Κληρονομητήριο - Αρμοδιότητα τοπική - Αρμόδιο είναι και το δικαστήριο του τόπου όπου ευρίσκονται τα περιουσιακά στοιχεία του κληρονομούμενου (Μονομελές Πρωτοδικείο Ρόδου, αριθμός απόφασης 634/2009)

Περίληψη: Εκούσια δικαιοδοσία. Κληρονομητήριο. Αρμοδιότητα τοπική. Αρμόδιο είναι και το δικαστήριο του τόπου όπου ευρίσκονται περιουσιακά στοιχεία του κληρονομούμενου. Δίκαιο της ιθαγένειας. Εφαρμόζεται το δίκαιο πολιτείας των ΗΠΑ σύμφωνα με το οποίο ελλείψει συζύγου και τέκνων υπεισέρχονται ως κληρονόμοι οι γονείς του κληρονομουμένου.

[...] Κατά τη διάταξη του άρθρου 3 ΚΠολΔ, στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων υπάγονται ημεδαποί και αλλοδαποί, εφόσον υφίσταται αρμοδιότητα ελληνικού δικαστηρίου, ενώ από τον συνδυασμό των άρθρων 819 και 810 ΚΠολΔ προκύπτει ότι την παροχή κληρονομητηρίου στον αιτούντα διατάσσει το δικαστήριο της κληρονομίας, τέτοιο δε είναι το Μονομελές Πρωτοδικείο στην περιφέρεια του οποίου είχε ο κληρονομούμενος κατά τον χρόνο του θανάτου του την κατοικία του, εν ελλείψει δε κατοικίας τη διαμονή του και εν ελλείψει διαμονής το Μονομελές Πρωτοδικείο της πρωτεύουσας του κράτους, άρα, καθιερώνεται αρμοδιότητα ημεδαπού δικαστηρίου, ανεξάρτητα αν ο κληρονομούμενος είχε ποτέ στην Ελλάδα κατοικία ή διαμονή. Η διεθνής, δηλαδή, δικαιοδοσία των ελληνικών δικαστηρίων θεμελιώνεται και επί της κατά τόπον αρμοδιότητας, είτε της γενικής δωσιδικίας εκ της κατοικίας του εναγόμενου κατ` άρθρο 22 ΚΠολΔ είτε κάποιας ειδικής δωσιδικίας. Συντρέχουσα ειδική δωσιδικία κατά προσώπου μη έχοντος κατοικία στην ημεδαπή, εφόσον η δίκη έχει αντικείμενο περιουσιακό, υπάρχει για το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου υπάρχει περιουσία του αλλοδαπού εναγόμενου ή βρίσκεται το επίδικο αντικείμενο κατ` άρθρο 40 ΚΠολΔ. Ως περιουσία δε, κατά τη διάταξη του άρθρου αυτού, νοείται κάθε αντικείμενο που έχει χρηματική αξία, ανεξάρτητα εάν πρόκειται περί πράγματος ή δικαιώματος και αδιάφορα από ποιόν κλάδο του ουσιαστικού κλάδου πηγάζει. Κατ` επέκταση όλων των ανωτέρω, μπορεί να ζητηθεί από το δικαστήριο της κληρονομιάς στην Ελλάδα, το οποίο στην περίπτωση αυτή ασκεί διεθνή δικαιοδοσία, μετά από αίτηση του κληρονόμου αλλοδαπού κληρονομουμένου η έκδοση κληρονομητηρίου, όταν ο αλλοδαπός κληρονομούμενος κατέλειπε περιουσία στην Ελλάδα, ανεξάρτητα αν αναγνωρίζεται ή όχι ο θεσμός του κληρονομητηρίου στην αλλοδαπή, καθώς ο θεσμός αυτός είναι δικονομικός και αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, και στη προστασία των συναλλαγών στην Ελλάδα των τρίτων μετά του κληρονόμου και στη τακτοποίηση των ζητημάτων που προκύπτουν από την κληρονομιά (ΕφΑθ 3597/1975 ΝοΒ 29, 1193, ΜονΠρΡοδ 578/2004 ΝΟΜΟΣ). Πλην όμως, στην περίπτωση αυτή το εφαρμοστέο δίκαιο είναι κατ` άρθρο 28 ΑΚ το δίκαιο της ιθαγένειας που είχε ο κληρονομούμενος κατά το χρόνο του θανάτου του, ανεξάρτητα από τον τόπο του θανάτου του, το οποίο αλλοδαπό δίκαιο λαμβάνεται αυτεπαγγέλτως υπόψη από το Δικαστήριο κατ` άρθρο 337 ΚΠολΔ.

Με την κρινόμενη αίτησή τους οι αιτούντες ζητούν να τους χορηγηθεί κληρονομητήριο, το οποίο να πιστοποιεί το κληρονομικό δικαίωμά τους και τη μερίδα που τους αναλογεί από την κληρονομία του Μ. Π., κάτοικου εν ζωή της πολιτείας Βιρτζίνια των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, υιού του πρώτου και της δεύτερης και αδελφού του τρίτου, ο οποίος απεβίωσε στην πολιτεία Μέριλαντ των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής την 10.06.2007, χωρίς να αφήσει διαθήκη, και ο οποίος κατέλειπε περιουσιακά στοιχεία στην Ελλάδα και ειδικότερα στην Κάρπαθο Δωδεκανήσου. Με το περιεχόμενο αυτό η αίτηση αρμοδίως εισάγεται κατά τα εκτεθέντα στην μείζονα σκέψη της παρούσας ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας σύμφωνα με τα άρθρα 739, 740§1, 810 και 819 ΚΠολΔ, και είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1956 επ. ΑΚ και των άρθρων 819 επ. ΚΠολΔ, καθώς και των οικείων διατάξεων του κληρονομικού δικαίου των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Πρέπει, επομένως, να ερευνηθεί στη συνέχεια ως προς την ουσιαστική βασιμότητά της.

Από την εκτίμηση των δημόσιων εγγράφων, τα οποία οι αιτούντες προαποδεικτικά προσκομίζουν και ειδικότερα: α) το υπ` αριθμόν.................../18.06.2007 πιστοποιητικό θανάτου, το οποίο έχει συντάξει ο Ληξίαρχος της Πολιτείας Μέριλαντ των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, β) το υπ` αριθμόν 3074/01.04.2009 πιστοποιητικό μη δημοσιεύσεως διαθήκης του Γραμματέα του Δικαστηρίου τούτου, γ) το υπ` αριθμόν 3075/01.04.2009 πιστοποιητικό μη αποποίησης κληρονομίας του Γραμματέα του Δικαστηρίου τούτου, δ) το υπ` αριθμόν............./01.04.2009 πιστοποιητικό μη εκκρεμοδικίας του Γραμματέα του Δικαστηρίου τούτου, ε) το υπ` αριθμόν 36213/27.03.2009 πιστοποιητικό μη δημοσιεύσεως διαθήκης της Γραμματέως του Πρωτοδικείου Αθηνών, και στ) το υπ` αριθμόν ............/12.11.2008 πιστοποιητικό πλησιεστέρων συγγενών του Προξένου της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, αποδεικνύονται τα ακόλουθα: Ο Μ. Π., ο οποίος γεννήθηκε στην πολιτεία Βιρτζίνια των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, όπου και κατοικούσε έως τον θάνατό του, απεβίωσε στην πολιτεία Μέριλαντ των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής την 10.06.2007. Από το προσκομιζόμενο πιστοποιητικό θανάτου προκύπτει ότι ο θανών είχε αμερικανική υπηκοότητα, αν και ήταν ελληνικής καταγωγής, και ειδικότερα η οικογένειά του κατοικεί στην Κάρπαθο Δωδεκανήσου, όπου ο θανών είχε περιουσιακά στοιχεία. Κατά τα εκτεθέντα στην μείζονα σκέψη της παρούσας το παρόν Δικαστήριο έχει διεθνή δικαιοδοσία προς έκδοση κληρονομητηρίου μετά από αίτηση των κληρονόμων θανόντα, πλην όμως ως προς τις κληρονομικές σχέσεις του θανόντα, πιο συγκεκριμένα όσον αφορά τους λόγους επαγωγής της κληρονομίας και τα καλούμενα σε αυτήν πρόσωπα, θα εφαρμοστεί το δίκαιο της ιθαγένειας του, το οποίο στην προκειμένη περίπτωση είναι το δίκαιο της πολιτείας Βιρτζίνια των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, όπου γεννήθηκε και κατοικούσε ο θανών.

Όπως προκύπτει δε από τον Κώδικα της Βιρτζίνια, και πιο συγκεκριμένα από τον Τίτλο 64.1, Κεφάλαιο 1, άρθρο 1, περίπτωση 3η του Κώδικα αυτού, σε περίπτωση που ο θανών αποβιώσει αδιάθετος και δεν έχει σύζυγο ή τέκνα, στην κληρονομία του υπεισέρχονται οι γονείς του, αν δε ένας εξ αυτών έχει αποβιώσει, μόνο ο επιζήσας γονέας. Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι μέχρι την ημέρα της συζήτησης της κρινόμενης αίτησης δεν δημοσιεύθηκε διαθήκη του αποβιώσαντος, ούτε και υπήρχε εκκρεμής δίκη με διάδικους τους αιτούντες, η οποία να αφορά την κληρονομία. Ο κληρονομούμενος άφησε κατά την προαναφερθείσα διάταξη του αμερικανικού δικαίου μοναδικούς εξ αδιαθέτου κληρονόμους του σε ολόκληρη την κινητή και ακίνητη κληρονομιαία περιουσία του τους γονείς του Ν. Π. και Ε. σύζ. Ν. Π., ήδη πρώτο και δεύτερη των αιτούντων, κατά ποσοστό ½ εξ αδιαιρέτου έκαστο, οι οποίοι δεν αποποιήθηκαν την κληρονομία. Αντίθετα, ο τρίτος των αιτούντων, αδελφός του κληρονομούμενου, δεν συμπεριλαμβάνεται στα κατά το εφαρμοστέο ως άνω δίκαιο εξ αδιαθέτου καλούμενα στην κληρονομία του θανόντα πρόσωπα, δηλαδή δεν είναι κληρονόμος αυτού και, ως τούτου, δεν νομιμοποιείται να αιτηθεί την χορήγηση κληρονομητηρίου. Πρέπει, επομένως, η υπό κρίση αίτηση να γίνει εν μέρει δεκτή ως βάσιμη και κατ` ουσία και να διαταχθούν όσα ειδικότερα ορίζονται στο διατακτικό της απόφασης.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ:

ΔΕΧΕΤΑΙ εν μέρει την αίτηση.

ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ το Γραμματέα του Δικαστηρίου αυτού να χορηγήσει στους πρώτο και δεύτερη των αιτούντων κληρονομητήριο, το οποίο να πιστοποιεί ότι εξ αδιαθέτου κληρονόμοι του Μ. Π., κατοίκου εν ζωή της πολιτείας Βιρτζίνια των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, ο οποίος απεβίωσε την 10η Ιουνίου 2007 στην πολιτεία Μέριλαντ των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, είναι οι γονείς του Ν. Π. και Ε. σύζ. Ν. Π. κατά ποσοστό ½ εξ αδιαιρέτου έκαστος σε ολόκληρη την κινητή και ακίνητη κληρονομιαία περιουσία του

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης και Συνεργάτες, Δικηγορικό Γραφείο, Θεσσαλονίκη - Αθήνα