Διατάξεις: άρθρα 57, 59, 914, 919, 920, 932 ΑΚ, 362-363, 367 ΠΚ, μόνο Ν 1178/1981
Περίληψη: Λήψη και δημοσίευση εικόνας/φωτογραφίας ιδιώτη από εφημερίδα. Δημοσίευση σε φύλλο εβδομαδιαίας εφημερίδας φωτογραφίας χωρίς τη συναίνεση του εικονιζόμενου ανηλίκου σε τοπική συνάφεια με άρθρο για ομοφυλόφιλους. Ταυτόχρονη προσβολή εικόνας και τιμής του προσώπου.
[…] Από τις διατάξεις των άρθρων 57 και 59 ΑΚ προστατεύεται το άμεσο και απόλυτο δικαίωμα της προσωπικότητας δηλαδή των αγαθών που συνθέτουν την υπόσταση του προσώπου, με το οποίο είναι αναπόσπαστα συνδεμένα. Τα αγαθά αυτά δεν αποτελούν αυτοτελή δικαιώματα, αλλά επί μέρους εκφάνσεις του ενιαίου δικαιώματος επί της ιδίας προσωπικότητας, σε τρόπο ώστε η προσβολή οποιασδήποτε από τις ανωτέρω εκφάνσεις από οποιονδήποτε τρίτο να σημαίνει και προσβολή της συνολικής έννοιας «προσωπικότητα». Κυριότερες από τις ανωτέρω εκδηλώσεις της προσωπικότητας είναι η ζωή, η σωματική ακεραιότητα και υγεία, η ελευθερία, η τιμή, το απόρρητο της ιδιωτικής ζωής, η εικόνα του προσώπου κ.λπ. Η εικόνα, ειδικότερα, παριστάνει την εξωτερική μορφή του ανθρώπου και γι' αυτή ισχύει η αρχή της αυτοδιαθέσεως, καθώς ο άνθρωπος εμφανίζεται δημόσια μόνον όταν αυτός θέλει και η εικόνα του δεν ανήκει στο κοινό αλλά μόνο σ' αυτόν. Για το λόγο αυτό δεν επιτρέπεται κατ' αρχήν σε κανέναν να αποτυπώσει (λ.χ. με φωτογράφηση ή κινηματογράφηση) ή να εκθέσει δημόσια (λ.χ. διά του τύπου ή μέσω τηλεοράσεως) την εικόνα άλλου, χωρίς τη συναίνεσή του. Μόνη η αποτύπωση ή και η εμφάνιση στο κοινό της εικόνας κάποιου προσώπου, χωρίς τη συναίνεσή του, προσβάλλει αυτοτελώς το δικαίωμά του στην προσωπικότητά του (στην εικόνα του), ακόμη και αν δεν μνημονεύεται το όνομα του εικονιζόμενου και δεν απαιτείται να προσβάλλεται συγχρόνως και άλλο αγαθό της προσωπικότητας του εικονιζόμενου, όπως η τιμή του, με την κατά μειωτικό τρόπο εμφάνιση της φυσιογνωμίας του ή το απόρρητο της ιδιωτικής του ζωής με την εμφάνιση σκηνών από αυτήν. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, εάν δηλαδή το εικονιζόμενο πρόσωπο εμφανίζεται υπό συνθήκες που μειώνουν την τιμή και την υπόληψή του ή που παραβιάζουν το απόρρητο της ιδιωτικής του ζωής, τότε προσβάλλονται περισσότερες εκφάνσεις της προσωπικότητας και η προσβολή είναι σημαντικότερη. Η προσβολή του προσώπου, όμως, καθίσταται ακόμη βαρύτερη, όταν, στη χρησιμοποιούμενη εικόνα, το πρόσωπο απεικονίζεται γυμνό ή ημίγυμνο (ΑΠ 543/2009 ΧρΙΔ 2010,253, ΑΠ 1609/2009, δημοσίευση σε «Νόμος», ΑΠ 961/2003, δημοσίευση σε «Νόμος»). Περαιτέρω, η προσωπικότητα του ατόμου προστατεύεται και από τις διατάξεις των άρθρων 362 και 363 ΠΚ, η αντικειμενική υπόσταση των οποίων αποτελεί και το παράνομο της προσβολής (ΠΠρΘεσ 7891/2003 Αρμ 2004,202, ΠΠρΑθ 7902/1996 ΕλλΔνη 38,941). Κατά τη διάταξη δε του άρθρου 362 ΠΚ, τελεί το έγκλημα της δυσφήμησης όποιος ισχυρίζεται με οποιονδήποτε τρόπο ενώπιον τρίτων ή διαδίδει για κάποιον άλλον γεγονός που μπορεί να βλάψει την τιμή ή την υπόληψη αυτού.
Περαιτέρω, από τη διάταξη του άρθρου 367 ΠΚ, που έχει εφαρμογή και στο ιδιωτικό δίκαιο, προκύπτει ότι δεν αποτελούν άδικη πράξη, και συνεπώς δεν δημιουργούν υποχρέωση αποζημίωσης, οι εκδηλώσεις που γίνονται για την εκτέλεση νομίμων καθηκόντων, την άσκηση νόμιμης εξουσίας ή τη διαφύλαξη (προστασία) δικαιώματος ή από άλλο δικαιολογημένο ενδιαφέρον ή σε ανάλογες περιπτώσεις. Δικαιολογημένο ενδιαφέρον, που πηγάζει από τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία και την κοινωνική αποστολή του τύπου, έχουν και τα πρόσωπα που συνδέονται με τη λειτουργία του, και κατά κύριο λόγο οι δημοσιογράφοι για τη δημοσίευση των ειδήσεων (γεγονότων) και σχολίων σχετικά με τις πράξεις και τη συμπεριφορά προσώπων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για το κοινωνικό σύνολο. Σε κάθε δε περίπτωση, όμως, που η ελευθερία του τύπου συγκρούεται με άλλο έννομο αγαθό, όπως αυτό της προσωπικότητας, πρέπει να σταθμιστεί η αξία της επιδιω- κόμενης πληροφορήσεως του κοινού με τη μέσω αυτής διακινδύνευση και προσβολή άλλου εννόμου αγαθού. Για να γίνει δε αυτή η στάθμιση, θα πρέπει να ερευνηθεί κατά πόσο η συγκεκριμένη πληροφορία είναι αναγκαία για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης πάνω σε ένα συγκεκριμένο θέμα και εξυπηρετεί την ανάγκη ενημερώσεως του κοινού. Περαιτέρω, επί προσβολής της προσωπικότητας διά του τύπου το άρθρο μόνον του Ν 1178/1981 ορίζει στην παρ. 1, ότι ο ιδιόκτητης κάθε εντύπου υποχρεούται σε πλήρη αποζημίωση για την παράνομη ζημία καθώς και σε χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη, οι οποίες προξενήθηκαν υπαίτια με δημοσίευμα, το οποίο θίγει την τιμή και την υπόληψη οποιουδήποτε ατόμου, έστω και αν η κατά το άρθρο 914 ΑΚ υπαιτιότητα, η κατ' άρθρο 919 ΑΚ πρόθεση και η κατ’ άρθρο 920 ΑΚ γνώση ή υπαίτια άγνοια συντρέχει μόνον στο πρόσωπο του συντάκτη του επιλήψιμου δημοσιεύματος ή, εάν αυτός είναι άγνωστος του εκδότη ή του διευθυντή σύνταξης του εντύπου (που συμπεριέλαβαν το δημοσίευμα στη δημοσιευτέα ύλη και που μπορεί να ενήργησαν ή ως προστήσαντες του συντάκτη ή ως συμμέτοχοι του τελευταίου). Με τη διάταξη αυτή καθιερώνεται γνήσια αντικειμενική ευθύνη του ιδιοκτήτη του εντύπου, υπό την προϋπόθεση ότι συντρέχει η κατά τα ανωτέρω υποκειμενική ευθύνη του συντάκτη, του εκδότη ή του διευθυντή. Τα τελευταία αυτά πρόσωπα ευθύνονται κατά τις γενικές διατάξεις των άρθρων 57, 59, 914, 919, 920, 932 ΑΚ και του ΑΝ 1092/1938 περί τύπου. Η ευθύνη του ιδιοκτήτη είναι παράλληλη με την ευθύνη των παραπάνω προσώπων και, ως εκ τούτου, εις ολόκληρον σύμφωνα με το άρθρο 926 εδ. α΄ περ. β΄ ΑΚ. Γενικότερα ο ιδιοκτήτης, ο εκδότης, ο διευθυντής συντάξεως και ο συντάκτης ευθύνονται εις ολόκληρον κατ' άρθρο 926 ΑΚ (ΑΠ 653/2001 ΕλλΔνη 42,1639, ΕφΑθ 624/1999 ΕλλΔνη 40,1198). Με την κρινόμενη αγωγή, ο ενάγων εκθέτει ότι στο υπ’ αριθ. 189 φύλλο της από 11.2.2010 εβδομαδιαίας εφημερίδας με τον τίτλο «…», της οποίας εκδότρια είναι η πρώτη εναγόμενη, δημοσιογράφος ο δεύτερος εναγόμενος, εκδότης ο τρίτος και διευθυντής ο τέταρτος, δημοσιεύτηκαν στη σελίδα 74, από τον δεύτερο εναγόμενο, χωρίς τη συγκατάθεσή του, παραποιημένη φωτογραφία του και κάτω από αυτή άρθρο που αφορούσε ομοφυλόφιλους. Ότι τόσο η δημοσίευση της φωτογραφίας, που έγινε χωρίς τη συναίνεσή του, όσο και ο συνδυασμός άρθρου και φωτογραφίας, προσβάλλουν την προσωπικότητα, την τιμή και την υπόληψή του, αφού τον παρουσιάζουν ως ομοφυλόφιλο, με αποτέλεσμα να υποστεί ηθική βλάβη.
Με αυτό το ιστορικό, ο ενάγων ζητεί, μετά την εν μέρει μετατροπή του αιτήματος της αγωγής του από καταψηφιστικό σε αναγνωριστικό, που έγινε νόμιμα κατ’ άρθρο 223 εδ. α ΚΠολΔ, με τις προτάσεις, να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι α) να άρουν την προσβολή και να την παραλείψουν στο μέλλον, β) να του καταβάλουν, εις ολόκληρον ο καθένας, το ποσό των σαράντα χιλιάδων (40.000,00) ευρώ και να αναγνωρισθεί η υποχρέωσή τους να του καταβάλουν ποσό εκατόν εξήντα χιλιάδων (160.000,00) ευρώ με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής, ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση λόγω της ηθικής βλάβης που υπέστη, γ) να δημοσιεύσουν στην εφημερίδα περίληψη της απόφασης που θα εκδοθεί, εντός 15 ημερών από την επίδοση της τελεσίδικης απόφασης, με χρηματική ποινή για κάθε ημέρα καθυστέρησης και προσωπική κράτηση των, πλην της πρώτης, εναγομένων δ) να κηρυχθεί η απόφαση προσωρινά εκτελεστή και να καταδικασθούν οι εναγόμενοι στα δικαστικά του έξοδα. Με αυτό το περιεχόμενο και αιτήματα, η αγωγή παραδεκτά εισάγεται για να συζητηθεί ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, που είναι καθ’ ύλη και κατά τόπον αρμόδιο (άρθρα 1 εδ. α, 7, 9, 12 παρ. 1, 14 παρ. 2, 18, 22, 25 παρ. 2, 37 παρ. 1 και 74 ΚΠολΔ), κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών που αφορούν σε προσβολές από δημοσιεύματα ή ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές του άρθρου 681Δ ΚΠολΔ και είναι ορισμένη, πλην του αιτήματος να διαταχθεί η παράλειψη της προσβολής στο μέλλον διότι απαραίτητη προϋπόθεση για την αξίωση παράλειψης προσβολής της προσωπικότητας στο μέλλον είναι η ύπαρξη βάσιμης απειλής για επικείμενη προσβολή, περιστατικά που στην προκειμένη περίπτωση δεν εκτίθενται (βλ. Γεωργιάδη-Σταθόπουλου Γεν. Αρχ. άρθρ. 57, αριθμ. 17, σελ. 104, I. Καράκωστας, Προσωπικότητα και τύπος, έκδοση 2000 σελ. 228 επ.). Περαιτέρω, η αγωγή είναι νόμιμη, σύμφωνα και με τα διαλαμβανόμενα στη μείζονα σκέψη της παρούσας, στηριζομένη στη διάταξη του άρθρου μόνου του νόμου 1178/1881 και στις διατάξεις των άρθρων 57, 59, 299, 330, 340, 346, 481, 914, 919, 926, 932 ΑΚ, σε συνδυασμό με το άρθρο 362 ΠΚ, 70, 74, 176, 191 παρ. 2, 907, 908 παρ. 1 στοιχ. δ και 946 παρ. 1 ΚΠολΔ. Σημειώνεται δε ότι το αίτημα να κηρυχθεί η απόφαση που θα εκδοθεί προσωρινά εκτελεστή, μετά την εν μέρει τροπή του αιτήματος από καταψηφιστικό σε αναγνωριστικό, είναι νόμιμο μόνο για το μέρος που αυτό παραμένει καταψηφιστικό. Επομένως, πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω κατ' ουσία, δεδομένου ότι έχει καταβληθεί το απαιτούμενο για το αντικείμενό της τέλος δικαστικού ενσήμου με τις νόμιμες προσαυξήσεις (βλ. ...). Σύμφωνα με το άρθρο 68 ΚΠολΔ, η εξουσία διεξαγωγής της δίκης ανήκει κατά βάση στον φορέα της επίδικης ουσιαστικής έννομης σχέσης, πλην συγκεκριμένων περιπτώσεων στις οποίες ο νόμος παρέχει την εξουσία διεξαγωγής της δίκης σε ορισμένα πρόσωπα, μολονότι αυτά δεν ισχυρίζονται ότι είναι φορείς της έννομης σχέσης (κατ’ εξαίρεση νομιμοποίηση, π.χ. άρθρο 72 ΚΠολΔ). Το ποιοι είναι φορείς της έννομης σχέσης καθορίζεται από το ουσιαστικό δίκαιο. Το υποκείμενο που εμφανίζεται κατά το ουσιαστικό δίκαιο ως δικαιούχος νομιμοποιείται ενεργητικά στην άσκηση του συγκεκριμένου ενδίκου βοηθήματος ενώ ο φερόμενος, από το ουσιαστικό δίκαιο, ως υπόχρεος νομιμοποιείται παθητικά στη θέση του εναγομένου. Δεν είναι, ωστόσο, κρίσιμο στοιχείο, αν ο εναγών είναι και πράγματι δικαιούχος, ο δε εναγόμενος πράγματι υπόχρεος της επίδικης αξίωσης.
Για τη θεμελίωση της νομιμοποίησης, αρκεί ο ισχυρισμός του ενάγοντα ότι είναι ο ίδιος φορέας του επιδίκου δικαιώματος και ο εναγόμενος της αντίστοιχης υποχρέωσης. Αν τελικά αποδειχθεί ότι ο ανωτέρω ισχυρισμός του ενάγοντος δεν επαληθεύεται, αγωγή απορρίπτεται, όχι ως απαράδεκτη λόγω έλλειψης ενεργητικής ή παθητικής νομιμοποίησης, αλλά ως ουσιαστικά αβάσιμη (ΑΠ 871/2003 ΕλλΔνη 44,1623, ΕφΑθ 8107/2001 ΕλλΔνη 44,225, Κεραμέας, Αστικό Δικονομικό Δίκαιο Τόμος II. 1986 παρ. 55, σελ. 108, Νίκας, Πολιτική Δικονομία I, 2003, Τόμος Ι, παρ. 23, σελ. 311-312, Κεραμέα-Κονδύλη-Νίκα, Ερμηνεία ΚΠολΔ, 2000. Τόμος Ι, υπό άρθρο 68, παρ. 1). Οι εναγόμενοι, με τις προτάσεις τους, αρνούνται την αγωγή (άρθρο 261 ΚΠολΔ) και ισχυρίζονται ότι ο δεύτερος εξ αυτών ούτε επέλεξε αλλά και ούτε παραποίησε τη φωτογραφία του ενάγοντας, αλλά είναι μόνον ο συντάκτης του κάτω από αυτή άρθρου. Ο ισχυρισμός αυτός, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στην αμέσως προηγούμενη νομική σκέψη, συνιστά αιτιολογημένη άρνηση της αγωγής και όχι ένσταση έλλειψης παθητικής νομιμοποίησης. Περαιτέρω, προβάλλουν την εκ του άρθρου 367 παρ. 1 περ. γ ΠΚ ένσταση, ισχυριζόμενοι ότι η δημοσίευση της επίδικης φωτογραφίας έγινε στα πλαίσια ενημέρωσης του ομοφυλοφιλικού κοινού της εφημερίδας, η οποία είναι νόμιμη και πρέπει να εξετασθεί περαιτέρω ουσία. Τέλος, ισχυρίζονται ότι ο ενάγων είναι αποκλειστικά υπαίτιος για τη δημοσίευση της φωτογραφίας του, αφού δεν προέβη σε καμία ενέργεια για τον αποτροπή της δημοσίευσης της φωτογραφίας του. Ο ισχυρισμός αυτός, επίσης, συνιστά αιτιολογημένη άρνηση της αγωγής και όχι ένσταση (ΑΠ Ολ 1115/1986, ΑΠ 1242/2009, ΑΠ 1552/2003, δημοσίευση σε «Νομος»). Από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων που εξετάσθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου και περιέχονται στα ταυτάριθμα με την παρούσα πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης και απ’ όλα τα έγγραφα που οι διάδικοι νόμιμα επικαλούνται και προσκομίζουν, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η υπ’ αριθ. 630/13 ένορκη βεβαίωση ενώπιον της Ειρηνοδίκη Αθηνών, που προσκόμισαν οι εναγόμενοι απαράδεκτα με την προσθήκη-αντίκρουση στις προτάσεις τους, αφού αυτή δεν προσάγεται για την αντίκρουση ισχυρισμών που το πρώτον προβλήθηκαν στη συζήτηση από τον αντίδικο αλλά προς αντίκρουση της αγωγής (ΑΠ Ολ 9/2000 ΕΕΝ 2000,353, ΑΠ 1646/2002 ΕλλΔνη 2003,725, ΑΠ 761/1996 ΕλλΔνη 38,60, ΑΠ 44/1998 ΕλλΔνη 39,539, ΑΠ 970/1999 ΕλλΔνη 41,80, ΑΠ 579/2000 ΕλλΔνη 41,1605), αποδείχθηκαν τα παρακάτω πραγματικά περιστατικά: Την 11.2.2010, στο με αριθμό 190 φύλλο της εβδομαδιαίας, δωρεάν διανεμόμενης εφημερίδας «…», ιδιαίτερα δημοφιλούς στο νεανικό κοινό, ιδιοκτήτρια της οποίας είναι η πρώτη εναγόμενη, εκδότης ο τρίτος εναγόμενος και διευθυντής ο τέταρτος, στην 74η σελίδα και στο δεξιό μέρος αυτής, με υπέρτιτλο στην αγγλική γλώσσα, σε έντονο μαύρο χρώμα και μεγάλης διαστάσεως χαρακτήρες «GAY & LESBIAN» και υπότιτλο «Different Saints». «Η ηλικία δεν σε προφυλάσσει από τον έρωτα. Το αντίθετο όμως κάπως ισχύει» Ζαν Μορό, δημοσιεύτηκε κατά λέξη, από τον δεύτερο εναγόμενο, δημοσιογράφο, το παρακάτω άρθρο: «ΚΑΤΩ Ο ΑΓΙΟΣ ΒΑΛΕΝΤΙΝΟΣ, ζήτω οι άγιοι Σέργιος και Βάκχος! Ως πότε θα αντιγράφουμε στρέιτ ήθη και έθιμα; Οι «όμοιοι» έρωτες δεν θα έπρεπε να γιορτάζονται στις 14/2, αλλά στις 7/10, ημέρας μνήμης δύο γοητευτικών Ρωμαίων φαντάρων που ήταν «αχώριστοι στο στρατό των ανθρώπων». Μαρτύρησαν στη Συρία επί Μαξιμιλιανού (303 μ.Χ.) κι αφού πριν διαπομπεύθηκαν ντυμένοι γυναικεία. Ήταν «αδερφοποιτοί» και το στόρι τους παρακίνησε τον ιστορικό του Γέιλ Τζον Μπόσγουελ (1947-1994) να φωτίσει αυτόν το μυστήριο πρωτοχριστιανικό «θεσμό» στα έργα του Christianity, social tolerance & homosexuaiity, Same sex unions in pre-modern Europe (Villard Books). Ο ΠΙΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟΣ gay friendly άγιος είναι ωστόσο ο Σεβαστιανός, ένας εκπάγλου ομορφιάς πραιτοριανός, ευνοούμενος του Διοκλητιανού, που όμως αλλαξοπίστησε («τι τζαζ!», λέει ο κολλητός) και θανατώθηκε με βέλη (288 μ.Χ.). Η σχεδόν φετιχιστική εικόνα του μαρτυρίου του ενέπνευσε, μεταξύ άλλων, τους Ελ Γκρέκο, Ρούμπενς, Μποτιτσέλι, Τόμας Μαν, Όσκαρ Ουάιλντ, Τένεσι Ουίλιαμς, Ζαν Κοκτό, Γιούκο Μισίμα, Ντέρεκ Τζάρμαν, Pierres & Gilles (εξαιρετικά αφιερωμένο στον Καλαβρύτων Αμβρόσιο). ΜΑΚΑΡΙΟΙ ΟΣΟΙ-ΕΣ τολμούν να αναμετριούνται με τον φτερωτό θεό, ανεξαρτήτως επετείων. NEWSFEED: Ο Πάπας «την είπε» στους Βρετανούς για τη νομοθεσία που προβλέπει ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες για τους γκέι (Equality Bill). Τον άκουσε η Αν Χάθαγουει κι εγκατέλειψε οικογενειακώς τον καθολικισμό (έχει τζιναβωτό αδέρφι). Στο περιοδικό «Attitude» μίλησε ο ηγέτης των Βρετανών Συντηρητικών Ντέιβιντ Κάμερον, επιχειρώντας να προσεγγίσει την LGBT κοινότητα (φαντάζεστε τον Σαμαρά να μιλά στο «Screw»;). Στο Μπόλιγουντ γυρίζουν το... ινδικό Brokeback Mountain, ενώ στο «κόκκινο» Νεπάλ θα επιτρέψουν, λέει, τον γκέι γάμο (να στεφανωθώ στο Κατμαντού κάτω από το πορτρέτο του συντρόφου Μάο και άλλο τι). Η Αλβανία, τέλος, περιέλαβε τον ερωτικό προσανατολισμό σε νόμο κατά των διακρίσεων. ΚΑΛΑ ΚΟΥΛΟΥΜΑ!». Πάνω από το ως άνω άρθρο, με αφορμή την καταχώρισή του, δημοσιεύθηκε φωτογραφία του ενάγοντος, χωρίς τη συναίνεσή του, στην οποία διακρίνονται τα χαρακτηριστικά του προσώπου του και στην οποία αυτός εικονίζεται να κοιμάται ημίγυμνος. Στο σώμα του ενάγοντος και συγκεκριμένα στο μπράτσο του αριστερού του χεριού και στην πλάτη του, έχει σχεδιαστεί από άγνωστο υλικό ένα ανδρικό γεννητικό όργανο σε εκσπερμάτωση. Η φωτογραφία αυτή συνδυαζόμενη με το κείμενο που ακολουθεί, αυτομάτως και συνειρμικώς δημιουργεί την εντύπωση στον αναγνώστη ότι το εικονιζόμενο πρόσωπο όχι μόνο είναι ομοφυλόφιλος αλλά, επιπλέον δεν έχει πρόβλημα να δημοσιοποιεί τη σεξουαλική του ταυτότητα και ενδεχομένως και τις ιδιωτικές του στιγμές.
Επομένως, από τον ως άνω συνδυασμό κειμένου και εικόνας διαδόθηκε για τον ενάγοντα γεγονός που μπορούσε να βλάψει την τιμή και την υπόληψή του όπως και έγινε. Ειδικότερα, από την ως άνω δημοσίευση και υπό τις περιστάσεις που αυτή έγινε μπορούσε σαφώς να συναχθεί από τους αναγνώστες ότι ο ενάγων, δηλαδή το εικονιζόμενο πρόσωπο, είναι ομοφυλόφιλος και ότι επιδίδεται σε ανάλογου είδους ερωτικές σχέσεις και μάλιστα με τρόπο ιδιαίτερα προσβλητικό, αφού χρησιμοποιήθηκε φωτογραφία στην οποία αυτός έφερε τα προαναφερόμενα, χυδαίου περιεχομένου, σχέδια. Είναι δε δεδομένο ότι ακόμη και στη σύγχρονη εποχή και στην ελληνική κοινωνία, η ομοφυλοφιλία, ως επί το πλείστον, αντιμετωπίζεται αρνητικά και εξακολουθεί να είναι στιγματισμένη, με αποτέλεσμα οι ομοφυλόφιλοι να είναι συχνά αναγκασμένοι να κρύβουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα, να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο εργασιακό τους περιβάλλον και μικρότερη αποδοχή, ακόμη και αν έχουν τα ίδια με ένα ετερόφυλο πρόσωπο προσόντα, να γίνονται αντικείμενο χλευασμού και γενικότερα, κατά παράβαση των αρχών της ισότητας, της αξιοπρέπειας και της ελευθερίας του ανθρώπου, να βιώνουν τον κοινωνικό ρατσισμό. Ο ενάγων, κατά το χρόνο δημοσίευσης της φωτογραφίας του, ήταν 17 χρόνων και, επομένως, ανήλικος, μαθητής της Β΄ Τάξης του Λυκείου, με άριστες επιδόσεις και αθλητής της τοπικής ομάδας καλαθοσφαίρισης του … με την ονομασία «…». Αυτή καθεαυτή η δημοσίευση της φωτογραφίας του, σύμφωνα και με τα διαλαμβανόμενα στη σχετική μείζονα σκέψη, είναι άνευ ετέρου παράνομη και προσέβαλε την προσωπικότητά του. αφού έγινε χωρίς τη συναίνεσή του. Επιπλέον, όμως, η προσβολή παρίσταται ακόμη βαρύτερη, αφού ο ενάγων εμφανίζεται ημίγυμνος, φέρει δε στο σώμα του τα προαναφερόμενα, με χυδαίο περιεχόμενο, σχέδια, έστω και αν αυτά δεν είναι αποτέλεσμα επεξεργασίας εικόνας (photoshop), όπως προκύπτει από την από 29.9.2011 τεχνική έκθεση της Μαρίας Αθανασοπούλου, μηχανολόγου και αεροναυπηγού μηχανικού, αναλύτριας πληροφοριακών συστημάτων και ψηφιακών δεδομένων, ειδικής δικτύων και ασφάλειας πληροφορικής, συμβούλου διερεύνησης ηλεκτρονικού εγκλήματος, εγγεγραμμένης στον κατάλογο πραγματογνωμόνων του Δικαστηρίου τούτου, περί της οποίας το Δικαστήριο, δεδομένου ότι δεν προσκομίσθηκε αντίθετο αποδεικτικό μέσο, δεν έχει λόγο να αμφιβάλλει Ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση, η προσβολή της προσωπικότητας του ενάγοντας δεν περιορίζεται στα ανωτέρω, αλλά καθίσταται ιδιαίτερα βάναυση, λαμβανομένης υπόψη και της ανηλικότητάς του, από το συνδυασμό κειμένου και εικόνας, αφού, όπως προεκτέθηκε, ο ενάγων παρουσιάζεται ομοφυλόφιλος. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι η επίμαχη φωτογραφία ελήφθη, χωρίς τη γνώση και τη συναίνεση του ενάγοντος, ενώ αυτός πράγματι κοιμόταν και ενώ βρισκόταν στο … αλλά και διοχετεύθηκε, χωρίς τη συναίνεσή του, σε αμφιβόλου νομιμότητας ιστοσελίδες του διαδικτύου, στις οποίες όχι μόνο ο κάτοχος-διαχειριστής είναι άγνωστος και δυσχερώς διακριβώσιμος αλλά και οποιοσδήποτε μπορεί, διαθέτοντας σχετικό εξοπλισμό και χωρίς δαπάνη, να αποστείλει υλικό για δημοσίευση. Ειδικότερα, όπως οι εναγόμενοι ομολογούν στις προτάσεις τους, η φωτογραφία του ενάγοντος βρέθηκε και επιλέχθηκε από τρεις ιστοσελίδες (sites) του διαδικτύου, στις οποίες ήταν αναρτημένη και ειδικότερα από τις www.cockowl.blogspot.com, www.feionafoto.wordpress.com και www.briefmagazine.com, τα sites των οποίων και επιδείχθηκαν στο Δικαστήριο, κατά τη συζήτηση της υπόθεσης και εκ των οποίων έγινε αντιληπτό ότι σ’ αυτές δημοσιεύεται πλήθος φωτογραφιών προσώπων, όχι μόνο σε δημόσιες αλλά και ιδιωτικές στιγμές, χωρίς να ελέγχεται και χωρίς να δύναται να ελεγχθεί, το αν αυτές αποστέλλονται για δημοσίευση από το ίδιο το πρόσωπο που απεικονίζεται ή από άλλο πρόσωπο, χωρίς τη γνώση και τη συγκατάθεση του απεικονιζόμενου προσώπου.
Περαιτέρω, ο δεύτερος εναγόμενος, δημοσιογράφος, επέδειξε βαριά αμέλεια κατά την άσκηση των καθηκόντων του, καθώς δεν τήρησε τους κανόνες της δημοσιογραφικής δεοντολογίας και την απαιτούμενη στις συναλλαγές επιμέλεια. Ειδικότερα, ο δημοσιογράφος, που δεν ασκεί μόνο επάγγελμα αλλά κοινωνικό λειτούργημα, που συνεπάγεται δικαιώματα, καθήκοντα και υποχρεώσεις, δικαιούται αλλά και υποχρεούται α) να σέβεται την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια και το απαραβίαστο της ιδιωτικής ζωής του πολίτη, β) να σέβεται την κατοχυρωμένη από διεθνείς συμβάσεις προστασία των ανηλίκων, γ) να αντιμετωπίζει με διακριτικότητα και ευαισθησία τους πολίτες, δ) να συλλέγει και να διασταυρώνει τις πληροφορίες που δημοσιοποιεί και τα συνοδευτικά αυτών, φωτογραφίες, κασέτες, τηλεοπτικές εικόνες, με δημοσιογραφικά θεμιτές μεθόδους και να σέβεται την αναγκαία αντιστοιχία τίτλου, κειμένου και την ακριβή χρησιμοποίηση φωτογραφιών, εικόνων και άλλων παραστάσεων. Στην προκειμένη περίπτωση, αποδείχθηκε ότι ο δεύτερος εναγόμενος, δημοσιογράφος, προκειμένου να αποδοθεί στο κείμενο καλύτερα το νόημα που αυτός επιθυμούσε, σε συνεργασία με τον καλλιτεχνικό διευθυντή της εφημερίδας, επέλεξε από τις ως άνω ξένες ιστοσελίδες τυχαία τη φωτογραφία του ενάγοντος για να συνοδεύσει το κάτω από αυτή κείμενό του, χωρίς τη συναίνεσή του, πιστεύοντας ότι πρόκειται για αλλοδαπό πρόσωπο, που δεν θα πληροφορηθεί ποτέ τη δημοσιοποίηση της φωτογραφίας του στην εφημερίδα, ούτε θα εγείρει ποτέ γι’ αυτή αξιώσεις, παραβιάζοντας τις ως άνω αρχές που διέπουν τη λειτουργία του τύπου, αφού δεν σεβάστηκε την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια και το απαραβίαστο της ιδιωτικής ζωής του εικονιζομένου προσώπου και αν και γνώριζε ότι είναι πολύ πιθανό, λόγω των πηγών (ιστοσελίδων) που χρησιμοποιήθηκαν, η φωτογραφία να έχει διοχετευθεί στον παγκόσμιο ιστό όχι από το ίδιο το πρόσωπο που απεικονίζεται αλλά από άλλο, χωρίς τη γνώση και τη συναίνεσή του. Εξάλλου, όφειλε να παρατηρήσει ότι το εικονιζόμενο πρόσωπο είναι ιδιαιτέρα νεαρής ηλικίας και ενδέχεται να είναι ανήλικο, όπως πράγματι ήταν. Περαιτέρω και οι λοιποί των εναγομένων και ειδικότερα ο τρίτος εξ αυτών ως εκδότης και ο τέταρτος, διευθυντής, ενήργησαν παρανόμως και υπαιτίως. Ειδικότερα, ο μεν ως αναλαμβάνων τη διάθεση του εντύπου και ευθυνόμενος για την επιλογή, τον έλεγχο και την καθοδήγηση των δημοσιογράφων-συντακτών κατά την άσκηση της επαγγελματικής τους δραστηριότητας, ο δε ο διευθυντής ως διαθετών ευρεία εξουσία λήψεως αποφάσεων, αφού είναι επιφορτισμένος με την ευθύνη επιλογής, κατευθύνσεως και ελέγχου του περιεχομένου του εντύπου, όφειλαν εν προκειμένω να αποτρέψουν τη δημοσίευση της επίμαχης φωτογραφίας του ενάγοντος, αφού, τελούσαν σε γνώση του ότι η φωτογραφία είχε ληφθεί από τις ως άνω ξένες ιστοσελίδες, ανήκε σε άγνωστο (μη δημόσιο) πρόσωπο και ήταν σφόδρα πιθανό να έχει διοχετευτεί στις ιστοσελίδες παράνομα, χωρίς τη συναίνεση του εικονιζόμενου προσώπου. Ωστόσο, προχώρησαν στη δημοσίευση της ως άνω φωτογραφίας, για την οποία, εξάλλου, δεν κατέβαλαν οποιοδήποτε αντίτιμο, μειώνοντας τα έξοδα για την κυκλοφορία του εντύπου, πιστεύοντας ότι το εικονιζόμενο πρόσωπο ουδέποτε θα λάβει γνώση αυτής. Επομένως, άπαντες, πλην της πρώτης, οι εναγόμενοι, αν και γνώριζαν ότι η δημοσίευση της επίμαχης φωτογραφίας σε συνδυασμό με το κάτω από αυτή κείμενο περιέχει διάδοση για τον ενάγοντα γεγονότος που μπορούσε να βλάψει την τιμή και την υπόληψή του, εντούτοις προέβησαν στη δημοσίευση και για το λόγο αυτό στοιχειοθετείται η αντικειμενική υπόσταση της δυσφημήσεως.
Εξάλλου, υπό τις προαναφερόμενες συνθήκες, η δημοσίευση της επίδικης φωτογραφίας δεν ήταν σε καμία περίπτωση αναγκαία για την εξασφάλιση του δικαιώματος πληροφόρησης των αναγνωστών, αφού καμία πληροφορία και κανένα απαραίτητο για την ενημέρωση του κοινού στοιχείο δεν προσέφερε, απορριπτομένης ως ουσία αβάσιμης της σχετικής ένστασης εκ του άρθρου 367 παρ. 1 περ. γ ΠΚ των εναγόμενων. Ενόψει των παραπάνω πραγματικών περιστατικών που αποδείχθηκαν, ο εναγών δικαιούται εύλογης χρηματικής ικανοποιήσεως για την ανόρθωση της ηθικής βλάβης την οποία υπέστη από την προσβολή της προσωπικότητάς του. Το Δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη του το μέγεθος της προσβολής (δημοσίευση φωτογραφίας στην οποία αυτός εικονίζεται ημίγυμνος και με χυδαίου περιεχομένου σχέδια, ανηλικότητα, δημιουργία εντύπωσης ότι πρόκειται για ομοφυλόφιλο πρόσωπο), το βαθμό του πταίσματος που συντρέχει στο πρόσωπο των εναγομένων, πλην της πρώτης, που ευθύνεται αντικειμενικά, όπως αυτό αμέσως προηγουμένως εξειδικεύτηκε, το γεγονός ότι ο ενάγων, σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη ηλικία και, κατά την προετοιμασία για την είσοδό του στο Πανεπιστήμιο, δοκίμασε έντονη στενοχώρια και θλίψη, καθώς λοιδορήθηκε από τους συμμαθητές και φίλους του, εξαναγκασθείς να υποβληθεί σε δικαστικούς αγώνες για την υπεράσπιση του προσώπου του και την αποκατάσταση της τιμής και της υπόληψής του, καθώς και την κοινωνική και οικονομική κατάσταση των μερών, κρίνει ως εύλογο ποσό αυτό των σαράντα χιλιάδων (40.000,00) ευρώ. Κατά συνέπεια, η αγωγή θα πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή ως ουσιαστικά βάσιμη και οι εναγόμενοι να υποχρεωθούν να καταβάλλουν στον ενάγοντα εις ολόκληρον το ποσό των σαράντα χιλιάδων (40.000,00) ευρώ, νομιμοτόκως από την επομένη της επιδόσεως της αγωγής. Το αίτημα να κηρυχθεί η απόφαση προσωρινά εκτελεστή πρέπει να γίνει δεκτό για το ποσό των τριάντα χιλιάδων ευρώ (30.000,00), αφού η καθυστέρηση στην εκτέλεση της απόφασης θα προκαλέσει σημαντική ζημία στον ενάγοντα. Επιπλέον οι εναγόμενοι πρέπει να υποχρεωθούν να προβούν σε καταχώρηση περίληψης αυτής της απόφασης στην εφημερίδα «…» στην ίδια θέση με αυτή που είχε καταχωριστεί το ένδικο δημοσίευμα, εντός δέκα πέντε (15) ημερών από την επίδοση της τελεσίδικης απόφασης, με καταδίκη σε χρηματική ποινή πεντακοσίων (500,00) ευρώ σε βάρος των εναγόμενων για κάθε ημέρα καθυστέρησης δημοσίευσης της απόφασης και προσωπική κράτηση για όλους, πλην της πρώτης εναγόμενης, διάρκειας 10 ημερών (άρθρο 946 ΚΠολΔ). Τέλος, οι εναγόμενοι πρέπει να καταδικασθούν, λόγω της ήττας τους, στα δικαστικά έξοδα του ενάγοντος, ανάλογα με την έκταση της νίκης και της ήττας κάθε μέρους (άρθρα 176, 178 παρ. 1 και 191 παρ. 2 ΚΠολΔ).[…]
[Δέχεται εν μέρει την αγωγή.]
