Αλληλόχρεος λογαριασμός μεταξύ εμπόρων (Εφετείο Αθηνών - Αριθμός απόφασης: 483/2010)

Περίληψη: Αλληλόχρεος λογαριασμός μεταξύ εμπόρων. Λειτουργία αυτού. Δεν ενδιαφέρει αν έγιναν αποστολές και από τους δύο συμβαλλομένους. Κλείσιμο αλληλοχρέου λογαριασμού. Αντικείμενο απόδειξης του δανειστή που επικαλείται το κλείσιμο.

[...] Όπως συνάγεται από τον συνδυασμό των διατάξεων, που περιέχονται στα άρθρα 361, 874 ΑΚ, 112 ΕισΝΑΚ, 669 ΕμπΝ, 47 και 64 έως 67 του ΝΔ της 17.7/13.8.1923 «περί ειδικών διατάξεων επί ανωνύμων εταιριών», αλληλόχρεος λογαριασμός υφίσταται, όταν δύο συμβαλλόμενα μέρη, από τα οποία, το ένα, τουλάχιστον, έχει την εμπορική ιδιότητα, συμφωνούν, ότι οι μεταξύ τους δοσοληψίες και απαιτήσεις, που θα προκύπτουν (και από τις δύο πλευρές) από τις μεταξύ τους συναλλαγές, δεν θα επιδιώκονται χωριστά και μεμονωμένα, αλλά θα καταχωρούνται σε έναν κοινό χρεοπιστωτικό λογαριασμό, με τον τύπο και τη μορφή χρεοπιστωτικών κονδυλίων, τα οποία, μολονότι διατηρούν το νομικό τους χαρακτήρα, αποβάλλουν, διά και από της καταχωρήσεως, την αυτοτέλεια τους, ώστε να μη μπορούν πλέον να επιδιωχθούν ή διατεθούν χωριστά, με αποτέλεσμα να οφείλεται μόνο το κατάλοιπο που προκύπτει κατά το κλείσιμο του λογαριασμού, με την αντιπαραβολή των κονδυλίων (ΑΠ Ολ 31/1997 ΝοΒ 46,193, ΑΠ 857/2006 ΝοΒ 2007,705, ΑΠ 192/2005 ΕλλΔνη 47,458, ΑΠ 1217/1995 ΕλλΔνη 39,817, ΑΠ 1524/1991 ΕλλΔνη 34,313). Για να είναι νόμιμη τέτοια αγωγή, με την οποία δηλαδή, ο δανειστής ενάγων ζητεί να υποχρεωθεί ο εναγόμενος οφειλέτης να του καταβάλει το κατάλοιπο αλληλόχρεου μεταξύ τους λογαριασμού, αρκεί να εκτιμάται, από το περιεχόμενο της, ότι παρασχέθηκε στα μέρη η δυνατότητα αμοιβαίων χρεοπιστώσεων, έστω και αν δεν προέβησαν, πράγματι, τα μέρη σε αυτές, αφού δεν είναι αναγκαία προϋπόθεση ο λογαριασμός να κατέστη υποχρεωτικά πιστωτικός διαδοχικά και για τα δύο μέρη (ΑΠ 857/2006 ό.π., καθώς και σε ΧρΙΔ 2006,727, ΕφΠειρ 78/2008 σε ΔΕΕ 2009,82). Αρκεί, συνεπώς, να υπήρχε η αμφίπλευρη δυνατότητα τουλάχιστον αποστολών (και από τα δύο δηλαδή μέρη), είναι δε αδιάφορο, αν, μετά τη σύναψη του αλληλόχρεου λογαριασμού που συμφωνήθηκε η υπαγωγή σε αυτόν των μεταξύ των μερών απαιτήσεων, πραγματικά έγιναν, κατά τη διάρκεια του, αποστολές και από τα δύο μέρη ή αν το ένα, μόνο, από τα μέρη αυτά, διενήργησε τέτοιες αποστολές (ΑΠ Ολ 31/1997 ό.π., ΑΠ 1795/2007 ΧρΙΔ 2007,925, ΕφΑΘ 4977/2008 ΕλλΔνη 2009,531). Εξ άλλου, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 874 ΑΚ, δεν απαιτείται έγγραφο, αν η αναγνώριση χρέους αφορά κατάλοιπο αλληλόχρεου λογαριασμού που έχει κλείσει. Όταν, όμως, ο δανειστής που ενάγει επικαλείται σύμβαση αλληλόχρεου λογαριασμού που έχει κλείσει, καθώς και αναγνώριση εκ μέρους του οφειλέτη καταλοίπου αλληλόχρεου λογαριασμού, δεν είναι, πλέον, υποχρεωμένος να καθορίσει και να αποδείξει όλα τα καθ` έκαστον κονδύλια του αλληλόχρεου λογαριασμού, δηλαδή καθένα από τα κονδύλια του χωριστά με τα στοιχεία τους, όπως χρόνο και αιτία αυτών, αλλά μόνο υποχρεούται, απλώς, να προτείνει και να αποδείξει, ότι η απαίτηση του προέρχεται από τέτοια αιτία, δηλαδή από αλληλόχρεο λογαριασμό, με αναγνώριση του υπολοίπου του. Αντίθετα, όταν ο δανειστής που ενάγει επικαλείται μεν τη σύμβαση αλληλόχρεου λογαριασμού που έχει κλείσει χωρίς, όμως, να επικαλείται συγχρόνως και σύμβαση αναγνώρισης του καταλοίπου του, έχει τότε την πρόσθετη υποχρέωση να προτείνει και να αποδείξει, επιπλέον, εκτός από την κατάρτιση της συμβάσεως και το καθένα από τα κονδύλια του λογαριασμού χωριστά με τα στοιχεία τους (ΑΠ 857/2006 ό.π., ΑΠ 192/2005 ό.π., ΑΠ 1217/1995 ό.π., ΑΠ 1524/1991 ό.π., ΕφΑΘ 5361/2006 Αρμ 2007,1714). [...] (Δέχεται την έφεση.)

ΠΗΓΗ: NOMOS

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα