Αναγνώριση στην Ελλάδα αλλοδαπής απόφασης λύσης γάμου. Λύση γάμου αλλοδαπών πολιτών με απόφαση ληξιαρχείου της Ρωσίας. Αναγνώριση αυτής της απόφασης στην Ελλάδα με δικαστική απόφαση (Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, διαδικασία εκουσίας δικαιοδοσίας, αριθμός απόφασης 11953/2011).
[...] Επειδή, από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 323 και 780 ΚΠολΔ, συνάγεται ότι στο πεδίο των υποθέσεων που υπάγονται στη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, καθιερώνονται από το εσωτερικό δικονομικό δίκαιο ειδικές ρυθμίσεις, οι οποίες καθορίζουν κατά τρόπο εξαντλητικό και αποκλειστικό τις προϋποθέσεις της αυτοδίκαιης επέκτασης της ισχύος στην εσωτερική έννομη τάξη των αποφάσεων που εκδόθηκαν από αλλοδαπό δικαιοδοτικό όργανο. Εφόσον δε, το ρυθμιστικό πεδίο της διάταξης του άρθρου 780 ΚΠολΔ οριοθετείται από το είδος της διαδικασίας που εφαρμόζεται στην υπόθεση επί της οποίας έκρινε το αλλοδαπό δικαστήριο, το ζήτημα του είδους της διαδικασίας δε συνδέεται με την ισχύ της αναγνωριζόμενης αλλοδαπής απόφασης, αλλά αποτελεί στοιχείο του πραγματικού της εφαρμοστέας δικονομικής διατάξεως του εσωτερικού δικαίου και επομένως συνιστά δικονομικό ζήτημα που κρίνεται με βάση το Ελληνικό δίκαιο (ΕφΠειρ 1111/1989, ΝοΒ 1990, 662, ΜΠρΚω 494/2006, Δ/ΝΗ 2007, 1549, ΜΠρΘεσ 10946/2001, Αρμ. 2002, 1357, Ι. Μπρίνια, ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΕΚΤΕΛΕΣΙΣ, τόμος Α΄ (άρθρα 904-940), Β΄ έκδοση, σελ. 122). Περαιτέρω, δοθέντος ότι οι αποφάσεις που εκδίδονται επί υποθέσεων εκούσιας δικαιοδοσίας στερούνται εκτελεστότητας και κατά κανόνα δεν παράγουν ουσιαστικό δεδικασμένο, ως ισχύς των αποφάσεων αυτών, η οποία κατά την προαναφερόμενη ειδική διάταξη αναγνωρίζονται αυτοδίκαια στην ημεδαπή έννομη τάξη, νοείται κυρίως η διαπλαστική ή διαπιστωτική ενέργεια που οι αποφάσεις αυτές αναπτύσσουν, η οποία διαμέσου των ρυθμίσεων του ουσιαστικού δικαίου, διαμορφώνει ή κατοχυρώνει την υπόσταση ή το περιεχόμενο ορισμένης έννομης σχέσης ή κατάστασης (ΜΠρΘεσ 29785/1998, Αρμ. 53, 35, ΜΠρΧαν 392/2007, ΝΟΜΟΣ). Ενόψει της ειδικότερης αυτής λειτουργίας των αποφάσεων που κρίνουν επί υποθέσεων εκούσιας δικαιοδοσίας, η ισχύς των εννόμων συνεπειών τους στην ημεδαπή έννομη τάξη κατ' αρχάς εξαρτάται, σύμφωνα με το άρθρο 780 στοιχ. 1 ΚΠολΔ, από τη δυνατότητα επίκλησης στην Ελλάδα των εννόμων συνεπειών που προβλέπονται από τους κανόνες του ουσιαστικού δικαίου που υποδεικνύονται ως εφαρμοστέοι στη συγκεκριμένη έννομη σχέση από το Ελληνικό ιδιωτικό διεθνές δίκαιο. Συνακόλουθα, στις περιπτώσεις που, σύμφωνα με τους κανόνες του δικαίου αυτού, η κατάλυση υφιστάμενης έννομης σχέσης που αφορά στην προσωπική κατάσταση, προϋποθέτει την έκδοση διαπλαστικής πράξης ύστερα από δήλωση της συναίνεσης των μερών ενώπιον του αρμοδίου διοικητικού οργάνου, η διαπλαστική ενέργεια της πράξης αυτής αναγνωρίζεται αυτοδικαίως στην Ελλάδα, με την επιφύλαξη ότι η θεμελιούμενη στην αναγνώριση αυτή επίκληση των εννόμων συνεπειών της ανωτέρω πράξεως δε θίγει τη δημόσια τάξη ή τα χρηστά ήθη (ΜΠρΘεσ 30846/2007, Αρμ. 2008, 1538, ΜΠρΘεσ 6839/1994, Αρμ. 1995, 508, ΜΠρΘεσ 11319/1994, Αρμ. 1995, 60).
Εξάλλου, η ρύθμιση που περιέχεται στη διάταξη του άρθρου 905 παρ. 4 ΚΠολΔ, καθιερώθηκε για να αντιμετωπισθούν οι δυσχέρειες που ανακύπτουν στις περιπτώσεις που οι Ελληνικές αρχές καλούνται να διαπιστώσουν ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις αυτοδίκαιης αναγνώρισης στην ημεδαπή μιας απόφασης αλλοδαπού δικαστηρίου, η οποία αναφέρεται στην προσωπική κατάσταση, προκειμένου να υλοποιήσουν τις έννομες συνέπειες που συνδέονται με μια τέτοια απόφαση. Όπως προκύπτει από τη γραμματική διατύπωση της ανωτέρω διάταξης, είναι δυνατή η αναγνώριση όλων των αποφάσεων που αφορούν στην προσωπική κατάσταση, ανεξαρτήτως του είδους της διαδικασίας κατά την οποία εκδόθηκαν. Επομένως, ενόψει και του προαναφερόμενου σκοπού της, η διαδικασία του άρθρου 905 παρ. 4 ΚΠολΔ εφαρμόζεται σε συνδυασμό με τη διάταξη του άρθρου 780 ΚΠολΔ και στις περιπτώσεις που είναι αναγκαία η δικαστική αναγνώριση αλλοδαπής απόφασης που εκδόθηκε σε υπόθεση προσωπικής κατάστασης, η οποία κατά το Ελληνικό δίκαιο υπάγεται στη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (ΜΠρΧαν 392/2007, ΝΟΜΟΣ, ΜΠρΘεσ 10946/2001, Αρμ. 2002, 1357, ΜΠρΘεσ 29785/1998, Αρμ. 53, 35). Με την κρινόμενη αίτησή της, η αιτούσα, ζητεί, κατά την προσήκουσα εκτίμηση του δικογράφου αυτής, να αναγνωριστεί ότι έχει ισχύ και στην ημεδαπή, η υπ' αριθμ. 228/12-01-2008 απόφαση λύσης γάμου του Ληξιάρχου της συνοικίας Κουργκάνινσκ της διοίκησης του Ληξιαρχείου του νομού Κρασνοντάρ της Ρωσικής Ομοσπονδίας, δυνάμει της οποίας λύθηκε συναινετικά ο γάμος αυτής (αιτούσας) με το Β. Π. του Π., καθώς και να κηρυχθεί αυτή ως εκτελεστή. Με αυτό το περιεχόμενο και αίτημα, η ένδικη αίτηση παραδεκτά εισάγεται προς συζήτηση στο καθ' ύλη και κατά τόπο αρμόδιο τούτο Δικαστήριο, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η κατοικία της αιτούσας, και κατά την προκείμενη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρα 68, 739, 740 παρ. 1, 741, 747 παρ. 1 και 3, 905 παρ. 1 και 4 ΚΠολΔ), και είναι, ως προς το πρώτο της αίτημα, ορισμένη και νόμιμη, καθότι, σύμφωνα και με τα προειρημένα στην ως άνω μείζονα πρόταση του δικανικού συλλογισμού της παρούσας, η προαναφερόμενη διοικητική πράξη (απόφαση ληξίαρχου) αφορά στη συναινετική λύση του γάμου και επομένως συνιστά υπόθεση η οποία κατά το Ελληνικό δίκαιο υπάγεται στη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (βλ. άρθρο 1441 παρ. 1 ΑΚ), στηρίζεται δε στις διατάξεις των άρθρων 747 παρ. 2, 905 παρ. 4 και 780 ΚΠολΔ.
Αντιθέτως, το αίτημα περί της κήρυξης της ως άνω απόφασης ως εκτελεστής, είναι μη νόμιμο και συνεπώς απορριπτέο, διότι οι αποφάσεις εκούσιας δικαιοδοσίας που αφορούν την προσωπική κατάσταση και έχουν διαπλαστικό χαρακτήρα δεν μπορούν να κηρυχθούν εκτελεστές (ΕΑ 6341/1998, ΑρχΝ 1999, 703, ΜΠρΘεσ 39432/2007, ΕΠολΔ 2008, 249, ΜΠρΘεσ 7717/2003, ΧρΙΔ 2003, 818). Επομένως, καθ' ο μέρος η υπό κρίση αίτηση κηρύχθηκε νόμιμη, πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω και ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα. Επειδή, από όλα ανεξαιρέτως τα έγγραφα που νομίμως προσκομίζει η αιτούσα, μεταξύ των οποίων και της επίσημης μετάφρασης από τη ρωσική στην ελληνική γλώσσα, της ειρημένης απόφασης του Ληξιάρχου της συνοικίας Κουργκάνινσκ της διοίκησης του Ληξιαρχείου του νομού Κρασνοντάρ της Ρωσικής Ομοσπονδίας, αποδεικνύεται ότι ο γάμος της αιτούσας με τον Β. Π. του Π., λύθηκε, κατόπιν συμφωνίας των συζύγων, με απόφαση που εξέδωσε ο προαναφερόμενος Ληξίαρχος, η οποία καταχωρίστηκε στα οικεία βιβλία της Υπηρεσίας Καταχώρησης Πράξεων Αστικού Περιεχομένου. Ο ανωτέρω τρόπος λύσεως του γάμου της αιτούσας με τον Β. Π. του Π., είναι σύμφωνος με το δίκαιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας, το οποίο είναι κατά τη διάταξη του άρθρου 16 ΑΚ (σε συνδυασμό με τη διάταξη του άρθρου 14 αρ. 2 ΑΚ) εφαρμοστέο στην προκείμενη περίπτωση, δοθέντος ότι το διαζύγιο ρυθμίζεται από το δίκαιο του τόπου της τελευταίας, κατά τη διάρκεια του γάμου και πριν από την έναρξη της διαδικασίας του διαζυγίου, κοινής συνήθους διαμονής των συζύγων, ο οποίος στην προκείμενη περίπτωση ευρισκόταν στη Ρωσική Ομοσπονδία, ενώ περαιτέρω, η λύση του γάμου με τον τρόπο αυτό ήτοι συναινετικά, δεν αντίκειται στην ημεδαπή δημόσια τάξη ή τα χρηστά ήθη, διότι ο θεσμός του συναινετικού διαζυγίου απαντάται και στην ελληνική έννομη τάξη (βλ. άρθρο 1441 ΑΚ).
Εξάλλου, όπως αποδεικνύεται από το υπ' αριθμ. 17155/11-04-2011 πιστοποιητικό της Γραμματείας του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, από το έτος 1990 μέχρι τις 11-04-2011, δεν κατατέθηκε κανένα δικόγραφο αγωγής διαζυγίου σε σχέση με τα αναφερόμενα, στην ανωτέρω πράξη της αλλοδαπής διοικητικής αρχής, πρόσωπα, πλην της με αριθμό κατάθεσης 93/5-1-2009 αγωγής διαζυγίου που ήγειρε ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης ο Β. Π. του Π. κατά της νυν αιτούσας, επί της οποίας, όμως, δεν εκδόθηκε δικαστική απόφαση λόγω χωρήσασας παραίτησης από το δικόγραφο, καταργηθείσας κατά τα λοιπά της ανοιγείσας δίκης. Κατ' ακολουθίαν όλων των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και ως κατ' ουσίαν βάσιμη, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό της παρούσας.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ: ΔΕΧΕΤΑΙ εν μέρει την αίτηση. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι έχει ισχύ και στην Ελλάδα η υπ' αριθμ. 228/12-01-2008 απόφαση λύσης γάμου του Ληξιάρχου της συνοικίας Κουργκάνινσκ της διοίκησης του Ληξιαρχείου του νομού Κρασνοντάρ της Ρωσικής Ομοσπονδίας, δυνάμει της οποίας λύθηκε ο γάμος της A. Π. του Φ. με το Β. Π. του Π.
Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, Δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα