Τουριστικά καταλύματα - Κατάργηση πράξεων επιβολής προστίμου (Συμβούλιο της Επικρατείας, αριθμός απόφασης 3051/2011)
Περίληψη: Διοικητικές πράξεις, με τις οποίες είχαν επιβληθεί διοικητικές κυρώσεις προ της ισχύος του Ν 3766/2009 σε επιχειρήσεις τουριστικών καταλυμάτων του άρθ. 2 παρ. 1Α-B΄ Ν 2160/1993 , μεταξύ των οποίων και τα ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, ενοικιαζόμενα επιπλωμένα διαμερίσματα κ.λπ., για παράβαση της τουριστικής νομοθεσίας, η οποία συνίσταται στη λειτουργία τους χωρίς ειδικό σήμα λειτουργίας, καταργούνται από τη δημοσίευση του νόμου αυτού, οι δε εκκρεμείς δίκες, που δημιουργήθηκαν από την προσβολή των εν λόγω διοικητικών κυρώσεων καταργούνται λόγω κατάργησης των πράξεων επιβολής των σχετικών κυρώσεων.
[…] 2. Επειδή με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση: α) της υπ΄ αριθ. …/16.6.2006 πράξης του Προϊσταμένου της Περιφερειακής Υπηρεσίας Τουρισμού Θεσσαλίας του ΕΟΤ, με την οποία επιβλήθηκε στον πρώτο εκ των αιτούντων πρόστιμο 18.932,98 ευρώ, διότι είχε θέσει σε λειτουργία τουριστικό κατάλυμα στ… Α χωρίς το ειδικό σήμα λειτουργίας του Ν 2160/1993 , β) της από 4.10.2006 (συνεδρίαση … θέμα …) απόφασης της Επιτροπής Προσφυγών του Ν 3270/2004 , με την οποία αποφασίσθηκε η διατήρηση του προστίμου και γ) της υπ΄ αριθ. …/16.11.2006 απόφασης της Υπουργού Τουριστικής Ανάπτυξης, με την οποία κυρώθηκε η πιο πάνω απόφαση της Επιτροπής.
3. Επειδή το άρθ. 51 παρ. 1 του Ν 3659/2008 (ΦΕΚ Α΄ 77/7.5.2008), με το οποίο προστέθηκε παρ. 4 στο άρθ. 1 του Ν 1406/1983 (ΦΕΚ Α΄ 182) και ορίσθηκε, μεταξύ άλλων, ότι υπάγονται στη δικαιοδοσία των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, εκδικαζόμενες ως διαφορές ουσίας, οι διαφορές που αναφύονται από την επιβολή διοικητικών κυρώσεων για παράβαση των διατάξεων της νομοθεσίας περί τουριστικών επιχειρήσεων (περ. α΄ υποπερ. ββ΄), δεν καταλαμβάνει, σύμφωνα με το ίδιο άρθ. 51 παρ. 4 του Ν 3659/2008 , τις υποθέσεις που ήταν εκκρεμείς κατά την έναρξη της ουσιαστικής ισχύος του νόμου, η οποία, κατά το άρθ. 82, άρχισε μετά ένα μήνα από τη δημοσίευσή του. Επομένως, το κρινόμενο ένδικο βοήθημα, το οποίο ασκήθηκε στις 29.1.2007, δεν συνιστά προσφυγή ουσίας και δεν υπάγεται στη δικαιοδοσία των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων (ΣτΕ 3629 - 1/2010 ).
4. Επειδή από την αμφισβήτηση της νομιμότητας των προσβαλλόμενων πράξεων, οι οποίες δεν υπόκεινται σε άλλο ένδικο βοήθημα, ιδρύεται διοικητική διαφορά υπαγόμενη στην ακυρωτική αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας, η κρινόμενη δε αίτηση αρμοδίως εισάγεται προς εκδίκαση ενώπιον του παρόντος Τμήματος (ΣτΕ 3629/2010 κ.ά.).
5. Επειδή στο άρθ. 2 παρ. 1 του N 2160/1993 (ΦΕΚ Α΄ 118), όπως ο νόμος αυτός ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο έκδοσης της πρώτης προσβαλλόμενης πράξης, ορίζεται ότι: «Τουριστικά καταλύματα είναι οι τουριστικές επιχειρήσεις που υποδέχονται τουρίστες και παρέχουν σε αυτούς διαμονή και άλλες συναφείς προς τη διαμονή υπηρεσίες, όπως εστίαση, ψυχαγωγία, αναψυχή, άθληση και διακρίνονται … ως εξής: Α. Κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα: α) Ξενοδοχεία κλασικού τύπου …». Περαιτέρω, στην παρ. 3 του άρθ. 3 του αυτού νόμου ορίζεται ότι: «Ο ΕΟΤ τηρεί μητρώο των τουριστικών επιχειρήσεων του άρθ. 2 του παρόντος με αύξοντα αριθμό, τον οποίο αναγράφει σε ειδικό σήμα λειτουργίας που χορηγεί σε όλες τις ανωτέρω επιχειρήσεις … Το ειδικό σήμα λειτουργίας αντικαθιστά την άδεια λειτουργίας επιχειρήσεως που χορηγεί ο ΕΟΤ …», ενώ στο επόμενο άρθ. 4 παρ. 4 και 13 του ιδίου νόμου ορίζεται ότι: «α) Σε όποιον λειτουργεί τουριστική επιχείρηση έναντι ανταλλάγματος χωρίς να είναι καταχωρημένη στο ειδικό μητρώο του ΕΟΤ επιβάλλεται πρόστιμο ύψους πενήντα χιλιάδων (50.000) ανά κλίνη, εφ΄ όσον πρόκειται για κατάλυμα της παρ. 1 του άρθ. 2 …» (παρ. 4) και ότι: «Προ της επιβολής οποιασδήποτε διοικητικής κύρωσης που επιβάλλει ο ΕΟΤ καλείται επί αποδείξει ο υπόχρεος της παράβασης να δώσει εξηγήσεις και σχετικές διευκρινίσεις μέσα σε δεκαπέντε (15) ημέρες από την παραλαβή της σχετικής κλήσης. Κατά των πράξεων επιβολής των διοικητικών κυρώσεων που επιβάλλει ο ΕΟΤ επιτρέπεται προσφυγή ενώπιον της Επιτροπής της παρ. 3 του άρθ. 2 του Ν 642/1977 … για τις τουριστικές επιχειρήσεις των παρ. 1, 2 και 3 του άρθ. 2 του παρόντος …» (παρ. 13).
6. Επειδή από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Ο Σταθμός Τουριστικής Αστυνομίας Α απέστειλε στον ΕΟΤ το υπ΄ αριθ. .../8.5.2006 έγγραφο, στο οποίο εκτίθεται ότι εις βάρος του Χ πρώτου από τους αιτούντες, υποβλήθηκε μήνυση, διότι μετά από έλεγχο που διενεργήθηκε στις 25.4.2006 διαπιστώθηκε ότι ο ανωτέρω είχε θέσει σε λειτουργία, στην περιοχή Α ξενοδοχείο δυναμικότητας 63 δωματίων με 126 κλίνες χωρίς να διαθέτει το ειδικό σήμα λειτουργίας του ΕΟΤ. Με το υπ΄ αριθ. …/19.5.2006 έγγραφο του Προϊσταμένου της Περιφερειακής Υπηρεσίας Τουρισμού Θεσσαλίας (εφ΄ εξής ΠΥΤ Θεσσαλίας), ο πρώτος από τους αιτούντες κλήθηκε να παράσχει εξηγήσεις, έως 5.6.2006, μετά δε την άπρακτη παρέλευση της ταχθείσας προθεσμίας, εκδόθηκε η απόφαση …/16.6.2006 (πρώτη προσβαλλομένη) του αυτού Προϊσταμένου, με την οποία επιβλήθηκε εις βάρος του πρόστιμο συνολικά ύψους 18.932,98 ευρώ με την αιτιολογία ότι είχε θέσει σε λειτουργία ξενοδοχείο χωρίς προηγουμένως να έχει εφοδιασθεί με το ειδικό σήμα λειτουργίας του Ν 2160/1993 . Μετά ταύτα, στις 3.7.2006 διενεργήθηκε επιθεώρηση στο εν λόγω ξενοδοχείο από τον υπάλληλο της ΠΥΤ Θεσσαλίας …, κατά την οποία διαπιστώθηκε ότι δεν είχαν εφαρμοσθεί τα εγκεκριμένα από τον ΕΟΤ σχέδια και ότι βοηθητικοί χώροι είχαν μετατραπεί σε δωμάτια (βλ. την από 5.7.2006 έκθεση επιθεώρησης). Ακολούθως, κατά της πράξης επιβολής προστίμου ο πρώτος από τους αιτούντες άσκησε την από 14.7.2006 προσφυγή ενώπιον της Επιτροπής Προσφυγών του άρθ. 4 παρ. 6 του Ν 3270/2004 , η οποία με το πρακτικό (δεύτερη προσβαλλομένη) της 4.10.2006 (… συνεδρίαση, θέμα …) αποφάσισε τη διατήρηση του προστίμου, η απόφαση δε αυτή κυρώθηκε με την υπ΄ αριθ. …/16.11.2006 απόφαση της Υπουργού Τουριστικής Ανάπτυξης (τρίτη προσβαλλομένη). Με το από 23.12.2009 υπόμνημα που υποβλήθηκε μετά τη συζήτηση της υπόθεσης, εντός της χορηγηθείσης από την Πρόεδρο του Δικαστηρίου προθεσμίας, οι αιτούντες προσκόμισαν ακριβές φωτοτυπικό αντίγραφο, επικυρωμένο από τον δικηγόρο Τρικάλων … του υπ΄ αριθ. …/6.11.2007 ειδικού σήματος λειτουργίας, το οποίο χορηγήθηκε από την ΠΥΤ Θεσσαλίας για το ξενοδοχείο Β στην περιοχή Α κλασσικού τύπου - παραθερισμού 56 δωματίων (115 κλίνες), ιδιοκτησίας της δεύτερης αιτούσας εταιρείας.
7. Επειδή με το άρθ. 1 του Ν 3766/2009 (ΦΕΚ Α΄ 102) ορίσθηκαν τα εξής: «1. Στα τουριστικά καταλύματα των περ. Α και Β της παρ. 1 του άρθ. 2 του Ν 2160/1993 , όπως η παράγραφος αυτή ισχύει, που λειτουργούν κατά τη δημοσίευση του παρόντος χωρίς το προβλεπόμενο ειδικό σήμα λειτουργίας (ΕΣΛ) λόγω: α) μη χορήγησής του, από της ενάρξεως της λειτουργίας του, όποτε και αυτή εχώρησε, β) λήξης ισχύος των δικαιολογητικών, γ) ανάκλησης ή αφαίρεσης αυτού για οποιονδήποτε λόγο ή που λειτουργούν με ΕΣΛ το οποίο δεν καλύπτει το σύνολο της υφισταμένης κατάστασης του καταλύματος, χορηγείται ΕΣΛ, εφ΄ όσον οι ιδιοκτήτες ή οι εκμεταλλευόμενοι αυτά υποβάλουν, εντός προθεσμίας έξι μηνών από της δημοσιεύσεως του παρόντος νόμου, αίτηση χορήγησης του σήματος με τα κατωτέρω προβλεπόμενα δικαιολογητικά: … 3. Το ΕΣΛ χορηγείται από τις κατά τόπους αρμόδιες Περιφερειακές Υπηρεσίες Τουρισμού (ΠΥΤ), μετά από έλεγχο πληρότητας του συνοδευτικού φακέλου δικαιολογητικών, εντός αποκλειστικής προθεσμίας δύο μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αιτήσεως. Σε περίπτωση διαπίστωσης υποβολής ανακριβών στοιχείων, που αφορούν στη δυναμικότητα του καταλύματος, επιβάλλεται πρόστιμο διπλάσιο του αρχικώς προβλεπόμενου τέλους λειτουργικής τακτοποίησης της παρ. 5 του παρόντος άρθρου. 4. … 5. Στις τουριστικές επιχειρήσεις του παρόντος άρθρου, οι οποίες λειτουργούσαν κατά τη δημοσίευση του παρόντος χωρίς το προβλεπόμενο ΕΣΛ, λόγω μη χορηγήσεως, λήξης της ισχύος, ανάκλησης ή αφαίρεσης αυτού για οποιονδήποτε λόγο, δεν επιβάλλονται οι προβλεπόμενες από τις ισχύουσες διατάξεις διοικητικές κυρώσεις, αρμοδιότητας Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης και ΕΟΤ μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2009, υπό την προϋπόθεση ότι οι κατά νόμο υπόχρεοι έχουν υποβάλει ή θα υποβάλουν εντός της στην παρ. 1 του παρόντος προβλεπόμενης προθεσμίας αίτηση χορήγησης του ΕΣΛ συνοδευομένη με τα προβλεπόμενα στην παρ. 1 δικαιολογητικά. Τυχόν επιβληθείσες διοικητικές κυρώσεις και για οποιονδήποτε λόγο, καταργούνται από της δημοσιεύσεως του νόμου, όπως και, οποιεσδήποτε εκκρεμείς δίκες σχετικές με την επιβολή των παραπάνω διοικητικών κυρώσεων. 6. … 7. …».
8. Επειδή με τις υπ΄ αριθ. 3629/2010, 3630/2010 και 3631/2010 αποφάσεις του Τμήματος έγινε δεκτό ότι κατά την έννοια του τελευταίου εδαφίου της ανωτέρω παρ. 5 του άρθ. 1 του Ν 3766/2009 , διοικητικές πράξεις με τις οποίες είχαν επιβληθεί διοικητικές κυρώσεις προ της ισχύος του νόμου αυτού σε επιχειρήσεις τουριστικών καταλυμάτων των υποπαρ. Α΄ και Β΄ της παρ. 1 του άρθ. 2 του Ν 2160/1993 , μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται τα ξενοδοχεία, τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, τα ενοικιαζόμενα επιπλωμένα διαμερίσματα κ.λπ., για την παράβαση της τουριστικής νομοθεσίας, η οποία συνίσταται στη λειτουργία τους χωρίς Ειδικό Σήμα Λειτουργίας, καταργούνται από τη δημοσίευση του νόμου αυτού, οι δε εκκρεμείς δίκες, που δημιουργήθηκαν από την προσβολή των εν λόγω διοικητικών κυρώσεων καταργούνται λόγω της κατάργησης των πράξεων επιβολής των κυρώσεων αυτών. Περαιτέρω, με τις αυτές αποφάσεις έγινε δεκτό ότι η διάταξη του τελευταίου εδαφίου της παρ. 5 του άρθ. 1 του Ν 3766/2009 είναι ανίσχυρη και μη εφαρμοστέα, διότι αντίκειται στις συνταγματικές αρχές του κράτους δικαίου, του σεβασμού και της προστασίας της αξίας του ανθρώπου και της ισότητας και ότι δεν πρέπει να θεωρηθεί κατηργημένη ούτε η πράξη επιβολής της επίμαχης διοικητικής κύρωσης ούτε η σχετική δίκη, το ζήτημα δε της συνταγματικότητας της παραπάνω διάταξης παραπέμφθηκε προς επίλυση στην επταμελή σύνθεση του Τμήματος. Όπως προκύπτει από τα εκτιθέμενα στις προηγούμενες σκέψεις, τα παραπεμφθέντα ζητήματα ανακύπτουν και στην παρούσα υπόθεση, για τον λόγο δε αυτό το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει να αναβληθεί η έκδοση οριστικής απόφασης μέχρι να επιλυθούν τα ζητήματα αυτά από την επταμελή σύνθεση του Τμήματος και να ορισθεί νέα δικάσιμος η 8η Φεβρουαρίου 2012. […] [Αναβάλλει - Διατάσσει κοινοποίηση.]
πηγή: nbonline.gr
Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα