Υπερχρεωμένα νοικοκυριά (νόμος 3869/2010, νόμος Κατσέλη) - Επαναπροσδιορισμός μηνιαίων καταβολών - Ορισμός νέας δικασίμου (Ειρηνοδικείο Αθηνών, αριθμός απόφασης 263/2012)
Περίληψη: Επαναπροσδιορισμός μηνιαίων καταβολών. Υπαγωγή στις διατάξεις του Ν 3869/2010. Προσδιορισμός καταβολών μικρού ύψους λόγω εξαιρετικών περιστάσεων. Αίτημα εξαίρεσης της κύριας κατοικίας του αιτούντος. Ορισμός νέας δικασίμου μετά το πέρας 20 μηνών για την επανεκτίμηση της οικονομικής κατάστασης του αιτούντος, θεωρώντας ότι εντός του ανωτέρω χρονικού διαστήματος θα έχει βελτιωθεί σημαντικά η οικονομική κατάστασή του με την εξεύρεση εργασίας, ώστε να μπορεί το Δικαστήριο να επανέλθει και αναλόγως να διατηρήσει ή να αυξήσει τις καταβολές προς την πιστώτρια και να προχωρήσει στη ρύθμιση του άρθρου 9 παρ. 2 Ν 3869/2010 που αφορά τη διάσωση της κύριας κατοικίας του.
Η ανωτέρω πιστώτρια κατέστη διάδικος μετά την νόμιμη κατ’ άρθρο 5 N 3869/2010 και 748 παρ. 2 ΚΠολΔ επίδοση της κρινομένης αιτήσεως. Ο αιτών, επικαλούμενος με την αίτησή του ότι έχει περιέλθει σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών του, ζητεί τη διευθέτησή τους από το παρόν δικαστήριο κατά το προτεινόμενο από αυτόν σχέδιο, ώστε να επέλθει η απαλλαγή του από κάθε τυχόν υφιστάμενο υπόλοιπο των χρεών του έναντι των πιστωτών του που περιλαμβάνονται στην υποβληθείσα από αυτόν κατάσταση. Με αυτό το περιεχόμενο και αίτημα η κρινομένη αίτηση παραδεκτώς και αρμοδίως εισάγεται ενώπιον του δικαστηρίου τούτου, της περιφέρειας της κατοικίας του αιτούντος, κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρο 3 N 3869/2010). Για το παραδεκτό της έχει προσκομισθεί νομίμως η βεβαίωση η προβλεπόμενη από το άρθρο 2 παρ. 2 του N 3869/2010 περί αποτυχίας της απόπειρας εξωδίκου συμβιβασμού (βλ. την από 23.6.2011 βεβαίωση του πληρεξουσίου δικηγόρου του ως αρμόδιου φορέα), καθώς και την από 14.7.2011 υπεύθυνη δήλωση του αιτούντος για την ορθότητα και πληρότητα των καταστάσεων της περιουσίας και των εισοδημάτων του, της πιστώτριας και των απαιτήσεών της κατά κεφάλαιο, τόκους και έξοδα καθώς και της μη υπάρξεως μεταβιβάσεων εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων του κατά την τελευταία τριετία. Περαιτέρω, από την αυτεπάγγελτη έρευνα του Δικαστηρίου στα τηρούμενα αρχεία, προέκυψε ότι δεν εκκρεμεί άλλη σχετική αίτηση του αιτούντος, ούτε έχει εκδοθεί προγενεστέρως απόφαση για τη διευθέτηση των οφειλών του με απαλλαγή του από υπόλοιπα χρεών (άρθρο 13 παρ. 2 N 3869/2010). Η αίτηση, στην οποία περιλαμβάνονται και τα στοιχεία του άρθρου 4 παρ. 1 N 3869/2010, είναι ορισμένη και νόμιμη, ερειδόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1, 4, 5, 8 παρ. 5 και 11 του ιδίου νόμου. Εφόσον δεν επιτεύχθηκε δικαστικός συμβιβασμός μεταξύ του αιτούντος και της καθής πιστώτριας, πρέπει η υπό κρίσιν αίτηση να ερευνηθεί περαιτέρω και ως προς την ουσιαστική βασιμότητά της. Στις διατάξεις του άρθρου 8 παρ. 5 του N 3869/2010, ορίζεται ότι σε περιπτώσεις που εξαιτίας εξαιρετικών περιστάσεων, όπως χρόνια ανεργία χωρίς υπαιτιότητα του οφειλέτη, σοβαρά προβλήματα υγείας, ανεπαρκές εισόδημα για την κάλυψη στοιχειωδών βιοτικών αναγκών του οφειλέτη ή άλλων λόγων ιδίας τουλάχιστον βαρύτητας, προσδιορίζονται με την απόφαση μηνιαίες καταβολές μικρού ύψους ή και μηδενικές, το δικαστήριο μπορεί με την ίδια απόφαση να ορίσει, όχι νωρίτερα από πέντε μήνες, νέα δικάσιμο για επαναπροσδιορισμό των μηνιαίων καταβολών (άρθρο 8 παρ. 5 N 3869/2010). Εξυπακούεται βέβαια, ότι και ο ίδιος ο οφειλέτης έχει ζητήσει με την αίτησή του και με το σχέδιο διευθέτησης οφειλών που έχει καταθέσει τις μικρές ή μηδενικές καταβολές. Για τη νέα δικάσιμο οι διάδικοι (οφειλέτης-πιστωτές) ενημερώνονται με δική τους επιμέλεια. Αν όμως το δικαστήριο παραλείψει να ορίσει νέα δικάσιμο για επανεξέταση της περιπτώσεως, ο ορισμός αυτός προκαλείται με αίτηση του ενδιαφερόμενου οφειλέτη ή πιστωτή. Η δικαστική απόφαση στο μέτρο που προσδιορίζει μηνιαίες καταβολές μικρού ύψους ή και μηδενικές είναι απόφαση οριστική και επομένως είναι δεκτική εφέσεως από νομιμοποιούμενο σχετικώς πιστωτή (Αθ. Κρητικός, Ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων, σελ. 199, Β΄ έκδοση).
Επειδή από την ένορκη εξέταση της μάρτυρος του αιτούντος, (οι καθών δεν εξέτασαν μάρτυρα), που δόθηκε ενώπιον του ακροατηρίου του Δικαστηρίου τούτου και περιέχεται στα ταυτάριθμα με την παρούσα πρακτικά, καθώς και από όλα τα έγγραφα που προσκομίζουν και επικαλούνται οι διάδικοι, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Ο αιτών *** του ***, κάτοικος Αθηνών, είναι 31 ετών, άγαμος και ήδη άνεργος. Το μοναδικό του εισόδημα μέχρι πρόσφατα ήταν το επίδομα το ΟΑΕΔ, το οποίο ανήρχετο στο ποσό των 484 ευρώ, ενώ ήδη έχει παύσει να το λαμβάνει, με αποτέλεσμα να έχει μηδενικά εισοδήματα. Ο αιτών διαμένει σε ιδιόκτητη κατοικία, την οποία απέκτησε το έτος 2006, με στεγαστικό δάνειο από την καθής και συγκεκριμένα αφορά ένα διαμέρισμα επιφανείας 71,30 τ.μ., του τρίτου ορόφου, πολυκατοικίας κειμένης επί της οδού ***, *** στην Καισαριανή. Ο αιτών, σύμφωνα με την ένορκη κατάθεση της μάρτυρος, το έτος 2006 που απέκτησε το ακίνητο ήταν μνηστευμένος και εργαζόταν ως οδηγός courier στην ***, με μηνιαίες αποδοχές που ξεπερνούσαν με τις υπερωρίες το ποσό των 1.000 ευρώ. Στην ως άνω θέση εργαζόταν μέχρι τις αρχές του 2008 οπότε και απελύθη, ενώ μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει να βρει δουλειά, παρά τις προσπάθειές του και βοηθείται οικονομικά από στενούς συγγενείς (τον θείο του - σύζυγο της μάρτυρος), αφού η μητέρα του κατοικεί στο Αίγιο και εργάζεται ως καθαρίστρια, με πενιχρά εισοδήματα και ο πατέρας του έχει αποβιώσει. Σε χρόνο προγενέστερο του έτους από την κατάθεση της κρινομένης αιτήσεως ο αιτών είχε αναλάβει τα παρακάτω χρέη, τα οποία θεωρούνται με την κοινοποίηση της αίτησης ληξιπρόθεσμα και υπολογίζονται με την τρέχουσα αξία τους κατά το χρόνο κοινοποίησης της αίτησης (βλ. Αθ.Κρητικό, «Ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων», σελ. 98 επ), με εξαίρεση το παρακάτω εμπραγμάτως ασφαλισμένο στεγαστικό δάνειο, του οποίου ο εκτοκισμός συνεχίζεται με το επιτόκιο ενήμερης οφειλής μέχρι το χρόνο έκδοσης της παρούσας απόφασης (άρθρο 6 παρ. 3 N 3869/2010 ).
Ειδικότερα ο αιτών έχει τις παρακάτω οφειλές: 1) Από την Ανώνυμη Τραπεζική Εταιρία με την επωνυμία ***: α) από σύμβαση χορηγήσεως στεγαστικού δανείου, οφειλή συνολικού ύψους 77.479,21 ευρώ και β) από σύμβαση χορηγήσεως καταναλωτικού δανείου οφειλή, η οποία την 18.7.2011 ανήρχετο στο συνολικό ποσό των 4.601,34 ευρώ . Το σύνολο των οφειλών του αιτούντος ανέρχεται σε 82.080,44 ευρώ. Περαιτέρω, ο αιτών είναι κύριος ενός διαμερίσματος τρίτου ορόφου, επιφανείας 71,30 τ.μ., πολυκατοικίας κειμένης στο Παγκράτι Αττικής, επί της οδού ***, αριθμ.***. Το ακίνητο αυτό το απέκτησε το έτος 2006, αποτελεί την κύρια κατοικία του αιτούντος και η εμπορική του αξία εκτιμάται στο ποσό των 80.000 ευρώ, λαμβανομένων υπόψη της παλαιότητάς του (τριακονταετίας και πλέον), του ορόφου και κυρίως των πτωτικών τάσεων στην αγορά ακινήτων λόγω της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας. Ο αιτών, με την πρόταση εκκαθάρισης που υπέβαλε, ζήτησε να εξαιρεθεί από την εκποίηση η ως άνω κύρια κατοικία του. Από τα ανωτέρω στοιχεία κρίνεται ότι ο αιτών έχει περιέλθει χωρίς δόλο σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής των ανωτέρω ληξιπρόθεσμων οφειλών του, η παρούσα δε οικονομική του κατάσταση δεν επαρκεί για την αποπληρωμή των χρεών του. Επομένως συντρέχουν στο πρόσωπό του οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή του στη ρύθμιση του Ν 3869/2010 και ειδικότερα αυτή των άρθρων 8 παρ. 2, 9 παρ. 2, σε συνδυασμό με το άρθρο 8 παρ. 5 N 3869/2010. Έτσι η ρύθμιση των χρεών του θα γίνει κατά πρώτο λόγο με μηνιαίες καταβολές απευθείας στην ως άνω πιστώτρια από τα εισοδήματά του επί τετραετία (άρθρο 8 παρ. 2 N 3869/2010). Όσον αφορά το ειδικότερο περιεχόμενο της ρύθμισης αυτής, το προς διάθεση ποσό, λαμβανομένων υπόψη των βασικών προσωπικών και οικογενειακών του αναγκών και της προτάσεως του ιδίου, ανέρχεται στο ποσό των 70 ευρώ το μήνα (ο ίδιος είχε προτείνει το ποσόν των 236 ευρώ μηνιαίως, πλην όμως μετά τις μειώσεις των εισοδημάτων του, το ποσόν αυτό θεωρείται ανέφικτο για τις οικονομικές δυνατότητες του αιτούντα). Ειδικότερα θα καταβάλλει: Στην Ανώνυμη Τραπεζική Εταιρία με την επωνυμία ***: α) για την οφειλή την προερχομένη από τη σύμβαση στεγαστικού δανείου το ποσό των 66 ευρώ μηνιαίως και β) για την σύμβαση την προερχομένη από καταναλωτικό δάνειο θα καταβάλει 4 ευρώ μηνιαίως. Η ρύθμιση αυτή θα συνδυαστεί με την προβλεπόμενη από τη διάταξη του άρθρου 9 παρ. 2 N 3869/2010, εφόσον με τις καταβολές επί 4ετία της ως άνω ρυθμίσεως δεν επέρχεται πλήρης εξόφληση των απαιτήσεων της καθής και προβάλλεται αίτημα εξαίρεσης της κατοικίας του αιτούντος (Κρητικός, ό.π., σελ. 148, αριθμ. 16). Έτσι θα πρέπει να οριστούν μηνιαίες καταβολές για τη διάσωση της κύριας κατοικίας του, για την οποία θα πρέπει να καταβάλει το 85% της εμπορικής της αξίας. Η υποχρέωση του αιτούντος για καταβολή του 85% της αξίας της κατοικίας του προκειμένου να τη διασώσει, προκύπτει σαφώς από τη διάταξη του άρθρου 9 παρ. 2 του N 3869/2010, η οποία εισάγει μεν ευνοϊκή ρύθμιση υπέρ του οφειλέτη, αφού του παρέχει τη δυνατότητα εξαίρεσης της κύριας κατοικίας του από την εκποίηση, που μπορούσε να διαταχθεί από το Δικαστήριο σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 1 του ιδίου άρθρου, δοθέντος ότι αποτελεί ρευστοποιήσιμο περιουσιακό στοιχείο, πλην όμως του επιβάλλει, προκειμένου να πετύχει την εξαίρεση, την πρόσθετη υποχρέωση να καταβάλει το 85% της εμπορικής της αξίας. Με βάση τη ρύθμιση αυτή το Δικαστήριο καλείται να προβεί ουσιαστικά σε αναδιάρθρωση των υπολοίπων των χρεών του οφειλέτη, που δεν θα ικανοποιηθούν από τις καταβολές επί 4ετία του άρθρου 8 παρ. 2 προς όλους τους πιστωτές του, επιβάλλοντας σε αυτόν την εξυπηρέτηση ενός πρόσθετου χρέους που αποτελείται από το σύνολο των υπολοίπων των παλαιών χρεών του. Με βάση λοιπόν τη ρύθμιση του άρθρου 9 παρ. 2 N 3869/2010 εφόσον μεν τα υπόλοιπα των χρεών του οφειλέτη μετά τις καταβολές της ρύθμισης του άρθρου 8 παρ. 2 υπερβαίνουν το ποσό του 85% της εμπορικής αξίας της κατοικίας του, το Δικαστήριο θα προβεί σε ρύθμιση επιβάλλοντάς του πρόσθετο χρέος για την εξόφληση των οφειλών του αυτών ίσο με το ποσό αυτό του 85%, απαλλασσομένου του υπολοίπου των χρεών μετά την τήρηση της ρύθμισης. Εφόσον δε τα υπόλοιπα των χρεών του είναι μικρότερα του 85%, θα υποχρεωθεί σε καταβολές μέχρι την εξάντληση του ποσού αυτού. Πλην όμως, από τα όσα αναφέρθηκαν ανωτέρω και σε συνδυασμό και με την ένορκη κατάθεση της μάρτυρας ***, συγγενή του αιτούντα, το δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να εφαρμοσθεί η διάταξη του άρθρου 8 παρ. 5 του N 3869/2010 και να επανεκτιμηθεί κατόπιν νέας συζητήσεως της αιτήσεως η οικονομική κατάσταση του αιτούντος. Τα ποσά που αναφέρθηκαν ανωτέρω θα καταβάλλονται αρχικά για χρονικό διάστημα είκοσι (20) μηνών ενώ με την παρούσα απόφαση το Δικαστήριο ορίζει νέα δικάσιμο, θεωρώντας ότι εντός του χρονικού διαστήματος των είκοσι (20) μηνών, θα έχει βελτιωθεί σημαντικά η οικονομική κατάστασή του με την εξεύρεση εργασίας, ώστε να μπορεί το δικαστήριο στη νέα δικάσιμο να επανέλθει και αναλόγως με τις μεταβολές που τυχόν θα έχουν επέλθει στα επαγγελματικά του αιτούντος, να διατηρήσει ή να αυξήσει τις καταβολές προς την πιστώτρια και να προχωρήσει στην ρύθμιση του άρθρου 9 παρ. 2 που αφορά την διάσωση της κύριας κατοικίας του. Ως νέα δικάσιμος για επαναπροσδιορισμό των μηνιαίων καταβολών του αιτούντος ορίζεται η 6η Φεβρουαρίου 2014. [Δέχεται εν μέρει την αίτηση.]
πηγή: nbonline.gr
Δικηγορικό Γραφείο «Δημήτριος Χ. Καραγιάννης», Θεσσαλονίκη - Αθήνα