Καραγιάννης & Συνεργάτες - Δικηγορικό Γραφείο

ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ - ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
& ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ | ΑΘΗΝΑ - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Επικοινωνήστε μαζί μας
2103810723 (Αθήνα) | 2310525720 (Θεσσαλονίκη) | info@karagiannislawfirm.gr

Άδεια αποποίησης κληρονομιάς ανηλίκων από τους ασκούντες τη γονική μέριμνα αυτών (Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, αριθμός απόφασης 1582/2011)

Περίληψη: Εκουσία δικαιοδοσία. Άδεια αποποίησης κληρονομιάς, από τους ασκούντες τη γονική μέριμνα, ανηλίκων. Πλάνη ως προς το χρόνο της επαγωγής. Η τετράμηνη προθεσμία της αποποίησης τρέχει και κατά προσώπων ανίκανων προς δικαιοπραξία. Συνιστά λόγο ανωτέρας βίας, που αναστέλλει την συμπλήρωσή της, ο χρόνος που μεσολαβεί από τότε που ο νόμιμος αντιπρόσωπος του ανήλικου υπέβαλε αίτηση για παροχή άδειας αποποίησης μέχρι την έκδοση της οριστικής απόφασης του δικαστηρίου. Παρά την επαγωγή της κληρονομιάς στα ανήλικα τέκνα των αιτούντων με το ευεργέτημα της απογραφής, συντρέχει νόμιμος λόγος να παρασχεθεί η αιτούμενη άδεια.

[...] Από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1710, 1711, 1846, 1847, 1848, 1854 και 1856 ΑΚ συνάγονται τα ακόλουθα: α) κατά το χρόνο του θανάτου προσώπου η περιουσία του επάγεται αυτοδικαίως στους κληρονόμους του, οι οποίοι μπορούν να την αποποιηθούν μέσο σε προθεσμία τεσσάρων μηνών, που αρχίζει από τότε που έμαθαν την επαγωγή και το λόγο της, β) η αποποίηση αυτή γίνεται με δήλωση στη γραμματεία του δικαστηρίου της κληρονομιάς (812 ΚΠολΔ), γ) αν ο κληρονόμος αποποιηθεί την κληρονομιά, η επαγωγή σε εκείνον που αποποιήθηκε θεωρείται ότι δεν έγινε και στην περίπτωση αυτή επάγεται σε εκείνον που θα είχε κληθεί, αν αυτός που αποποιήθηκε δεν ζούσε κατά το χρόνο θανάτου του κληρονομουμένου. Στην τελευταία αυτή περίπτωση η προθεσμία των τεσσάρων μηνών αρχίζει από τη γνώση της αποποίησης του προηγούμενου και της εξαιτίας αυτής, κλήσης του κληρονόμου. Η προθεσμία της αποποίησης τρέχει, εφόσον ο νόμος δεν διακρίνει, και κατά προσώπων ανίκανων προς δικαιοπραξία, όμως αυτή αναστέλλεται για όσους λόγους και η παραγραφή (άρθρα 255 επ. ΑΚ), μεταξύ των οποίων και η διάταξη του άρθρου 257 παρ. 2 ΑΚ, στην οποία όμως η προθεσμία είναι τεσσάρων μηνών. Τα γεγονότα της γνώσης της επαγωγής -υπό την έννοια της βάσιμης πληροφόρησης της ύπαρξης των πραγματικών και νομικών προϋποθέσεων, η συνδρομή των οποίων επιφέρει την αυτοδίκαιη κτήση της κληρονομιάς- και, αθροιστικό, του λόγου της επαγωγής -δηλαδή της κλήσης εκ διαθήκης ή εκ του νόμου ως εξ αδιαθέτου κληρονόμος- ερευνώνται αν συντρέχουν στο πρόσωπο του εκπροσωπούντος τον ανίκανο. Γίνεται έτσι δεκτό ότι συνιστά λόγο ανωτέρας βίας, που αναστέλλει την συμπλήρωση της προαναφερόμενης προθεσμίας προς αξιοποίηση, ο χρόνος που μεσολαβεί από τότε που ο νόμιμος αντιπρόσωπος του ανίκανου προς δικαιοπραξία υπέβαλε στο δικαστήριο σχετική αίτηση για παροχή άδειας αποποίησης μέχρι την έκδοση της οριστικής απόφασης του δικαστηρίου (ΕφΑΘ 6967/1977 ΝοΒ 1978, 948). Έξαλλου, απαιτουμένης θετικής γνώσης της επαγωγής και του λόγου της και μη αρκούσης της υπαίτιος άγνοιας αυτής η κίνηση της άνω τετράμηνης προθεσμίας αποποιήσεως δεν άρχεται σε περίπτωση πλάνης του κληρονόμου ως προς την επαγωγή και το λόγο της, ως γεγονότων που αφετηριάζουν την εν λόγω προθεσμία. Ειδικότερα, η από τον κληρονόμο μη γνώση της προς αυτόν επαγωγής και του λόγου της εξαιτίας άγνοιας ή εσφαλμένης γνώσης των νομικών ρυθμίσεων περί αποδοχής κληρονομιάς, αποτρέπει την έναρξη της κρίσιμης προθεσμίας (ΠολΠρΘεσ 31823/2004 δημοσιευμένη σε ΤΝΠ Νόμος). Τέλος, αναφορικά με την αποποίηση της κληρονομιάς από ανήλικο, αυτή γίνεται κατά τις διατάξεις των άρθρων 1526 και 1625 παρ. 1 εδ. α ΑΚ, σε συνδυασμό και με τα άρθρα 1510 επ. ΑΚ, από τους ασκούντες τη γονική μέριμνα, μετά από σχετική άδεια του δικαστηρίου, ενώ τα γεγονότα της γνώσης της επαγωγής και του λόγου αυτής ερευνώνται αν συντρέχουν στο πρόσωπο του εκπροσωπούντος τον ανήλικο (βλ. ΑΠ 493/2003 δημοσιευμένη σε ΤΝΠ Νόμος).

Με την υπό κρίσιν αίτηση τους, οι αιτούντες εκθέτουν, ότι στις 6-7- 2007 απεβίωσε στον Πειραιά, ο .......... του ........, θείος του πρώτου αιτούντος (αμφιθαλής αδελφός της μητέρας του), του οποίου οι άμεσοι εξ αδιαθέτου κληρονόμοι προέβησαν σε αποποίηση της κληρονομιάς του στις 13-8- 2007. Ότι ο πρώτος αιτών, όπως και η μητέρα του και η αδελφή του, στους οποίους και επάγεται, μετά την ανωτέρω αποποίηση, η κληρονομιά του θανόντος, έμαθαν την επαγωγή το πρώτον στις 21-1- 2010, οπότε και έσπευσαν κατόπιν άπαντες στην αποποίηση της επαχθεϊσας σε αυτούς κληρονομιάς. Ζητούν δε, υπό την προαναφερόμενη ιδιότητα τους, να τους δοθεί η άδεια να αποποιηθούν, στο όνομα των ανηλίκων τέκνων τους, .................., την εξ αδιαθέτου επαχθείσα σε αυτά, μετά την ανωτέρω αποποίηση, κληρονομιά του ως άνω αποβιώσαντος καθώς και να ασκήσουν για λογαριασμό τους αναγνωριστική αγωγή ενώπιον του αρμοδίου Δικαστηρίου με αίτημα την αναγνώριση της εγκυρότητας, του νομότυπου και εμπροθέσμου της γενηθησόμενης αποποίησης της κληρονομιάς του αποβιώσαντος από τα ανήλικα τέκνα τους. Η αίτηση παραδεκτώς και αρμοδίως εισάγεται για να συζητηθεί ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου, κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρα 739, 740 και 797 ΚΠολΔ), δεδομένου ότι έχει τηρηθεί η νόμιμη προδικασία με την επίδοση αντιγράφου της αιτήσεως στον αρμόδιο Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών (βλ. την υπ` αριθμ. 7455Γ/31-1-2011 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών, ..............................) και είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1510, 1526, 1625 περ. 1 ΑΚ, αναφορικά με το πρώτο της αίτημα, περί χορηγήσεως στους αιτούντες άδειας αποποίησης στο όνομα των ανηλίκων τέκνων τους της επαχθείσας σε αυτά, κατά τα ανωτέρω, κληρονομιάς, ενώ τυγχάνει απορριπτέο ως μη νόμιμο το αίτημα της περί χορηγήσεως στους αιτούντες άδειας να ασκήσουν για λογαριασμό των ανηλίκων αναγνωριστική αγωγή ενώπιον του αρμοδίου Δικαστηρίου με αίτημα την αναγνώριση της εγκυρότητας, του νομότυπου και εμπροθέσμου της γενηθησόμενης αποποίησης της κληρονομιάς του αποβιώσαντος από αυτά (ανήλικα), καθόσον δεν προβλέπεται στο νόμο και ειδικότερα στα άρθρα 1624 και 1625 ΑΚ, που εφαρμόζονται αναλόγως, η χορήγηση τέτοιας άδειας από το Δικαστήριο. Πρέπει, επομένως, η αίτηση να ερευνηθεί, περαιτέρω, κατά το μέρος που κρίθηκε νόμιμη και ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα.

Από την εκτίμηση της ένορκης κατάθεσης του μάρτυρα, ..........., που εξετάσθηκε στο ακροατήριο και περιέχεται στα ταυτάριθμα με την παρούσα πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης και από τα έγγραφα που επικαλούνται και προσκομίζουν οι αιτούντες, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα: Στις 6-7- 2007 απεβίωσε στον Πειραιά ο .........του ........ και της ......, κάτοικος εν ζωή Αγίου Δημητρίου Αττικής, θείος του πρώτου αιτούντος και ειδικότερα αμφιθαλής αδελφός της μητέρας του, ........, το γένος ............, καταλείποντας εγγύτερους, κατά το χρόνο του θανάτου του, συγγενείς και μοναδικούς εξ αδιαθέτου κληρονόμους του (άρθρα 1813, 1820 ΑΚ), την σύζυγο του .......... και τα τρία τέκνα του, ................, οι οποίοι αποποιήθηκαν νομίμως και εμπροθέσμως την επαχθείσα σε αυτούς κληρονομιά στις 13-8-2007 (βλ. προσκομιζόμενες με αριθμούς 4330/13-8-2007 και 4331/13-8-2007 εκθέσεις αποποίησης κληρονομιάς του Γραμματέα του Πρωτοδικείου Αθηνών). Μετά τις προαναφερόμενες αποποιήσεις στην κληρονομιά του αποβιώσαντος εκλήθη εξ αδιαθέτου (ΑΚ 1814) η αδελφή του και μητέρα του πρώτου αιτούντος ................., το γένος .........., η οποία και την αποποιήθηκε στις 28- 1-2010, δυνάμει της υπ` αριθμ. 501/28-1-2010 έκθεσης αποποίησης, ενώ εν συνεχεία, μετά την ανωτέρω αποποίηση της μητρός του η κληρονομιά του αποβιώσαντος επήχθη στα τέκνα αυτής, ήτοι στον πρώτο αιτούντα ........... και της ........., στην ........... του ....... και της ......... και στον ........... του ....... και της .........., οι οποίοι, επίσης αποποιήθηκαν την επαχθείσα σε αυτούς κληρονομιά, και συγκεκριμένα ο πρώτος αιτών και η ............. με την υπ` αριθμ. 762/9-2-2010 έκθεση αποποίησης και ο ............... με την υπ` αριθμ. 1221/2010 έκθεση αποποίησης. Κατόπιν δε, της αποποίησης της κληρονομιάς του αποβιώσαντος από την πρώτο αιτούντα, στην θέση του καλούνται (άρθρα 1814, 1856 ΑΚ), τα ανήλικα τέκνα των αιτούντων, ............., ο οποίος γεννήθηκε στις 26-4-2001 και ..............., η οποία γεννήθηκε στις 6-11-2004. Όπως προέκυψε από την κατάθεση του μάρτυρος των αιτούντων, αυτοί έλαβαν το πρώτον γνώση της ημερομηνίας αποποίησης της κληρονομιάς του αποβιώσαντος από τους άμεσους εξ αδιαθέτου κληρονόμους του (ήτοι της ως άνω σύζυγο του και τα τρία τέκνα του), στις 21-1-2010, όταν η μητέρα του πρώτου αιτούντος,....... πληροφορήθηκε από τον έτερο εν ζωή αδελφό της, ότι η Δ.Ο.Υ. Αγίου Δημητρίου, κατόπιν των προαναφερθεισών αποποιήσεων, θεωρούσε ότι η κληρονομιά είχε επαχθεί σε αυτήν και τον αδελφό της, έλαβε δε μάλιστα η ίδια (........), την από 27-1-2010 επιστολή της Προϊσταμένης Δικαστικού της άνω Δ.Ο.Υ., η οποία την καλούσε να επικοινωνήσει με την αρμόδια υπηρεσία, προκειμένου να ενημερωθεί για υπόθεση της, με αποτέλεσμα να σπεύσει, στις 28-1-2010, να αποποιηθεί, κατά τα ανωτέρω, την επαχθείσα κληρονομιά του αδελφού της και εν συνεχεία να σπεύσουν και τα τέκνα αυτής, μεταξύ των οποίων και ο πρώτος αιτών, στις 9-2- 2010, ήτοι εντός τετραμήνου από τότε που έμαθαν την επαγωγή και το λόγο της, να αποποιηθούν την ανωτέρω κληρονομιά. Επομένως, η προθεσμία αποποίησης της κληρονομιάς του ως άνω αποβιώσαντος άρχισε για τα ανήλικα τέκνα των αιτούντων, από τις 9-2-2010, οπότε ο πρώτος αιτών, έχοντας μάθει την επαγωγή αυτής (κληρονομιάς), στις 21-1-2010, την αποποιήθηκε εμπροθέσμως (ήτοι εντός τετραμήνου από την γνώση της επαγωγής και του λόγου της), ως εκ τούτου η κρινόμενη αίτηση, η οποία αναστέλλει από την κατάθεση της κι έως την έκδοση της παρούσας την τετράμηνη προθεσμία αποποίησης κληρονομιάς, εμπρόθεσμα κατατέθηκε από τους αιτούντες στις 11-5-2010. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι η κληρονομιαία περιουσία που επήχθη, κατά τα ανωτέρω, στα ανήλικα τέκνα των αιτούντων στερείται παντελώς ενεργητικού, καθώς ο κληρονομούμενος δεν είχε κατά το χρόνο του θανάτου του κανένα περιουσιακό στοιχείο, κινητό ή ακίνητο, αλλά κατέλιπε μόνον χρέη στην Δ.Ο.Υ., ύψους 500.000 Ευρώ, κατά την κατάθεση του μάρτυρα απόδειξης. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που οι πλησιέστεροι συγγενείς του θανόντος, ήτοι η σύζυγος του και τα τρία τέκνα του, έσπευσαν μετά την επαγωγή να αποποιηθούν την κληρονομιά του. Κατόπιν των ανωτέρω, είναι προφανές, ότι παρά την επαγωγή της κληρονομιάς στα ανήλικα τέκνα των αιτούντων με το ευεργέτημα της απογραφής, συντρέχει νόμιμος λόγος να παρασχεθεί η αιτούμενη άδεια.Συνακόλουθα, η υπό κρίσιν αίτηση, κατά το μέρος που κρίθηκε νόμιμη, πρέπει να γίνει δεκτή, ως βάσιμη και κατ` ουσίαν, κατά τα ειδικότερα οριζόμενο στο διατακτικό.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ:

Δέχεται εν μέρει την αίτηση.

Παρέχει την άδεια στους αιτούντες, να αποποιηθούν στο όνομα των ανήλικων τέκνων τους ............, που γεννήθηκε στις .......... και ...., που γεννήθηκε στις ......... και των οποίων ασκούν από κοινού τη γονική μέριμνα, την εξ αδιαθέτου επαχθείσα σε αυτά κληρονομιά του .......... του ........ και της .........., ο οποίος απεβίωσε στον Πειραιά, στις ...2007.

Καραγιάννης και Συνεργάτες, Δικηγορικό Γραφείο, Θεσσαλονίκη - Αθήνα

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος

Επικοινωνία

Θεσσαλονίκη

Πολυτεχνείου 21 (6ος Όροφος), 54626

2310525720

Αθήνα

Σολωμού 58 και Πατησίων (6ος Όροφος), 10682

2103810723

Για να σας παρέχουμε την καλύτερη online εμπειρία, χρησιμοποιούμε cookies.