κληρονομικό Δίκαιο, Τόμος Χ, άρθρα 1964-1966, υπό Κιτσαρά, παρ. 10, σελ. 580, Κεραμέως/Κονδύλη/Νίκα, Ερμηνεία ΚΠολΔ, Τόμος ΙΙ, άρθρο 823, υπό Αρβανιτάκη, παρ. 2, σελ. 1604). Πρέπει, συνεπώς, η αίτηση αυτή, καθ` ο μέρος είναι νόμιμη, να ερευνηθεί περαιτέρω κατ ουσίαν, δεδομένου ότι η τελευταία, καθώς και η κλήση αυτής, εκ περισσού, κοινοποιήθηκαν στον πατέρα των αιτουσών, Β. Λ., ο οποίος δεν εμφανίσθηκε στη δίκη, ουδέ εκπροσωπήθηκε από πληρεξούσιο δικηγόρο.

Από την κατάθεση των ενόρκως εξετασθέντων στο ακροατήριο μαρτύρων των αιτουσών, που περιέχονται στα πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης, καθώς και από την εκτίμηση των δημοσίων εννράφων που νομίμως προσκομίζουν οι αιτούσες προαποδεικτικώς, και συγκεκριμένα από: α) την υπ` αριθμ. πρωτ, 797/2008 ληξιαρχική πράξη θανάτου του Ληξιαρχείου του Δήμου Αφάντου, β) τα υπ`αριθμ. 11740/2007, 402, 403, 404/2008 πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης του Δήμου Αφάντου, γ) το υπ` αριθμ. 11741/2007 πιστοποιητικό πλησιεστέρων συγγενών του αυτού Δήμου, δ) επίσημο αντίγραφο των υπ` αριθ. 17/2008 πρακτικών του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ρόδου, με το οποίο δημοσιεύθηκε η από 5.12.1990 ιδιόγραφη διαθήκη του ως άνω αποβιώσαντος, ε) τα υπ` αριθμ. πρωτ. 2408, 2409 και 2410/2009 πιστοποιητικά του Πρωτοδικείου Ρόδου, στ) το υπ` αριθμ. 59186/2009 πιστοποιητικό του Πρωτοδικείου Αθηνών, ζ) την υπ` αριθμ. 485/1995 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ρόδου και η) το υπ` αριθμ. πρωτ. 813/2008 πιστοποιητικό ιδιοκτησίας του Κτηματολογίου Ρόδου, πιθανολογήθηκε η γνησιότητα της γραφής και της υπογραφής του διαθέτη, Ι. Λ., κατοίκου εν ζωή Δήμου Αφάντου, αποβιώσαντος την 3η.5.1995 στον αυτό ως άνω τόπο. Ειδικότερα, πιθανολογήθηκε, ότι η ιδιόγραφη διαθήκη, η οποία δημοσιεύθηκε με το υπ` αριθμ. 17/2008 πρακτικό δημόσιας συνεδρίασης του Δικαστηρίου τούτου, φέρει τη χρονολογία 5.12.1990, έχει γραφτεί εξ ολοκλήρου με το χέρι του ανωτέρω διαθέτη και έχει χρονολογηθεί και υπογραφεί από τον ίδιο προσωπικά. Περαιτέρω, αποδείχθηκε, ότι ο υιός του θανόντος και πατέρας των αιτουσών, Β. Λ., αναγνωρίσθηκε, δυνάμει της υπ` αριθμ. 485/1995 απόφασης του Δικαστηρίου τούτου, εξ αδιαθέτου κληρονόμος του ανωτέρω, κατά ποσοστό ½ εξ αδιαιρέτου επί του συνόλου της κληρονομιαίας περιουσίας του. Χορηγήθηκε δε σ` αυτόν το υπ` αριθμ. 269/1995 κληρονομητήριο του Γραμματέως του Δικαστηρίου τούτου. Πλην όμως, ο αποβιώσας παππούς των αιτουσών είχε συντάξει την ανωτέρω, από 5.12.1990, ιδιόνραφη διαθήκη του, η ύπαρξη της οποίας διαπιστώθηκε κατόπιν της έκδοσης των ως άνω απόφασης και κληρονομητηρίου. Σύμφωνα με αυτήν, ο αποβιώσας κατέλιπε στις αιτούσες το ½ εξ αδιαιρέτου ενός ακινήτου, συνολικής έκτασης 6.440 τ.μ., περί του οποίου τα κτηματολογικά στοιχεία Τόμος .......... Γαιών Αφάντου, Φύλλο ........, Μερίδα........Γαιών ........ και Φάκελος 5416 του Κτηματολογίου Ρόδου, νομικής φύσεως «αρζί-μιρί» και ήδη ελευθέρας κυριότητας. Το κατέλιπε δε σ` αυτές σε τρία ίσα μέρη, ήτοι σε ποσοστό 1/3 εξ αδιαιρέτου εις εκάστη. Έως την προηγούμενη της συζήτησης, δε δημοσιεύθηκε άλλη διαθήκη του, πλην της από 5.12.1990 ιδιόγραφης διαθήκης δημοσιευθείσας την 14η.2.2008, με τα υπ` αριθμ. 17/2008 πρακτικά του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ρόδου, ούτε και υπάρχει εκκρεμής δίκη με διαδίκους τις αιτούσες αφορώσα την εν λόγω κληρονομία. Ως εκ τούτου, ο προαναφερόμενος κληρονομούμενος άφησε μόνες εκ διαθήκης διαδόχους του τις αιτούσες, οι οποίες δεν αποποιήθηκαν το εν λόγω κληρονομιαίο ακίνητο και τον υιό του, Β. Λ., στη λοιπή κληρονομιαία περιουσία του, κατά ποσοστό ½ εξ αδιαιρέτου, ως εξ αδιαθέτου κληρονόμο του. Πρέπει, συνεπώς, η υπό κρίση αίτηση να γίνει δεκτή ως κατ` ουσίαν βάσιμη, να κηρυχθεί ανίσχυρο το επίδικο κληρονομητήριο, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη μείζονα πρόταση του δικανικού συλλογισμού και να διαταχθεί η χορήγηση νέου και πλήρους κληρονομητηρίου στις αιτούσες, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο διατακτικό της παρούσας.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ:

ΔΕΧΕΤΑΙ εν μέρει την αίτηση.

ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ ό,τι κρίθηκε απορριπτέο.

ΚΗΡΥΣΣΕΙ κυρία την από 5.12.1990 ιδιόγραφη διαθήκη του αποβιώσαντος, την 3η.5.1995 στο Δήμο ............., διαθέτη Ι. Λ., κατοίκου εν ζωή Δήμου ............, δημοσιευθείσα με το υπ` αριθμ. 17/2008 πρακτικό δημοσίευσης του Δικαστηρίου τούτου.

ΒΕΒΑΙΩΝΕΙ ότι το υπ` αριθμ. 269/1995 πιστοποιητικό κληρονομητηρίου, εκδοθέν από το Γραμματέα του Πρωτοδικείου Ρόδου δυνάμει της υπ` αριθμ. 485/1995 απόφασης του Δικαστηρίου τούτου, είναι ανακριβές.

ΚΗΡΥΣΣΕΙ ανίσχυρο το ως άνω κληρονομητήριο.

ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ τη δημοσίευση περίληψης της παρούσας απόφασης σε μία ημερήσια εφημερίδα, που εκδίδεται στη Ρόδο.

ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ το Γραμματέα του Δικαστηρίου τούτου να χορηγήσει στις αιτούσες κληρονομητήριο, το οποίο να πιστοποιεί ότι μόνοι κληρονόμοι του Ι. Λ. αποβιώσαντος την 3η.5.1995 στο Δήμο Αφάντου, είναι οι: 1) Σ. Λ., 2) Σ. Λ., 3) Α. Λ., σε ποσοστό 1/3 εξ αδιαιρέτου εκάστη επί του ½ ενός ακινήτου, συνολικής έκτασης 6.440 τ.μ., περί του οποίου τα κτηματολογικά στοιχεία- Τόμος 19 Γαιών Αφάντου, Φύλλο 150, Μερίδα 2880 Γαιών Αφάντου και Φάκελος 5416 του Κτηματολογίου Ρόδου, νομικής Φύσεως «αρζί-μιρί» και ήδη ελευθέρας κυριότητας, δυνάμει της από 5.12.1990 ιδιόνραφητ διαθήκης του ανωτέρω, δημοσιευθείσας την 14η.2.2008, με τα υπ` αριθμ. 17/2008 πρακτικά του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ρόδου, και 4) ο Β. Λ. στο ½ εξ αδιαιρέτου της λοιπής κληρονομιαίας περιουσία του ανωτέρω θανόντος, τον οποίο κληρονομεί εξ αδιαθέτου.

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης και Συνεργάτες, Δικηγορικό Γραφείο, Θεσσαλονίκη - Αθήνα