Τα είδη των διαθηκών

Διαθήκη είναι το έγγραφο εκείνο με το οποίο ο άνθρωπος προσδιορίζει ο ίδιος τους κληρονόμους του, δηλαδή την τύχη της κληρονομικής του διαδοχής. Η διαθήκη συντάσσεται αυτοπροσώπως σύμφωνα με ορισμένους τύπους και ανακαλείται ελεύθερα. Όταν δεν υπάρχει διαθήκη επέρχεται η κληρονομική διαδοχή που προβλέπεται από το νομό.

Προβλέπονται από τον Αστικό Κώδικά τρεις τακτικοί τύποι σύνταξης διαθήκης, η ιδιόγραφη, η δημόσια και η μυστική, καθώς και τύποι έκτακτων διαθηκών που υπό προϋποθέσεις συντάσσονται σε πλοίο ή σε εκστρατεία ή σε περίπτωση αποκλεισμού. Τα τρία βασικά είδη είναι τα εξής: η ιδιόγραφη διαθήκη, η δημόσια διαθήκη και η μυστική διαθήκη.

Η ιδιόγραφη διαθήκη είναι η πιο απλή μορφή διαθήκης. Γράφεται από το χέρι του διαθέτη, χρονολογείται (ημέρα, μήνας, έτος) και υπογράφεται από τον ίδιο. Η διαθήκη αυτή μπορεί να φυλαχθεί οπουδήποτε ή να κατατεθεί προς φύλαξη σε συμβολαιογράφο.

Η δημόσια διαθήκη συντάσσεται με δήλωση του διαθέτη σε συμβολαιογράφο με την παρουσία τριών μαρτύρων ή συντάσσεται ενώπιον δύο συμβολαιογράφων με την παρουσία ενός μάρτυρα. Και στις δύο περιπτώσεις οι μάρτυρες αυτοί δεν επιτρέπεται να είναι σύζυγοι ή συγγενείς του διαθέτη σε ευθεία γραμμή απεριόριστα ή σε πλάγια γραμμή εξ αίματος ή εξ αγχιστείας μέχρι τρίτου βαθμού συγγένειας.

Η μυστική διαθήκη έχει δύο στάδια: Στο πρώτο στάδιο σύνταξης της μυστικής διαθήκης, ο διαθέτης συντάσσει έγγραφο που περιέχει την τελευταία του βούληση και στο δεύτερο ο διαθέτης παραδίδει ο ίδιος το έγγραφο αυτό σε συμβολαιογράφο, μπροστά σε τρεις μάρτυρες ή μπροστά σε δεύτερο συμβολαιογράφο και ένα μάρτυρα, με τη δήλωση ότι περιέχει την τελευταία του βούληση.

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, Δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα