Πτωχευτικό. Ανακοπή κατά διαταγής πληρωμής. Ακύρωση της διαταγής πληρωμής λόγω αναστολής των ατομικών καταδιωκτικών μέτρων των δανειστών καθ' όλη τη διάρκεια της πτωχεύσεως (Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, αριθμός απόφασης 2157/2013).

Περίληψη: Πτωχευτικό. Ανακοπή κατά διαταγής πληρωμής. Ακύρωση της διαταγής πληρωμής λόγω αναστολής των ατομικών καταδιωκτικών μέτρων των δανειστών καθ' όλη τη διάρκεια της πτωχεύσεως.

[...] Ο ανακόπτων με την υπό κρίση ανακοπή ζητεί να ακυρωθεί, για τους λόγους που ειδικότερα εκθέτει, η υπ' αριθ. 9082/2012 διαταγή πληρωμής του Δικαστή του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, με την οποία η εταιρεία με την επωνυμία «ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ - ΕΞΑΓΩΓΙΚΗ ΚΡΕΑΤΕΜΠΟΡΙΚΗ - ... - ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ», της οποίας αυτός τυγχάνει σύνδικος της πτώχευσης, υποχρεώθηκε να καταβάλει στην καθ' ης η ανακοπή το ποσό των 61.028,72 ευρώ, πλέον τόκων και εξόδων, δυνάμει σύμβασης χορήγησης πίστωσης με ανοικτό αλληλόχρεο λογαριασμό που είχε συνάψει με την καθ' ης. Η ανακοπή αρμοδίως καθ' ύλη και κατά τόπο φέρεται προς συζήτηση ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου (άρθρο 632 παρ. 1 εδ. α' του ΚΠολΔ), όχι όμως κατά την προκειμένη τακτική διαδικασία, κατά την οποία έχει εισαχθεί, αλλά κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών από πιστωτικούς τίτλους, σύμφωνα με το άρθρο 632 παρ. 2 ΚΠολΔ, όπως τούτο ισχύει μετά την αντικατάσταση του από το άρθρο 14 παρ. 1 του Ν. 4055/2012, σε συνδυασμό με το άρθρο 113 του ίδιου νόμου, αφού ληφθεί υπόψη ότι η ανακοπή ασκήθηκε την 25-4-2012, ήτοι μετά την έναρξη ισχύος του νέου άρθρου 632 ΚΠολΔ (βλ. εισηγητική έκθεση του Ν. 4055/2012 ως προς το άρθρο 14 αυτού, Παπαδάκη, Διαταγή Πληρωμής θεωρία και Πράξη, 2012, σελ. 195-196). Το Δικαστήριο, αφού αποφανθεί για αυτό αυτεπαγγέλτως, διατάσσει, σύμφωνα με το άρθρο 591 παρ. 2 του ΚΠολΔ, την εκδίκαση της ανακοπής κατά την προσήκουσα αυτή ειδική διαδικασία, την οποία και εφαρμόζει (βλ. Ποδηματά σε Κεραμέως - Κονδύλη - Νίκα, ΕρμΚΠολΔ, άρθρ. 591, αριθ. 9 και 10, ΕφΑΘ 131/2008 ΕλλΔνη 2009.853, ΕφΑΘ 7006/1993 ΕλλΔνη 1994.1115, ΕφΑΘ 3537/1992 ΝοΒ 1992.891, ΜονΠρΠειρ 782/2002 ΑρχΝ 2002.201). Η υπό κρίση ανακοπή έχει ασκηθεί νόμιμα και εμπρόθεσμα, σύμφωνα με τα άρθρα 632 παρ. 1 και 585 παρ. 2 ΚΠολΔ, καθώς η προσβαλλόμενη διαταγή πληρωμής επιδόθηκε στον ανακόπτοντα την 17-4-2012 (βλ. τη σχετική σημείωση της δικαστικής επιμελήτριας του Πρωτοδικείου Αθηνών ... στο σώμα του κοινοποιηθέντος δικογράφου) και η κρινόμενη ανακοπή επιδόθηκε στην καθ' ης την 26-4-2012 (βλ. την υπ' αριθ. 5628ζ'/26-4-2012 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή του Πρωτοδικείου Αθηνών Εμμανουήλ Καλαϊτζή). Πρέπει, επομένως, να ερευνηθούν οι λόγοι της ανακοπής ως προς το παραδεκτό, τη νομική και την ουσιαστική βασιμότητα τους. Στο άρθρο 25 παρ. 1 του ΠτΚ καθιερώθηκε ρητά η αρχή της αναστολής των ατομικών καταδιώξεων, η οποία ανέκαθεν ίσχυε στο πτωχευτικό δίκαιο (ερμηνευτικά από το συνδυασμό των διατάξεων 530, 534, 634 και 665 ΕμπΝ). Ειδικότερα, με την επιφύλαξη της διάταξης του άρθρου 26 (για τους ενέγγυους πιστωτές) αναστέλλονται αυτοδικαίως από την κήρυξη της πτώχευσης όλα τα ατομικά καταδιωκτικά μέτρα των πιστωτών κατά του οφειλέτη προς ικανοποίηση ή εκπλήρωση πτωχευτικών απαιτήσεων τους και ιδίως απαγορεύεται η έναρξη ή συνέχιση της αναγκαστικής εκτέλεσης, η άσκηση αναγνωριστικών ή καταψηφιστικών αγωγών, η συνέχιση των δικών επ' αυτών, η άσκηση ή εκδίκαση ένδικων μέσων, η έκδοση πράξεων διοικητικής ή φορολογικής φύσεως ή η εκτέλεση τους σε στοιχεία της πτωχευτικής περιουσίας. Πράξεις επιχειρούμενες κατά παράβαση της εν λόγω αναστολής είναι απολύτως άκυρες, σύμφωνα με την παρ. 2 του ίδιου άρθρου. Για να λάβουν δε μέρος οι πτωχευτικοί πιστωτές στη διανομή της πτωχευτικής περιουσίας, πρέπει να αναγνωρίσουν τις απαιτήσεις τους κατά τη διαδικασία της επαλήθευσης (ΕφΑΘ 5782/1988 ΕλλΔνη 1990.867). Συνακόλουθα, πρέπει να γίνει δεκτό ότι, εφόσον κηρύχθηκε η πτώχευση, ούτε αίτηση προς έκδοση διαταγής πληρωμής (άρθρο 623 ΚΠολΔ) κατά του πτωχού μπορεί να υποβληθεί. Και τούτο, διότι η διαταγή πληρωμής με την επίδοση αυτής σε δύο διαφορετικές φάσεις, η οποία δεν απαγορεύεται μετά την κήρυξη της πτώχευσης, είναι δυνατό, σύμφωνα με όσα διαλαμβάνει το άρθρο 633 παρ. 2 ΚΠολΔ, να οδηγήσει σε δεδικασμένο, αποτέλεσμα δηλαδή που διακρίνει κατ' εξοχήν τις δικαστικές αποφάσεις, οι οποίες εκδίδονται κατόπιν άσκησης αγωγής, έστω και αναγνωριστικού χαρακτήρα, που ωστόσο δεν επιτρέπεται σύμφωνα με τα πιο πάνω να ασκηθούν κατά του πτωχού μετά την κήρυξη της πτώχευσης (ΕφΛαρ 216/2012 Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, ΕφΘεσ 1652/2009 ΕπισκΕΔ 2010.153, ΕφΑθ 3535/2004 ΕλλΔνη 2006.548, ΕφΘεσ 636/2003 ΕπισκΕΔ 2004.409, ΕφΑθ 9591/1996 ΔΕΕ 1997.490, ΠολΠρωτΑΘ 1879/2003 Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ).

Από την αναστολή των ατομικών διώξεων εξαιρούνται οι πιστωτές του πτωχεύσαντος που είναι ασφαλισμένοι με υποθήκη, ενέχυρο ή ειδικό προνόμιο, οι οποίοι μπορούν να επιδιώξουν την ικανοποίηση τους από το υπέγγυο πράγμα με αναγκαστική εκτέλεση επ' αυτού, χωρίς να υπόκεινται στη διαδικασία της επαλήθευσης, δυνάμενοι ως εκ τούτου να επιδιώξουν κατά του οφειλέτη, που εκπροσωπείται από το σύνδικο της πτώχευσης, την αναγνώριση των απαιτήσεων τους για την απόκτηση τίτλου εκτελεστού, τέτοιον δε αποτελεί και η διαταγή πληρωμής κατά τα άρθρα 631 και 904 παρ. 2 εδ. ε' του ΚΠολΔ, άρα και προς το σκοπό τροπής σε υποθήκη, κατ' άρθρο 1277 του ΑΚ, της προσημείωσης που υφίσταται μέχρι την κήρυξη της πτώχευσης (ΕφΘεσ 1652/2009 ΕπισκΕΔ 2010.153, Εφθεσ 636/2003 ΕπισκΕΔ 2004.409, ΕφΘεσ 927/1996 Αρμ 1996.601, ΕφΑθ 9469/1978 ΝοΒ 1979.807). Με τον πρώτο λόγο της κρινόμενης ανακοπής ο ανακόπτων, με την ιδιότητα του συνδίκου της πτώχευσης της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία «ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ - ΕΞΑΓΩΓΙΚΗ ΚΡΕΑΤΕΜΠΟΡΙΚΗ - ... - ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ», ζητεί την ακύρωση της προσβαλλομένης διαταγής πληρωμής, διότι αυτή εκδόθηκε μετά το χρόνο κήρυξης της εταιρείας σε πτώχευση, κατά παράβαση του άρθρου 25 ΠτΚ. Ο λόγος αυτός είναι νόμιμος, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη μείζονα σκέψη της παρούσας, στηρίζεται στις διατάξεις των άρθρων 25 ΠτΚ, 623 ΚΠολΔ και πρέπει να εξεταστεί περαιτέρω κατ' ουσία. Ο σύνδικος, μάλιστα, νομιμοποιείται ενεργητικά, ως μη δικαιούχος διάδικος, να προβάλει το συγκεκριμένο λόγο, χωρίς να εμποδίζεται σε αυτό από την αναστολή των ατομικών καταδιωκτικών μέτρων, διότι δεν βάλλει κατά της βασιμότητας της απαίτησης της καθ' ης, η οποία (απαίτηση) πρέπει να υποβληθεί στη διαδικασία της επαλήθευσης των πιστώσεων. Από όλα τα έγγραφα, που νόμιμα επικαλούνται και προσκομίζουν οι διάδικοι, αποδεικνύονται τα εξής: Με την υπ' αριθ. 2519/5-5-2011 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά κηρύχθηκε σε πτώχευση η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία «ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ - ΕΞΑΓΩΓΙΚΗ ΚΡΕΑΤΕΜΠΟΡΙΚΗ - ... - ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ», και ορίστηκε ως ημέρα παύσης των πληρωμών η 5η Μαίου 2009. Με την υπ' αριθ. 4241/2011 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά διορίστηκε ο ανακόπτων ως σύνδικος της πτώχευσης, σε αντικατάσταση της αρχικά διορισθείσας συνδίκου, .... Κατόπιν της από 6-10-2011 αίτησης της καθ' ης η ανακοπή, εκδόθηκε την 4-4-2012 η προσβαλλομένη διαταγή πληρωμής, αντίγραφο δε από το πρώτο εκτελεστό απόγραφο αυτής με την από 10-4-2012 επιταγή προς πληρωμή της πληρεξούσιας δικηγόρου της καθ' ης, Γαρυφαλλιάς Γιαννακούρου, επιδόθηκε την 17-4-2012 στον ανακόπτοντα. Με την εν λόγω διαταγή πληρωμής η ως άνω εταιρεία και ο ... υποχρεώθηκαν να καταβάλουν εις ολόκληρον ο καθένας στην καθ' ης η ανακοπή το ποσό των 61.028,72 ευρώ, πλέον τόκων και εξόδων, δυνάμει σύμβασης χορήγησης πίστωσης με ανοικτό αλληλόχρεο λογαριασμό που είχε συνάψει η εταιρεία με την καθ' ης και είχε εγγυηθεί ο .... Ωστόσο, η διαταγή αυτή πληρωμής είναι άκυρη ως προς την εν λόγω εταιρεία, σύμφωνα με το άρθρο 25 ΠτΚ, διότι εκδόθηκε μετά την κήρυξη της πτώχευσης αυτής, κατά παράβαση της αναστολής όλων των ατομικών καταδιωκτικών μέτρων των πιστωτών κατά της πτωχής, ενώ δεν συντρέχει η περίπτωση της εξαίρεσης του άρθρου 26 ΠτΚ από την αναστολή των ατομικών διώξεων. Περαιτέρω, η καθ' ης η ανακοπή γνώριζε κατά το χρόνο έκδοσης (10-4-2012) και επίδοσης της ανακοπτομένης με επιταγή προς πληρωμή (17-4-2012) ότι η ανωτέρω εταιρεία είχε κηρυχθεί σε κατάσταση πτώχευσης, αφού με την από 14-2-2012 αναγγελία της είχε αναγγείλει προς επαλήθευση στην πτωχευτική διαδικασία την απαίτηση της, για την οποία εκδόθηκε η ανακοπτομένη. Απορριπτέα δε τυγχάνει η ένσταση της καθ' ης η ανακοπή περί συνακόλουθης (λόγω της αναγγελίας της απαίτησης της στην πτωχευτική διαδικασία) έλλειψης εννόμου συμφέροντος του ανακόπτοντος στην άσκηση της υπό κρίση ανακοπής, διότι, σε περίπτωση παύσης των εργασιών της πτώχευσης, η καθ' ης η ανακοπή θα μπορεί να επισπεύσει εκτέλεση κατά της πτωχής (η οποία τώρα εκπροσωπείται από τον ανακόπτοντα σύνδικο) βάσει ενός τίτλου (της ανακοπτομένης διαταγής πληρωμής), τον οποίο έλαβε κατά παράβαση της αρχής περί αναστολής των ατομικών καταδιωκτικών μέτρων, γεγονός που δικαιολογεί την ύπαρξη εννόμου συμφέροντος για την ακύρωση της διαταγής πληρωμής.

Επίσης, η καθ' ης εσφαλμένα υπολαμβάνει ότι με την αναγγελία της αυτή εχώρησε δικαστικός συμβιβασμός για την εν λόγω απαίτηση στο πλαίσιο της πτωχευτικής διαδικασίας και κατάργηση της παρούσας δίκης, διότι η διάταξη του άρθρου 293 παρ. 1 ΚΠολΔ ορίζει ότι η δήλωση του συμβιβασμού πρέπει να γίνεται ενώπιον του Δικαστηρίου στο οποίο εκκρεμεί η διαφορά, προϋπόθεση που δεν συντρέχει εν προκειμένω και η σχετική ένσταση της εκ του άρθρου 293 ΚΠολΔ πρέπει να απορριφθεί ως μη νόμιμη. Κατόπιν τούτων, πρέπει να γίνει δεκτός ως ουσία βάσιμος ο πρώτος λόγος της κρινόμενης ανακοπής, να γίνει δεκτή η ανακοπή και να ακυρωθεί η προσβαλλομένη διαταγή πληρωμής ως προς την εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία «ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ - ΕΞΑΓΩΓΙΚΗ ΚΡΕΑΤΕΜΠΟΡΙΚΗ - ... - ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ», την οποία εκπροσωπεί ο ανακόπτων. Τα δικαστικά έξοδα του ανακόπτοντος συνδίκου, υπέρ της πτωχευτικής περιουσίας (πρβλ. ΠολΠρωτΑθ 5570/2009 Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ), θα επιβληθούν σε βάρος της καθ' ης η ανακοπή, λόγω της ήττας της, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό της παρούσας (άρθρα 176, 191 παρ. 2 ΚΠολΔ, 100 παρ. 1 εδ. α', 103 και 107 παρ. 1 εδ. α' του Ν.Δ. 3026/1954, βλ. και ΑΠ 1031/2008 Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΝΟΜΟΣ).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ: ΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων. ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την εκδίκαση της ανακοπής κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών από πιστωτικούς τίτλους. ΔΕΧΕΤΑΙ την ανακοπή. ΑΚΥΡΩΝΕΙ την υπ' αριθ. 9082/2012 διαταγή πληρωμής του Δικαστή του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών ως προς την εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία «ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ - ΕΞΑΓΩΓΙΚΗ ΚΡΕΑΤΕΜΠΟΡΙΚΗ -...- ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ». ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΕΙ την καθ' ης η ανακοπή στην καταβολή των δικαστικών εξόδων του ανακόπτοντος, υπέρ της πτωχευτικής περιουσίας, τα οποία ορίζει στο ποσό των χιλίων οκτακοσίων πενήντα (1.850) ευρώ.

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, Δικηγόρος, Θεσσαλονίκη – Αθήνα