Συναινετικό διαζύγιο. Συμφωνία των συζύγων για τα οικονομικά ζητήματα με ιδιωτικό συμφωνητικό κατά την έκδοση συναινετικού διαζυγίου. Απορρίπτεται μεταγενέστερη αγωγή για μεγαλύτερη συμμετοχή στα αποκτήματα του γάμου (Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών, αριθμός απόφασης 2551/2006).

[...] Με την υπό κρίση αγωγή η ενάγουσα εκθέτει ότι ο γάμος της με τον εναγόμενο σύζυγό της που τελέσθηκε, στις 10.10.1981, στο Περιστέρι Αττικής, λύθηκε αμετάκλητα με διαζύγιο, στις 11.9.2003. Ότι ο εναγόμενος ο οποίος κατά την τέλεση του γάμου τους δεν είχε περιουσία, κατά τη διάρκεια του γάμου τους αύξησε την περιουσία του με την απόκτηση στο όνομά του, του περιγραφομένου στην αγωγή διαμερίσματος, αξίας κατά το χρόνο της αμετάκλητης λύσης του γάμου τους 126.193 ευρώ. Ότι η ίδια η ενάγουσα συνέβαλε στην επαύξηση αυτή με τους αναφερόμενους στην αγωγή τρόπους κατά τα 2/3. Με βάση τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά η ενάγουσα ζητεί να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να της καταβάλει το μέρος της επαύξησης που αντιστοιχεί στη δική της συμβολή (2/3) και ανέρχεται στο ποσό των 84.130 ευρώ (126.193 ευρώ χ 2/3), με το νόμιμο τόκο από την επομένη της επίδοσης της αγωγής, μέχρι την εξόφληση, να κηρυχθεί η απόφαση προσωρινά εκτελεστή και να καταδικασθεί ο εναγόμενος στη δικαστική της δαπάνη. Με αυτό το περιεχόμενο η αγωγή αρμοδίως φέρεται προς συζήτηση ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου κατά την τακτική διαδικασία (αρθρ. 18 παρ. 1 και 22 του ΚπολΔ) και είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1400 ΑΚ, 345, 346, 907 και 908 και 176 του ΚπολΔ. Επομένως, πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω κατ' ουσίαν, δεδομένου ότι για το παραδεκτό της α) έχει καταβληθεί το απαιτούμενο τέλος δικαστικού ενσήμου με τις νόμιμες υπέρ τρίτων προσαυξήσεις (βλ. υπ' αριθμ. 4427622/27.10.2005 διπλότυπο είσπραξης Δ.Ο.Υ. ΙΘ' Αθηνών με τα επικοληθέντα ένσημα υπέρ ΤΠΔΑ και υπ' αριθμ. 520659/27.10.1005 δελτίο δικαστικού ενσήμου ΤΝ) και β) έχει τηρηθεί η προβλεπόμενη από το άρθρο 214Α' του ΚΠολΔ προδικασία περί απόπειρας συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς (βλ. υπ' αριθμ. 11.774/6.10.2004 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών Ι. Π., καθώς και την από 8.10.2004 δήλωση της πληρεξούσιας δικηγόρου της ενάγουσας), δεδομένου ότι ο εναγόμενος κλήθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα από την ενάγουσα για να γίνει απόπειρα εξώδικης επίλυσης της διαφοράς, πλην όμως αυτός δεν προσήλθε κατά τον ορισμένο τόπο και χρόνο για να συμμετάσχει σ' αυτήν. Η κατά το άρθρο 1400 αξίωση του συζύγου για συμμετοχή στα αποκτήματα του άλλου είναι ενοχική και προσωποπαγής, γεννάται δε από τη στιγμή που θα λυθεί ή θα ακυρωθεί αμετακλήτως α γάμος ή που θα συμπληρωθεί τριετία στη διάσταση των συζύγων.

Εξάλλου, όπως συνάγεται από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 3, 174, 178, 871, 1400 και 1441 ΑΚ, ναι μεν η διάταξη του άρθρου 1400 ΑΚ έχει τον χαρακτήρα κανόνα αναγκαστικού δικαίου, ώστε δεν χωρεί παραίτηση εκ των προτέρων, δεν αποκλείεται όμως από τη διάταξη αυτή, όπως το ζήτημα των αποκτημάτων γίνει αντικείμενο των διαπραγματεύσεων των συζύγων για να καταλήξουν στην κατά το άρθρο 1441 ΑΚ συμφωνία συναινετικού διαζυγίου, με τον όρο ότι η συμφωνία των και για τα αποκτήματα τελεί υπό την αίρεση της εκ του λόγου αυτού διαζυγίου λύσεως του γάμου. Εφόσον μόνη η κοινή συναίνεση σε διαζύγιο συνιστά αυτοτελή και δεσμευτικό για το δικαστή λόγο διαζυγίου, και η υπό αίρεση ρύθμιση στο στάδιο αυτό της ενοχικής αξιώσεως για τα αποκτήματα, ακόμη και δια παραιτήσεως, είναι ισχυρά, εκτός αν στη συγκεκριμένη περίπτωση, συντρέχουν οι γενικοί όροι ακυρότητας της δηλώσεως βουλήσεως, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 178 και 179 του ΑΚ (ΑΠ 668/2001 ΕλλΔνη 42. 1555, Εφθεσ. 2910/1990 Αρμ. 1990. 1186, ΠΠρΞ 62/1999 ΕλλΔνη 41. 542). Στην προκειμένη περίπτωση ο εναγόμενος με τις εμπρόθεσμες προτάσεις του, ισχυρίζεται ότι μεταξύ αυτού και της εναγομένης, ενόψει της λύσεως του γάμου τους με συναινετικό διαζύγιο, συμφωνήθηκε εγγράφως ότι η συμβολή της ενάγουσας στην επαύξηση της περιουσίας του κατά τη διάρκεια του γάμου τους και συγκεκριμένα στην αγορά του διαμερίσματος, ανέρχεται στο ποσό των 9.000.000 δρχ., το οποίο θα αξιώσει μόνο σε περίπτωση πώλησης του διαμερίσματος. Ο ισχυρισμός αυτός συνιστά ένσταση, η οποία σύμφωνα με τα προαναφερόμενα στη μείζονα σκέψη, είναι νόμιμη και πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω κατ' ουσίαν. Από την εκτίμηση των μαρτύρων των διαδίκων που εξετάσθηκαν στο ακροατήριο και περιέχονται στα ταυτάριθμα με την παρούσα απόφαση πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης αυτού του Δικαστηρίου από τα έγγραφα που επικαλούνται και νόμιμα προσκομίζουν οι διάδικοι, την υπ' αριθμ. 570/21.10.2004 ένορκη βεβαίωση μιας μάρτυρος της ενάγουσας που λήφθηκε νομότυπα ενώπιον της συμβολαιογράφου Αθηνών Β. Ν., κατόπιν νομίμου κλητεύσεως του εναγομένου (βλ. υπ' αριθμ. 11.815/2004 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών Ι. Π.), αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι τέλεσαν νόμιμο θρησκευτικό γάμο, στις 10.10.1981, στο Περιστέρι Αττικής, από τον οποίο απέκτησαν δύο τέκνα την Ε. και τον Σ., ηλικίας σήμερα 23 και 20 ετών, αντίστοιχα. Ο γάμος τους με την υπ' αριθμ. 2712/2003 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (Δ. εκούσιας δικαιοδοσίας) λύθηκε αμετάκλητα με διαζύγιο.

Κατά το χρόνο της τελέσεως του μεταξύ τους γάμου οι διάδικοι δεν είχαν περιουσιακά στοιχεία. Κατά τη διάρκεια του γάμου τους ο εναγόμενος, βάσει του υπ' αριθμ. 7.175/1997 συμβολαίου αγοραπωλησίας της συμβολαιογράφου Περιστερίου Μ. Π., που μεταγράφηκε νόμιμα, απέκτησε κατά πλήρη κυριότητα ένα διαμέρισμα που βρίσκεται στον τρίτο όροφο πάνω από την πυλωτή της, επί της οδού Τ., αρ. 19-21, πολυκατοικίας στο Περιστέρι Αττικής, επιφανείας 72 τ.μ., ιδιόκτητου όγκου 216 κ.μ. και ποσοστού συνδικοκτησίας επί του οικοπέδου 175/1000 εξ αδιαιρέτου, αγοραίας αξίας κατά τη λύση του γάμου τους 126.193 ευρώ. Η αξία συνεπώς της περιουσίας του εναγομένου κατά τη λύση του γάμου τους, ήτοι η αξία της αποκτηθείσας κατά το γάμο περιουσίας του εναγομένου ανέρχεται στο ανωτέρω ποσό. Ο εναγόμενος από την αρχή του γάμου τους και μέχρι τη λύση του, εργαζόταν ως τεχνίτης - σιδηρουργός σε διάφορες επιχειρήσεις, λαμβάνοντας κατά το έτος 1981 μισθό 30.000 δρχ., ο οποίος σταδιακά κατά το έτος 1997 είχε ανέλθει σε 281.000 δρχ. Η ενάγουσα μετά τη τέλεση του γάμου τους ασχολήθηκε με την ανατροφή, φροντίδα και περιποίηση των δύο τέκνων της και του συζύγου της. Επίσης καθ' όλη τη διάρκεια του γάμου τους εργαζόταν ως ιδιωτική υπάλληλος, ως εξής: α) το έτος 1981 στην επιχείρηση «ΕΙΡΜΟΣ» (βιβλιοδεσίες της εταιρείας «Ε. Μ. & ΣΙΑ Ε.Ε.»), αντί μισθού 13.000 δρχ., το έτος 1983 στο κατάστημα αθλητικών ειδών της Σ. Κ., αντί μισθού 26.0ΟΟ δρχ., τα έτη 1984 και 1985 στο κατάστημα γυναικείων ενδυμάτων «Μ.», αντί μισθού 30.000 δρχ., από τις αρχές του έτους 1986 έως και το έτος 1997 περιστασιακά (τρεις ημέρες την εβδομάδα) σε βιοτεχνία κουμπιών, αντί ημερομισθίου 4.000 δρχ., το έτος 1998 μέχρι και τον Οκτώβριο του 1999 ως οικιακή βοηθός, αντί μισθού 100.000 δρχ., από το έτος 1999 έως και το 2ΟΟΟ ως υπάλληλος στη διαφημιστική εταιρεία «Τ. Γ. - Κ. Μ. Ο.Ε.», αντί μισθού 164.000 δρχ., από τις αρχές Φεβρουαρίου 2001 μέχρι τέλος Ιουνίου του ιδίου έτους στην «OLYMPIC CATERING Α.Ε.», αντί μισθού 187.816 δρχ. ή 551 ευρώ και από τον Ιούνιο του έτους 2001 μέχρι τη λύση του γάμου τους κατά το έτος 2003 στην ασφαλιστική εταιρεία «ΑΣΤΡΑ ΙΝΤΕΡΝΑΤΙΟΝΑΛ Α.Ε.», αντί μισθού 580 ευρώ. Επίσης ο πατέρας της ενάγουσας Κ. Π. από την αρχή του γάμου τους παραχώρησε στους διαδίκους ένα διαμέρισμα στην οδό Π. 21-23 στο Περιστέρι, προκειμένου να εγκατασταθεί η οικογένεια τους και να μην καταβάλει ενοίκιο. Επιπλέον ο πατέρας της ενάγουσας προέβη στην πώληση διαμερίσματος με το υπ' αριθμ. 24.95S/1996 συμβόλαιο του συμβολαιογράφου Περιστερίου Δ. Κ., το τίμημα του οποίου, ύψους 9.000.000 δρχ., παρέδωσε στην ενάγουσα, η οποία το χρησιμοποίησε για την αγορά του διαμερίσματος από τον εναγόμενο.

Ακόμη ο πατέρας της ενάγουσας κατέβαλε σ' αυτή το ποσό των 2.500.000 δρχ. σε μετρητά, το οποίο επίσης χρησιμοποιήθηκε για την αγορά του διαμερίσματος. Συνεπώς από τα προαναφερθέντα αποδεικνύεται η συμβολή της ενάγουσας στην περιουσιακή επαύξηση του συζύγου της κατά ποσοστό 2/3, δεδομένου ότι με τις προαναφερθείσες παροχές προς το σύζυγο της και τα τέκνα τους επί χρονικό διάστημα 22 ετών και σύμφωνα με τα εισοδήματα των διαδίκων συνεισέφερε στην αντιμετώπιση των οικογενειακών τους αναγκών περισσότερα από όσα, βάσει της αναλογίας των δυνάμεων τους είχε υποχρέωση να συνεισφέρει, ώστε κατά το υπερβάλλον αυτό μέρος της συνεισφοράς συνέβαλε αποφασιστικά στην περιουσιακή επαύξηση του συζύγου της κατά το ανωτέρω ποσοστό. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι οι διάδικοι στα πλαίσια λύσης του γάμου τους με συναινετικό διαζύγιο υπέγραψαν το από 5.9.2001 ιδιωτικό συμφωνητικό, στο οποίο, μεταξύ άλλων, συμφώνησαν ότι η ενάγουσα συνέβαλε στην αγορά του διαμερίσματος από τον εναγόμενο με το ποσό των 9.000.000 δρχ., το οποίο ποσό η ενάγουσα θα δικαιούται να εισπράξει μόνο στην περίπτωση πωλήσεως του διαμερίσματος και ότι δεν πρόκειται να ασκήσει το δικαίωμα της αυτό σε διαφορετική περίπτωση. Ότι εάν μεταβιβασθεί το διαμέρισμα στα τέκνα των διαδίκων ή σε ένα από αυτά λόγω γονικής παροχής ή δωρεάς, η ενάγουσα θα παραιτηθεί παντός δικαιώματος ή αξιώσεως. Ότι εάν προς διευκόλυνση των τέκνων πωληθεί το διαμέρισμα σε τρίτο ώστε να περιέλθει το τίμημα σ' αυτά, θα ισχύουν τα ανωτέρω και πάλι υπό την προϋπόθεση της γνωστοποιήσεως της προθέσεως στην ενάγουσα. Το ιδιωτικό αυτό συμφωνητικό, το οποίο συμπληρώθηκε με το από 3.9.2003 ιδιωτικό συμφωνητικό των διαδίκων με επιπλέον διευκρινίσεις τους σχετικά με τη χρήση του διαμερίσματος, επικυρώθηκε, όσον αφορά την επιμέλεια του τότε ανηλίκου τέκνου τους Σ. και την επικοινωνία τους με αυτό, με την υπ' αριθμ. 2712/2003 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών. Η συμφωνία αυτή των διαδίκων που έγινε ενόψει της επικείμενης συναινετικής λύσης του γάμου τους και προς ρύθμιση των οικονομικών τους ζητημάτων είναι έγκυρη και ως εκ τούτου, εφόσον η ενάγουσα συμφώνησε ότι η συμβολή της στην επαύξηση της περιουσίας του εναγομένου ανέρχεται στο ανωτέρω ποσό, συνάγεται παραίτηση της από τη μεγαλύτερη συμβολή της. Εξάλλου για τη συμβολή της κατά το ποσό των 9.000.000 δρχ., εφόσον εγκύρως συμφωνήθηκε ότι θα δικαιούται αυτή μόνο στην περίπτωση πωλήσεως του διαμερίσματος, με τους όρους και προϋποθέσεις που αναφέρονται στο συμφωνητικό, δεν δύναται να αξιώσει η ενάγουσα αφού δεν επικαλείται ότι έγινε πώληση του διαμερίσματος, ούτε εξάλλου έγινε τέτοια πώληση. Συνεπώς, ενόψει των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η ένσταση του εναγομένου ως κατ' ουσίαν βάσιμη, να απορριφθεί ως κατ' ουσίαν αβάσιμη η αγωγή και να καταδικασθεί η ενάγουσα, λόγω της ήττας της (αρθρ. 176 του ΚπολΔ), στα δικαστικά έξοδα του εναγομένου, όπως ορίζεται ειδικότερα στο διατακτικό.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ: Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων. Απορρίπτει την αγωγή. Καταδικάζει την ενάγουσα στα δικαστικά έξοδα του εναγομένου το ύψος των οποίων καθορίζει στο ποσό των πεντακοσίων (500) ευρώ.

Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, Δικηγόρος, Θεσσαλονίκη - Αθήνα