Μνηστεία. Λύση της μνηστείας. Αδικαιολόγητος πλουτισμός. Απόδοση της ωφέλειας (δωρεές) που αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια της μνηστείας από την εναγομένη, σύμφωνα με τις διατάξεις του αδικαιολόγητου πλουτισμού (Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών, αριθμός απόφασης 2008/2010)

Περίληψη: Μνηστεία. Λύση της μνηστείας. Αδικαιολόγητος πλουτισμός. Απόδοση της ωφέλειας (δωρεές) που αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια της μνηστείας από την εναγομένη, σύμφωνα με τις διατάξεις του αδικαιολόγητου πλουτισμού. Πολιτική Δικονομία. Κατάθεση προτάσεων. Προπαρασκευαστική ενέργεια. Προθεσμία (20ήμερο πριν από τη δικάσιμο). Εξαιρετέες ημέρες. Δεν υπολογίζεται η εξαιρετέα ημέρα και η προθεσμία λήγει την ίδια ώρα της επόμενης εργάσιμης ημέρας. Λήξη της εικοσαημέρου σε εξαιρετέα ημέρα. Επόμενη μη εξαιρετέα ημέρα η ορισθείσα, εξ αναβολής, ημερομηνία συζήτησης της αγωγής. Εκπρόθεσμη κατάθεση προτάσεων. Ερημοδικία εναγομένης. Δέχεται την αγωγή.

[...] Κατά τη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 12 εδ. α του ν. 1157/1981, η διαδρομή των υπό του νόμου ή του δικαστηρίου τεταγμένων προθεσμιών άρχεται από της επιούσης της ημέρας κατά την οποία συνέβη το αποτελούν την αφετηρία της προθεσμίας γεγονός και λήγει την 7η μ.μ. ώρα της τελευταίας ημέρας, εάν δε αυτή είναι εξαιρετέα ή Σάββατο, την αυτή ώρα της επομένης εργάσιμης ημέρας. Από την αδιάστικτη διατύπωση της ανωτέρω διατάξεως συνάγεται ότι το εδάφιο της που αφορά τη λήξη της προθεσμίας, όπως άλλωστε και η ταυτόσημη σχεδόν διάταξη του άρθρου 144 παρ. 1 ΚΠολΔ, εφαρμόζεται όχι μόνο στις προθεσμίες ενέργειας, αλλά και στις προπαρασκευαστικές, δηλαδή εκείνες που είναι απαραίτητο να έχουν παρέλθει πριν από την ενέργεια ορισμένης πράξεως. Συνεπώς και στις εν λόγω προθεσμίες, αν η τελευταία ημέρα τους συμβαίνει να είναι εξαιρετέα η Σάββατο αυτή δεν υπολογίζεται και η προθεσμία λήγει την ίδια ώρα της επόμενης εργάσιμης ημέρας (ΟλΑΠ 33/1906, ΕλλΔνη 38/34, ΑΠ 1002/2003, τράπεζα νομικών πληροφοριών ΝΟΜΟΣ), πράγμα το οποίο ισχύει και επί της 20ημέρου προθεσμίας που τάσσεται με τη διάταξη του άρθρου 237 παρ. 1 ΚΠολΔ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 7 παρ. 1 του ν. 3043/2002, και η οποία ορίζει ότι ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου οι διάδικοι πρέπει να καταθέσουν το αργότερο είκοσι ημέρες πριν από τη δικάσιμο προτάσεις, επί των οποίων ο γραμματέας σημειώνει τη χρονολογία καταθέσεως. Επομένως, αν η τελευταία (20η), πριν από τη δικάσιμο, ημέρα (με αφετηρία την επομένη της κατάθεσης των προτάσεων), συμπίπτει με εξαιρετέα ημέρα, δεν υπάρχει εμπρόθεσμη κατάθεση των προτάσεων, με περαιτέρω συνέπεια αφενός την ερημοδικία του διαδίκου που τις κατέθεσε εκπροθέσμως (ΑΠ 512/1989, ΕΕΝ 1990/151), αφετέρου τη μη λήψη υπόψη των ισχυρισμών που προβάλλει με τις εκπρόθεσμες πρότασης του (ΑΠ 1079/1999, ΕλλΔνη 40/1524. ΠΠΑμφ 36/2008, τράπεζα νομικών πληροφοριών ΝΟΜΟΣ, ΠΠΘεσ 6590/2004, τράπεζα νομικών πληροφοριών ΔΣΑ).

Στην προκειμένη περίπτωση, η εναγομένη εμφανίστηκε κατά την εκφώνηση της υπόθεσης, εκπροσωπούμενη από πληρεξούσιο δικηγόρο, πλην, όμως, η παράσταση αυτή δεν ήταν νόμιμη, δηλαδή δεν παραστάθηκε κανονικά, εφόσον οι προτάσεις που κατέθεσε είναι εκπρόθεσμες. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τα έγραφα της δικογραφίας, δικάσιμος για τη συζήτηση της ένδικης αγωγής ορίσθηκε, αρχικώς μεν η 10-11-2008, ημέρα Δευτέρα και ώρα 09 00 π.μ.. μετά από αναβολή δε η 28-9-2009, επίσης ημέρα Δευτέρα και ώρα 09.00 π.μ. Εξάλλου από τη χρονολογία καταθέσεως των από 4-9-2009 εγγράφων προτάσεων της εναγομένης, που σημειώθηκε και υπογράφηκε από τη Γραμματέα του Δικαστηρίου στην τελευταία σελίδα αυτών, προκύπτει ότι αυτές (προτάσεις) κατατέθηκαν την 7-9-2009. Επομένως, σύμφωνα και με όσα προαναφέρθηκαν στη μείζονα σκέψη, η 20ήμερη προθεσμία του άρθρου 237 παρ. 1 ΚΠολΔ, που άρχισε από την επομένη της κατάθεσης των προτάσεων της εναγομένης (8-9-2009), έληγε την 27-9-9009 και ώρα 19.00 μ.μ. Ενόψει, όμως, του ότι η 20η ημέρα από την επομένη της κατάθεσης των προτάσεων της εναγομένης συμπίπτει με ημέρα Κυριακή (27-9-2009), η 20ήμερη προθεσμία του άρθρου 237 παρ. 1 ΚΠολΔ συμπληρώνεται ώρα 19.00 μ,μ. της επομένης μη εξαιρετέας ημέρας (Δευτέρα 28-9-2009), ήτοι μετά την ορισθείσα κατά την ίδια ημερομηνία συζήτηση της αγωγής. Συνακόλουθα και εφόσον οι προτάσεις της εναγομένης κατατέθηκαν εκπροθέσμως, κατά ουσιαστική παραδοχή της σχετικής ενστάσεως του ενάγοντος, η εναγομένη, που κλήθηκε για την προηγούμενη της αναβολής αρχική δικάσιμο της 10-11-2008 (βλ. τη με αριθ. 10184Ε/26-2-2008 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών Όθωνα Ρουμελιώτη), δικάζεται ερήμην, η διαδικασία, ωστόσο, προχωρεί σαν να ήταν παρόντες όλοι οι διάδικοι (άρθ. 270 και 271 ΚΠολΔ).

Κατά το άρθρο 1348 παρ. 1 του ΑΚ, αν ο γάμος ματαιώθηκε, καθένας από τους μνηστευμένους έχει δικαίωμα να απαιτήσει από τον άλλο, κατά τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο ττλουτισμό, καθετί ττου του έδωσε ως δωρεά ή ως σύμβολο της μνηστείας. Κατά δε το άρθρο 904 παρ. 1 ΑΚ, όποιος έγινε πλουσιότερος χωρίς νόμιμη αιτία, από την περιουσία ή με ζημία άλλου, έχει υποχρέωση να αποδώσει την ωφέλεια. Η υποχρέωση αυτή γεννιέται ιδίως σε περίπτωση παροχής αχρεώστητης ή παροχής για αιτία που δεν επακολούθησε ή έληξε ή αιτία παράνομη ή ανήθικη (ΑΠ 2140/2007, ΧΡΙΔ 2008/801. ΑΠ 1377/1989, ΕΕΝ 1990/570).

Με την κρινόμενη αγωγή, κατ` εκτίμηση του περιεχομένου της, ο ενάγων ισχυρίζεται ότι στις 20-6- 2006 συνήψε ερωτική σχέση με την εναγομένη, που εξελισσόταν ορμονική και για τη λόγο αυτό στις 15-9-2007 στα ........................ Αττικής κατάρτισαν σύμβαση νια μελλοντικό γάμο (μνηστεία) με ανταλλανή μεταξύ τους βερών και παράδοση από αυτόν (ενάγοντα) προς την εναγομένη ενός μονόπετρου δακτυλιδιού. Ότι η εναγομένη έκτοτε έπαυσε να εργάζεται και τη διατροφή της ανέλαβε αυτός (ενάγων), ο οποίος προκειμένου να βοηθήσει οικονομικά τη μνηστή του το Σεπτέμβριο του 2007, αφενός μεν κατέθεσε σε ένα κοινό τραπεζικό λογαριασμό στην τράπεζα ....... ................................. το ποσό των 10.000 ευρώ και παρέδωσε στην εναγομένη μία κάρτα ανάληψης μετρητών για να αισθάνεται οικονομική ασφάλεια μέχρι η τελευταία να ξαναβρεί εργασία, αφετέρου δε, στις 26-10-2007 κατέβαλε στην τράπεζα .... ............... το ποσό των 78.500 ευρώ εξοφλώντας κατ` αυτό τον τρόπο το δάνειο που έλαβε η εναγομένη από την εν λόγω τράπεζα για την αγορά του διαμερίσματος της στην Αθήνα στην οδό .......... ......... ..-..., για το οποίο η ως άνω τράπεζα ενέγραψε προσημείωση υποθήκης υπέρ της μέχρι του ποσού των 102. 000 ευρώ, ενώ στη συνέχεια κατέβαλε αυτός (ενάγων) τέλη Δεκεμβρίου 2007 στο δικηγόρο του Φώτιο Μπατσίλα το ποσό των 1.000 ευρώ για να προβεί ο τελευταίος στις αναγκαίες ενέργειες για την εξάλειψη της προσημείωσης υποθήκης από το ως άνω ακίνητο της εναγομένης, το οποίο και έγινε. Ότι στις παραπάνω παροχές - δώρα προς την εναγομένη αυτός (ενάγων) προέβη λόνω της μνηστείας τους και μόνο διότι ήθελε να ελαφρύνει οικονομικά τον άνθρωπο με τον οποίο επρόκειτο στο μέλλον να παντρευτούν. Ότι στις 25-1-2008 διαλύθηκε η μνηστεία του με την εναγομένη οριστικά με πρωτοβουλία της τελευταίας, που αποχώρησε από την κοινή τους κατοικία στα Βριλήσσια και ματαιώθηκε ο μεταξύ τους γάμος.

Ότι λίγο πριν διαλυθεί η μνηστεία και συγκεκριμένα από 16-1- 2008 έως 24-1-2008 η εναγομένη ανέλαβε από τον ως άνω λογαριασμό στην .............. το ποσό των 2.700 ευρώ. Ότι λόγω της μνηστείας προέβη σε δωρεές προς την εναγομένη, ως προεκτέθηκε, συνολικού ποσού 82.200 ευρώ (78.500 + 1.000 + 2700) κατά το οποίο η εναγομένη κατέστη αδικαιολόγητα πλουσιότερη με ζημία του χωρίς νόμιμη αιτία, ήτοι για αιτία που δεν επακολούθησε (γάμος) και για το λόγο αυτά πρέπει να του αποδώσει την ωφέλεια, η εναγομένη, η οποία αρνήθηκε να του αποδώσει το ως άνω ποσό αν και οχλήθηκε προς τούτο εξωδικαστικά. Με βάση το ιστορικό αυτό ζητεί να υποχρεωθεί η εναγομένη για την παραπάνω αιτία να του καταβάλλει το συνολικό ποσό των 82.200 ευρώ με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής και μέχρι την εξόφληση, να κηρυχθεί η απόφαση που θα εκδοθεί προσωρινά εκτελεστή και να καταδικαστεί η εναγόμενη στη δικαστική του δαπάνη.

Με το ως άνω περιεχόμενο και αίτημα, η αγωγή, για το αντικείμενο της οποίας καταβλήθηκε το προσήκον τέλος δικαστικού ενσήμου (βλ. τα υπ` αριθμ. 160517, 358264, 045210, 045209 και 045208 αγωγόσημα με τα επικολλημένα σε αυτά ένσημα υπέρ του ΤΝ και του ΤΠΔΑ), παραδεκτώς και αρμοδίως εισάγεται για να συζητηθεί ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου (άρθρα 7, 9, 11 αρ.1, 18 αριθμ. 1 και 22 του ΚΠολΔ), κατά την προκείμενη τακτική διαδικασία και είναι επαρκώς ορισμένη και νόμιμη στηριζόμενη στις διάταξης των άρθρων που προστέθηκαν πτην παραπάνω μείζονα σκέψη, καθώς και σε εκείνες των άρθρων 340, 346 ΑΚ, 176, 907 και 908 ΚΠολΔ. Πρέπει, επομένως, να ερευνηθεί περαιτέρω και από την άποψη της ουσιαστικής της βασιμότητας, δεδομένου ότι η απόπειρα συμβιβασμού κατ` άρθρο 214 Α ΚΠολΔ απέτυχε (βλ. την από 12-3-2008 μονομερή βεβαίωση περί αποτυχίας της απόπειρας συμβιβασμού του πληρεξουσίου Δικηγόρου του ενάγοντος).

Από την εκτίμηση των εγγράφων που ο ενάγων νομότυπα επικαλείται και προσκομίζει (μάρτυρας δεν εξετάστηκε στο ακροατήριο), καθώς των με αριθ. 453/15-10-2008 και 12863/14- 10-2008 προσκομιζομένων από τον ενάγοντα ενόρκων βεβαιώσεων, που δόθηκαν ενώπιον της συμβολαιογράφου Αθηνών Χρυσάνθης ΜΑΡΑΝΤΗ και της συμβολαιογράφου Λευκάδας Χαρίκλειας ΓΡΑΨΑ αντίστοιχα μετά από νομότυπη κλήτευση της εναγομένης, όπως απαιτεί το άρθρο 270 παρ. 2 του ΚΠολΔ, αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά. Αρχές Ιουνίου 2006 ο ενάγων γνώρισε την εναγομένη με την οποία στις 20-6-2006 συνήψε ερωτική σχέση, που εξελίχθηκε ομαλά και για το λόγο αυτό τον Αύγουστο του 2007 οι διάδικοι αποφάσισαν να μνηστευθούν με σκοπό να παντρευτούν στο μέλλον. Πράγματι στις 15-9-2007 στα ........... Αττικής και στην ιδιόκτητη οικία του ενάγοντος στην οδό ....... ....... ... οι διάδικοι κατάρτισαν σύμβαση για μελλοντικά γάμο (μνηστεία) με ανταλλαγή μεταξύ τους βερών κοι παράδοση από τον ενάγοντα προς την εναγομένη ενός μονάπετρου δακτυλιδιού ως συμβόλου μνηστείας. Μετά την τέλεση της μνηστείας η εναγομένη, που μέχρι τότε εργαζόταν ως ιδιωτική υπάλληλος σε μεσιτικό γραφείο, σταμάτησε να εργάζεται μέχρι να βρει μια καλύτερη εργασία και τη διατροφή της ανέλαβε πλέον αποκλειστικά ο ενάγων.

Το Σεπτέμβριο του 2007 ο τελευταίος, προκειμένου να βοηθήσει οικονομικά την ως άνω μέλλουσα σύζυγο του κατέθεσε στο με αριθ. ......... .......... κοινό τραπεζικό λογαριασμό στην τράπεζα ......... το ποσό των 10.000 ευρώ και παρέδωσε στην εναγομένη μία κάρτα ανάληψης μετρητών για να αισθάνεται η τελευταία οικονομική ασφάλεια μέχρι να ξαναβρεί εργασία. Επιπλέον, στις 26-10-2007 ο ενάγων, που βρισκόταν σε καλή οικονομική κατάσταση, για να βοηθήσει την ως άνω μνηστή του, που δυσκολευόταν στα οικονομικά της, αποφάσισε και κατέβαλε στην τράπεζα ..... .......... το ποσό των 78.500 ευρώ εξοφλώντας με αυτό τον τρόπο το δάνειο που έλαβε η εναγομένη από την εν λόγω τράπεζα για την αγορά του διαμερίσματος της στην Αθήνα στην οδό .................... ............. ...-...., για το οποίο η ως άνω τράπεζα ενέγραψε προσημείωση υποθήκης υπέρ της μέχρι του ποσού των 102.000 ευρώ. Περαιτέρω, τέλη Δεκεμβρίου 2007 ο ενάγων κατέβαλε στο δικηγόρο του Φώτιο Μπατσίλα το ποσό των 1000 ευρώ προκείμενου να προβεί ο τελευταίος στις απαιτούμενες ενέργειες για να εξαλειφθεί η προσημείωση υποθήκης που υπήρχε στο παραπάνω ακίνητο της εναγομένης, το οποίο και ο ως άνω δικηγόρος έπραξε. Επίσης, κατά το χρονικό διάστημα από 16-1-2008 έως 24-1-2008 η εναγομένη ανέλαβε μέσω της κάρτας που της έδωσε ο ενάγων από τον ως άνω λογαριασμό στην ............ ............ το συνολικό ποσό των 2.700 ευρώ. Τελικά στις 25-1-2008 διαλύθηκε η μνηστεία των διαδίκων και ματαιώθηκε οριστικά ο μεταξύ τους γάμος με πρωτοβουλία της εναγομένης, η οποία αποχώρησε από την κοινή τους κατοικία στα ...................... Αττικής.

Στις παραπάνω παροχές - δώρα προς την εναγομένη συνολικού ποσού 82.200 ευρώ προέβη ο ενάγων αποκλειστικά λόγω της μνηστείας του με την τελευταία και μόνο διότι ήθελε να ελαφρύνει οικονομικά τον άνθρωπο με τον οποίο επρόκειτο στο μέλλον να παντρευτεί. Το Φεβρουάριο του 2008 ο ενάνων όχλησε την εναγομένη προκειμένου η τελευταία να του επιστρέψει το ως άνω ποσό, πλην, όμως, η τελευταία, που κατέστη αδικαιολόγητα πλουσιότερη με ζημία του ενάγοντα χωρίς νόμιμη αιτία, ήτοι για αιτία που δεν επακολούθησε (γάμος), αρνήθηκε να του αποδώσει την παραπάνω ωφέλεια. Κατ` ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει η αγωγή να γίνει δεκτή ως και κατ` ουσίαν βάσιμη και να υποχρεωθεί η εναγομένη να καταβάλλει στον ενάγοντα το συνολικό ποσό των ογδόντα δύο χιλιάδων διακοσίων (82.200) ευρώ, νομιμοτοκα από την επόμενη της επίδοσης της αγωγής και μέχρι την εξόφληση. Δεν κρίνεται εξάλλου, ότι συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι για κήρυξη της παρούσας προσωρινά εκτελεστής, ούτε ότι η καθυστέρηση στην εκτέλεση μπορεί να προκαλέσει σημαντική ζημία στον ενάγοντα και επομένως, πρέπει να απορριφθεί το ως άνω παρεπόμενο αίτημα. Πρέπει, τέλος η εναγομένη να καταδικασθεί στην καταβολή της δικαστικής δαπάνης του ενάγοντα λόγω της ήττας της (άρθρο 176 ΚΠολΔ) και να καθοριστεί το παράβολο για την άσκηση ανακοπής ερημοδικίας (αρθρ. 501, 502 παρ. 1, 503 παρ. 1 και 505 παρ. 2 ΚΠολΔ), κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό της παρούσας.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ: ΔΙΚΑΖΕΙ ερήμην της εναγομένης. ΟΡΙΖΕΙ παράβολο ερημοδικίας στο ποσό των διακοσίων πενήντα (250) ευρώ. ΔΕΧΕΤΑΙ την αγωγή. ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ την εναγομένη να καταβάλλει στον ενάγοντα το συνολικό ποσό των ογδόντα δύο χιλιάδων διακοσίων (82.200) ευρώ, νομιμοτοκα από την επόμενη της επίδοσης της αγωγής και μέχρι την εξόφληση. ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ σε βάρος της εναγομένης τη δικαστική δαπάνη του ενάγοντος την οποία ορίζει στο ποσό των τριών χιλιάδων διακοσίων πενήντα (3.250) ευρώ.

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, Δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα